هر آنچه که باید در مورد علائم نارسایی کلیه بدانید!
- 04 تیر 1401
- صفر نظر
- کلیه و مجاری ادراری
کلیه‌های انسان(یک جفت)، اندامی هستند که در ناحیه کمر شما قرار دارند. یک کلیه در هر طرف ستون فقرات شما قرار دارد. کلیه‌های شما خون انسان را فیلتر کرده، و سموم را از بدن ما خارج می‌کنند. این سموم به مثانه می‌روند و با ادرار دفع می‌شوند. نارسایی کلیه زمانی اتفاق می‌افتد که کلیه‌های شما، توانایی خود را در تصفیه کافی مواد زائد خون از دست می‌دهند.
عوامل زیادی می‌توانند در سلامت و عملکرد کلیه شما اختلال ایجاد کنند، و باعث آشکار شدن علائم نارسایی کلیه شوند. برخی از این موارد عبارتند از:
- بیماری‌های حاد و مزمن
- مسمومیت با آلاینده‌های محیطی یا برخی دارو‌ها
- کم آبی شدید
- جریان خون ناکافی به کلیه‌ها
- ترومای کلیه
اگر کلیه‌های شما نتوانند به درستی کار کنند، بدن شما مملو از سموم می‌شود. این امر می‌تواند منجر به نارسایی کلیه شود، که در صورت عدم درمان می‌تواند زندگی انسان را تهدید کند. در صورت مشاهده علائم نارسایی کلیه، باید به پزشک مراجعه کنید.
انواع نارسایی کلیه
به طور کلی پنج نوع مختلف از نارسایی کلیه وجود دارد. نارسایی حاد کلیه زمانی رخ می‌دهد که کلیه‌ها به طور ناگهانی از کار می‌افتند. همچنین نارسایی مزمن کلیه نیز در طول زمان رخ می‌دهد.
پنج نوع نارسایی کلیه عبارتند از:
- نارسایی حاد کلیه پیش کلیه: جریان ناکافی خون در کلیه‌ها می‌تواند باعث نارسایی حاد کلیه قبل از کلیه شود. کلیه‌ها بدون جریان خون کافی نمی‌توانند سموم را از خون فیلتر کنند. این نوع نارسایی کلیه معمولاً پس از مشخص شدن علت کاهش جریان خون قابل درمان است.
- نارسایی کلیوی ذاتی حاد: نارسایی حاد ذاتی کلیه می‌تواند ناشی از ضربه مستقیم به کلیه‌ها باشد، مانند ضربه فیزیکی یا تصادف. علل دیگر عبارتند از افزایش سموم و ایسکمی، که باعث کمبود اکسیژن در کلیه‌ها می‌شود. ایسکمی می‌تواند ناشی از خونریزی شدید، شوک، انسداد رگ خونی کلیوی و گلومرولونفریت باشد(وضعیتی که در آن رگ‌های خونی ریز کلیه‌ها ملتهب می‌شوند).
- نارسایی مزمن کلیه پیش کلیه: هنگامی که برای مدت طولانی خون کافی به کلیه‌های شما جریان نداشته باشد، کلیه‌ها شروع به کوچک شدن می‌کنند و تنبلی کلیه اتفاق می‌افتد. در این حالت کلیه توانایی عملکرد خود را از دست می‌دهند.
- نارسایی مزمن کلیوی ذاتی: این نارسایی زمانی اتفاق می‌افتد که به دلیل بیماری کلیوی ذاتی، به کلیه‌ها آسیب طولانی مدت وارد شود. بیماری کلیوی ذاتی از ضربه مستقیم به کلیه‌ها مانند خونریزی شدید یا کمبود اکسیژن ایجاد می‌شود.
- نارسایی مزمن کلیه پس از کلیه: انسداد طولانی مدت مجاری ادراری مانع از ادرار می‌شود. این باعث فشار و در نهایت آسیب کلیه می‌شود.
علائم نارسایی کلیه
نارسایی کلیه در مراحل اولیه اغلب علائم قابل توجهی را نشان نمی‌دهد. بر اساس آمار مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری CDC ۹۰ درصد افراد مبتلا به بیماری مزمن کلیه، نمی‌دانند که به آن مبتلا هستند!
با پیشرفت بیماری کلیوی، علائم نارسایی کلیه احتمالی ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- کاهش مقدار ادرار
- تورم پا‌ها و مچ پا‌ها به دلیل احتباس مایعات ناشی از نارسایی کلیه‌ها در دفع ضایعات آب
- تنگی نفس غیر قابل توضیح
- خواب آلودگی یا خستگی مفرط
- حالت تهوع مداوم
- گیجی
- درد یا فشار در قفسه سینه
- تشنج
- کما
- قند خون
علائم نارسایی کلیه در مراحل اولیه بیماری
تشخیص علائم مرحله اولیه بیماری کلیوی ممکن است دشوار باشد. این علائم اغلب جزئی هستند، و شناسایی آنها دشوار است. علائم نارسایی کلیه در مراحل ابتدایی عبارتند از:
- کاهش خروجی ادرار
- تورم در اندام‌ها ناشی از احتباس مایعات
- تنگی نفس
مشاوره با فوق تخصص نفرولوژی
دریافت مشاوره‌ها
رنگ ادرار در نارسایی کلیه
رنگ ادرار شما پنجره کوچکی به سلامت بدن شماست. تا زمانی که آسیب به کلیه‌ها پیشرفت نکرده باشد، چیز زیادی در مورد وضعیت عملکرد کلیه به شما نمی‌گوید.
با این حال، تغییر رنگ ادرار ممکن است یک علامت هشدار دهنده برای برخی مشکلات باشد.
- شفاف یا زرد کم رنگ: ادرار شفاف یا زرد کم رنگ، نشان می‌دهد که شما به خوبی هیدراته شده‌اید. این رنگ در اکثر موارد ایده‌آل است.
- زرد تیره یا کهربایی: ممکن است دچار کم آبی شده باشید. سعی کنید آب بیشتری بنوشید و مصرف نوشابه‌های تیره، چای یا قهوه را کاهش دهید.
- نارنجی: این می‌تواند نشانه کم آبی بدن باشد یا ممکن است نشانه صفرا در جریان خون شما باشد. بیماری کلیوی معمولاً باعث این موضوع نمی‌شود.
- صورتی یا قرمز: ادرار با رنگ صورتی یا کمی قرمز ممکن است دارای خون باشد. همچنین ممکن است در اثر برخی مواد غذایی مانند چغندر یا توت فرنگی ایجاد شود. آزمایش سریع ادرار می‌تواند علت را مشخص کند.
- کف آلود: ادرار با حباب‌های اضافی نشانه‌ای از وجود پروتئین زیادی در آن است. وجود پروتئین در ادرار نشانه بیماری کلیوی است.
رنگ ادرار می‌تواند به عنوان یکی از علائم نارسایی کلیه و تنبلی کلیه مورد بررسی قرار گیرد.
علل نارسایی کلیه
نارسایی کلیه می‌تواند علل مختلفی داشته باشد. بر اساس گزارش بنیاد ملی کلیه آمریکا، دو عامل شایع در بروز نارسایی کلیه، فشار خون بالا و دیابت هستند.
دلایل زیر شایع‌ترین موارد در بروز نارسایی کلیه هستند.
از دست دادن جریان خون به کلیه‌ها
از دست دادن ناگهانی جریان خون به کلیه‌ها می‌تواند باعث نارسایی کلیه شود. برخی از شرایطی که باعث از دست دادن جریان خون به کلیه‌ها می‌شوند عبارتند از:
- حمله قلبی
- بیماری قلبی
- زخم کبد یا نارسایی کبد
- کم آبی بدن
- سوختگی شدید
- واکنش‌های آلرژیک
- عفونت شدید، مانند سپسیس
فشار خون بالا و دارو‌های ضد التهابی نیز می‌توانند جریان خون را محدود کنند.
مشکلات دفع ادرار
هنگامی که بدن شما نمی‌تواند ادرار را دفع کند، سموم بیشتری ایجاد می‌شود و کلیه‌ها را بیش از حد تحت فشار می‌گذارد. برخی از سرطان‌ها می‌توانند مجاری ادرار را مسدود کنند، مانند:
- پروستات(انجمن سرطان آمریکا می گوید شایع‌ترین نوع در مردان است)
- روده بزرگ
- گردن
- مثانه
شرایط دیگری وجود دارد که مانع از دفع طبیعی ادرار می‌شوند، که در نهایت منجر به نارسایی کلیه خواهد شد. این موارد عبارتند از:
- سنگ کلیه
- پروستات بزرگ شده
- لخته شدن خون در دستگاه ادراری
- آسیب به اعصابی که مثانه شما را کنترل می‌کند
برخی از عوامل دیگر که ممکن است منجر به نارسایی کلیه شود عبارتند از:
- یک لخته خون در داخل یا اطراف کلیه‌های شما
- عفونت
- مسمومیت با فلزات سنگین
- مصرف مواد مخدر و الکل
- واسکولیت، التهاب رگ‌های خونی
- لوپوس(یک بیماری خود ایمنی است که می‌تواند باعث التهاب بسیاری از اندام‌های بدن شود)
- گلومرولونفریت(التهاب رگ‌های خونی کوچک کلیه‌ها)
- سندرم اورمیک همولیتیک، که شامل تجزیه گلبول‌های قرمز خون مش‌شود. این امر به دنبال عفونت باکتریایی(معمولاً روده) اتفاق می‌افتد
- مولتیپل میلوما(سرطان سلول‌های پلاسما در مغز استخوان)
- اسکلرودرمی(یک بیماری خودایمنی که بر پوست انسان تأثیر می‌گذارد)
- پورپورای ترومبوتیک ترومبوسیتوپنیک(اختلالی که باعث لخته شدن خون در عروق کوچک می‌شود)
- دارو‌های شیمی درمانی که سرطان، و برخی بیماری‌های خود ایمنی را درمان می‌کنند
- رنگ‌های مورد استفاده در برخی آزمایشات تصویربرداری
- آنتی بیوتیک‌های خاص
- دیابتی که کنترل نمی‌شود
ارتباط قند خون و نارسایی کلیه
قبل از خواندن این تیتر برای درک بهتر به مقاله درمان قطعی قند خون ما مراجعه کنید. این مقاله مختصر و جامع است که می تواند سواد پزشکی شما را در رابطه با قند خون افزایش دهد.
فشار خون بالا باعث می شود قلب شما بیش از حد معمول کار کند. این موضوع می‌تواند باعث حمله قلبی، سکته مغزی و بیماری کلیوی شود.
قند خون بالا با ایجاد آسیب به کلیه‌ها، می‌تواند باعث بروز مشکلات و نارسایی‌هایی شود که در ادامه به آنها خواهیم پرداخت.
بخش‌های فیلترینگ کلیه با رگ‌های خونی ریز پر شده است. با گذشت زمان، سطوح بالای قند در خون می‌تواند باعث باریک شدن و گرفتگی این عروق شود. بدون خون کافی، کلیه‌ها آسیب می‌بینند، و آلبومین (نوعی پروتئین) از این فیلتر‌ها عبور می‌کند، و در جایی که نباید باشد به ادرار می‌رسد.
همچنین قند خون بالا می‌تواند به اعصاب بدن شما آسیب برساند. اعصاب پیام‌هایی را بین مغز و سایر قسمت‌های بدن از جمله مثانه حمل می‌کنند. آنها به مغز شما اطلاع می‌دهند که مثانه شما پر است. اما اگر اعصاب مثانه آسیب دیده باشد، ممکن است نتوانید احساس کنید مثانه پر شده است. فشار ناشی از مثانه پر می‌تواند به کلیه‌های شما آسیب برساند.
اگر ادرار برای مدت طولانی در مثانه شما بماند، ممکن است دچار عفونت ادراری شوید. این امر به دلیل باکتری است. باکتری‌ها، ارگانیسم‌های کوچکی مانند میکروب‌ها هستند که می‌توانند باعث بیماری شوند. آنها به سرعت در ادرار با سطح قند بالا رشد می‌کنند. اغلب این عفونت‌ها، مثانه را تحت تأثیر قرار می‌دهند، اما گاهی اوقات می‌توانند به کلیه‌ها سرایت کنند و باعث نارسایی در کلیه شود.
ارتباط قند خون و نارسایی کلیه ثابت شده است. بهترین راه برای کاهش یا پیشگیری از نارسایی کلیوی، تلاش برای کنترل قند خون و فشار خون است. تغییر سبک زندگی و رژیم غذایی شما می‌تواند در این مورد به شما کمک کند.
پیشگیری از نارسایی کلیه
شما میتوانید از بروز علائم نارسایی کلیه و مبتلا شدن به آن، با انجام دادن اقداماتی پیشگیری کنید.
هنگام مصرف دارو‌های بدون نسخه، دستورالعمل‌های آن را مطالعه کنید. مصرف دوز‌های بیش از حد بالا، حتی دارو‌های رایجی مانند آسپرین، می‌تواند سطوح بالایی از سم را در مدت زمان کوتاهی در بدن ایجاد کند. این امر می‌تواند کلیه‌های شما را بیش از حد تحت فشار قرار دهد.
بسیاری از بیماری‌های کلیه یا مجاری ادراری، زمانی که به درستی مدیریت نشوند، منجر به نارسایی کلیه می‌شوند.
شما همچنین میتوانید با اقدامات زیر به کاهش خطر علائم نارسایی کلیه کمک کنید:
- سبک زندگی سالم همراه ورزش کردن
- مصرف دارو‌های تجویز شده طبق دستور و عدم مصرف بیش از حد دارو
- اگر دچار دیابت و فشار خون بالا هستید، آن را به خوبی مدیریت کرده، و از توصیه‌های پزشک خود پیروی کنید
علائم نارسایی کلیه خود را با پزشک آنلاین در میان بگذارید!
در صورت مشاهده علائم نارسایی کلیه، یا تنبلی کلیه، میتوانید از خدمات کلینیک آنلاین مدیست استفاده کنید. کلینیک آنلاین مدیست با در اختیار داشتن مجربترین پزشکان کلیه، آماده ارائه خدمات پزشکی از راه دور و بصورت آنلاین می‌باشد.
علائم نارسایی کلیه را جدی بگیرید و حتما با پزشک خود درباره آن صحبت کنید. لزومی ندارد برای معاینه به پزشک مراجعه کنید! اگر علائم نارسایی کلیه را در خود مشاهده کردید، به راحتی میتوانید توسط پزشکان کلینیک آنلاین مدیست ویزیت شوید.
