روش های مختلف درمان دیابت را بشناسید؟
- 18 مهر 1403
- صفر نظر
- داخلی
دیابت به عنوان یکی از بیماریهای شایع قرن حاضر شناخته میشود که به دلایل متنوعی از جمله سبک زندگی نادرست و مشکلات ژنتیکی رخ میدهد.
این بیماری به صورت کلی در دو نوع اصلی یعنی دیابت نوع یک و دیابت نوع دو بروز میکند و از آنجا که بالا بودن قند خون یکی از نشانههای عمده دیابت است، درمانهای متنوعی برای کنترل قند خون و بهبود شرایط بیماران پیشنهاد میشود.
در این مقاله، به بررسی روشهای درمان دیابت، از جمله کنترل قند خون بالا و بهویژه قند خون بالای 300، همچنین درمان دیابت در بازههای کوتاهمدت مانند 30 روز و تمرکز بر درمان دیابت نوع دو، دیابت نوع یک و دیابت بارداری خواهیم پرداخت. تمرکز این مقاله بر روشهای درمان دارویی است.
درمان دیابت نوع یک
دیابت نوع یک یک بیماری خودایمنی است که در آن سیستم ایمنی بدن به سلولهای تولیدکننده انسولین در پانکراس حمله میکند. به دلیل عدم توانایی بدن در تولید انسولین، کنترل قند خون در افراد مبتلا به دیابت نوع یک بدون مصرف انسولین خارجی تقریباً غیرممکن است.
انسولین درمانی
انسولین یکی از اصلیترین روشهای درمانی برای دیابت نوع یک است. در این روش، انسولین به صورت تزریقی به بیمار داده میشود تا جایگزین انسولین طبیعی بدن شود.
انسولینها به دستههای مختلفی از جمله انسولین کوتاهاثر، متوسطاثر و طولانیاثر تقسیم میشوند که بسته به شرایط بیمار، نوع مناسب تجویز میشود. بیمار باید به طور مرتب قند خون خود را بررسی کرده و میزان مناسب انسولین را تزریق کند.
انسولین سریعالاثر مانند انسولین لیسپرو و آسپارت معمولاً قبل از وعدههای غذایی تزریق میشود تا از افزایش ناگهانی قند خون پس از مصرف غذا جلوگیری کند.
همچنین، انسولین طولانیاثر مانند انسولین گلارژین و دتمیر معمولاً یک یا دو بار در روز تزریق میشود تا سطح پایهای انسولین در خون حفظ شود.
انسولین پمپ
پمپ انسولین یکی از روشهای مدرنتر درمان دیابت نوع یک است که به جای تزریق روزانه انسولین، به طور پیوسته و مداوم انسولین را به بدن میرساند. این دستگاه کوچک به بدن متصل شده و به بیمار امکان میدهد که میزان انسولین را بر اساس نیاز خود تنظیم کند.
پمپ انسولین باعث کاهش تعداد تزریقهای روزانه شده و کنترل دقیقتری بر قند خون فراهم میآورد.
داروهای کمکی
علاوه بر انسولین، برخی داروهای دیگر نیز میتوانند در مدیریت دیابت نوع یک مؤثر باشند. یکی از این داروها پراملینتاید است که به کاهش سرعت تخلیه معده و بهبود کنترل قند خون پس از وعدههای غذایی کمک میکند. این دارو به عنوان مکمل انسولین تجویز میشود و در کنترل بهتر قند خون نقش دارد.
درمان دیابت نوع دو
دیابت نوع دو یکی از شایعترین انواع دیابت است که بیشتر در نتیجه سبک زندگی ناسالم و افزایش وزن ایجاد میشود. در این نوع دیابت، بدن نسبت به انسولین مقاومت پیدا کرده و توانایی استفاده از آن را از دست میدهد. برخلاف دیابت نوع یک، در دیابت نوع دو بدن همچنان انسولین تولید میکند اما به اندازه کافی موثر نیست.
متفورمین
متفورمین یکی از اولین و مهمترین داروهایی است که برای درمان قطعی دیابت نوع دو تجویز میشود. این دارو با کاهش تولید گلوکز در کبد و افزایش حساسیت سلولهای بدن به انسولین، کمک میکند که قند خون بهتر کنترل شود. متفورمین همچنین به کاهش وزن کمک میکند که خود یکی از عوامل مهم در کنترل دیابت نوع دو است.
سولفونیل اوره ها
سولفونیل اورهها داروهایی هستند که باعث تحریک پانکراس برای تولید بیشتر انسولین میشوند. این داروها مانند گلیبنکلامید، گلیپیزاید و گلیبوراید به افراد مبتلا به دیابت نوع دو کمک میکنند تا سطح انسولین در خون افزایش یابد و قند خون به طور موثرتری کنترل شود. این داروها بهویژه برای بیمارانی که پانکراس آنها هنوز قادر به تولید مقداری انسولین است مؤثر میباشد.
مهارکنندههای DPP-4
مهارکنندههای DPP-4 داروهایی هستند که با مهار آنزیم DPP-4، از تخریب هورمونی به نام GLP-1 جلوگیری میکنند. GLP-1 به تنظیم قند خون پس از وعدههای غذایی کمک میکند و مهارکنندههای DPP-4 مانند سیتاگلیپتین، ساکساگلیپتین و لیناگلیپتین با افزایش اثر این هورمون به بهبود کنترل قند خون کمک میکنند.
داروهای مهارکننده SGLT2
مهارکنندههای SGLT2 مانند کاناگلیفلوزین و داپاگلیفلوزین با جلوگیری از بازجذب گلوکز در کلیهها به دفع قند از طریق ادرار کمک میکنند. این داروها باعث کاهش قند خون میشوند و همچنین ممکن است به کاهش وزن و کاهش خطر ابتلا به بیماریهای قلبی در افراد مبتلا به دیابت نوع دو کمک کنند.
درمان دیابت بارداری
دیابت بارداری نوعی دیابت است که در دوران بارداری تشخیص داده میشود. این بیماری معمولاً پس از تولد نوزاد از بین میرود، اما کنترل مناسب آن در طول بارداری ضروری است تا خطرات برای مادر و جنین کاهش یابد.
درمان دیابت بارداری به طور کلی شامل تغییرات در سبک زندگی مانند رژیم غذایی و ورزش است، اما در برخی موارد، به خصوص زمانی که این اقدامات کافی نیستند، پزشک ممکن است از روشهای دارویی برای کنترل قند خون استفاده کند.
انسولین درمانی
اصلیترین و پرکاربردترین روش دارویی برای کنترل دیابت بارداری است. این دارو ایمنترین گزینه برای مادران باردار محسوب میشود زیرا به طور مستقیم قند خون را بدون ایجاد آسیب به جنین کاهش میدهد.
داروهای خوراکی
اگرچه انسولین بهترین و ایمنترین روش درمان دیابت بارداری است، در برخی موارد ممکن است پزشک داروهای خوراکی را به عنوان جایگزین یا مکمل درمان پیشنهاد دهد. هرچند این داروها کمتر از انسولین مورد استفاده قرار میگیرند، اما برخی از آنها در کنترل دیابت بارداری مؤثر هستند مانند:
متفورمین
متفورمین یک داروی خوراکی است که معمولاً برای دیابت نوع دو استفاده میشود، اما در برخی از موارد دیابت بارداری نیز تجویز میشود. این دارو با کاهش تولید گلوکز در کبد و بهبود حساسیت بدن به انسولین، کمک میکند قند خون کنترل شود. متفورمین معمولاً به عنوان جایگزین انسولین تجویز میشود، اما ممکن است به تنهایی برای کنترل دیابت بارداری کافی نباشد.
گلیبنکلامید (سولفونیلاورهها)
گلیبنکلامید یکی دیگر از داروهای خوراکی است که در موارد خاص ممکن است برای زنان باردار استفاده شود این دارو با تحریک پانکراس به تولید بیشتر انسولین عمل میکند. با این حال، در مقایسه با انسولین، کمتر برای دیابت بارداری تجویز میشود و استفاده از آن بستگی به شرایط خاص بیمار دارد.
درمان قند خون بالای 300
قند خون بالای 300 نشاندهنده عدم کنترل مناسب دیابت است و میتواند منجر به مشکلات جدی از جمله کتواسیدوز دیابتی شود که نیاز به درمان فوری دارد. در چنین شرایطی، بیماران نیاز به اقدامات فوری برای کاهش سریع قند خون و درمان قند خون بالای 300 دارند.
تزریق انسولین
یکی از سریعترین روشهای کاهش قند خون در بیمارانی که قند خون بالای 300 دارند، تزریق انسولین سریعالاثر است. این انسولینها با تأثیر فوری به کاهش سطح قند خون کمک میکنند. پزشکان معمولاً توصیه میکنند که بیماران در صورت بالا بودن قند خون، به فوریت انسولین تزریق کنند و سپس تحت نظارت دقیق قرار گیرند.
مصرف مایعات
مصرف مایعات به ویژه آب به کاهش قند خون کمک میکند. مایعات باعث رقیق شدن خون و افزایش خروج گلوکز از طریق ادرار میشوند. البته در موارد شدید، بیمار باید تحت نظر پزشک و در بیمارستان قرار گیرد.
نظارت مداوم
افرادی که قند خون بالای 300 دارند باید به صورت مداوم قند خون خود را بررسی کنند. استفاده از دستگاههای پایش قند خون مداوم (CGM) میتواند به بیمار کمک کند تا وضعیت قند خون خود را به طور مداوم کنترل کرده و در صورت نیاز اقدامات لازم را انجام دهد.
درمان دیابت در 30 روز
درمان دیابت در 30 روز به طور کامل امکانپذیر نیست، اما در این مدت میتوان به بهبود قابلتوجهی در کنترل قند خون دست یافت. داروهای مناسب و تغییرات در سبک زندگی میتوانند به کنترل بهتر دیابت کمک کنند.
تغییرات دارویی
در درمان دیابت نوع دو، معمولاً داروهایی مانند متفورمین، مهارکنندههای SGLT2 و DPP-4 تجویز میشوند که در کوتاهمدت میتوانند تاثیر قابل توجهی بر کاهش قند خون داشته باشند.
انسولین در موارد شدید و برای دیابت نوع یک ضروری است. استفاده از پمپ انسولین نیز در این مدت میتواند به کنترل دقیق قند خون کمک کند.
تغییرات در رژیم غذایی و ورزش
یکی از مهمترین عوامل در درمان دیابت و کنترل قند خون، تغییرات در سبک زندگی است. در طول 30 روز، کاهش مصرف کربوهیدراتهای ساده، افزایش مصرف پروتئین و فیبر و انجام ورزشهای منظم مانند پیادهروی، یوگا یا دوچرخهسواری میتواند به کاهش سریع قند خون کمک کند.
سخن پایانی
درمان دیابت، به ویژه با استفاده از روشهای دارویی، نقش حیاتی در کنترل قند خون و جلوگیری از عوارض این بیماری دارد.
برای دیابت نوع یک، انسولیندرمانی اساسیترین روش است، در حالی که در دیابت نوع دو از داروهایی مانند متفورمین و مهارکنندههای DPP-4 استفاده میشود.
در موارد اورژانسی مثل قند خون بالای 300، انسولین سریعالاثر ضروری است، و برای دیابت بارداری، انسولین به عنوان ایمنترین گزینه مطرح میشود.
مدیریت مناسب دیابت نیازمند پیگیری دقیق و استفاده صحیح از داروها است تا عوارض بلندمدت کاهش یابد.
منبع : مجله سلامتی من