علت بی اختیاری ادرار در کودکان چیست؟ + روش های درمان
- 04 شهریور 1401
- صفر نظر
- اطفال
یکی از شایع‌ترین مواردی که والدین از بروز آن ابراز نگرانی و شکایت می‌کنند، بی اختیاری ادرار در فرزندانشان است که در بسیاری از موارد موجب بروز واکنش‌های عصبی و روحی-روانی متعددی برای والدین و کودکان می‌شود. جهت مقابله با این مشکل باید مواردی همچون انواع، دلائل، علایم و راهکارهای لازم برای درمان بی اختیاری ادرار در کودکان را مورد توجه قرار داد. در این مقاله همراه مشاوره آنلاین پزشکی مدیست باشید تا این مساله را به طور جامع مورد بررسی قرار دهیم.
پدیده بی اختیاری ادرار در کودکان (شب ادراری)
اینکه نوزادان و کودکان قادر به کنترل مثانه خود نیستند صرفا تا سه سالگی امری طبیعی تلقی می‌شود. در سنین بالاتر از سه سال، از دست دادن کنترل مثانه در کودکان تحت عنوان بی اختیاری ادرار یا شب ادراری شناخته می‌شود که نمی‌توان نسبت به آن بی‌تفاوت بود. شب ادراری در کودکانی که به حد کافی بزرگ شده‌اند که بتوانند مثانه خود را کنترل کنند، می‌تواند در هر بازه زمانی از شبانه روز رخ دهد. ناگفته نماند که به دلیل اینکه بروز این امر در شب که کودکان در خواب هستند، غیر طبیعی‌تر جلوه می‌کند، این عارضه تحت عنوان شب ادراری شناخته می‌شود. ذکر این نکته مهم است که مقصر دانستن کودکان مبتلا به این مشکل، بی‌فایده است چراکه کودکان هیچ کنترلی روی شب ادراری ندارند. پیش از هر چیز باید بدانیم که چه موقع این عارضه مشکل ساز است.
مشاوره با متخصص اطفال
دریافت مشاوره‌ها
چه موقع بی اختیاری ادرار یا شب ادراری در کودکان مشکل ساز می‌شود؟
گاهی اوقات ممکن است عده زیادی از کودکان دچار شب ادراری شوند و حتی ممکن است برخی از کودکان برای مدت زمان طولانی‌تری در مقایسه با دیگر کودکان با این مشکل دست‌وپنجه نرم کنند. غالبا زمان تشخیص عارضه بی اختیاری ادرار بین دختران و پسران تفاوت دارد. معمولا دختران زودتر از پسران قادر به کنترل مثانه خود هستند بنابراین شب ادراری در دختران نسبت به پسران زودتر قابل تشخیص است. عمدتا بی اختیاری ادرار دختران در سن 5 سالگی قابل تشخیص است اما بی اختیاری ادرار پسران حداقل تا سن 6 سالگی قابل تشخیص نیست. اما نکته‌ای که نباید از ذکر آن غافل شویم این است که درمان این عارضه در هر سنی حائز اهمیت است و تفاوت سن تشخیص این عارضه ابدا موجب کاهش اهمیت مساله درمان آن نمی‌شود. در ادامه با انواع شب ادراری در کودکان آشنا می‌شویم.
انواع بی اختیاری ادرار یا شب ادراری در کودکان
معمولا پزشکان شب ادراری یا بی اختیاری ادرار در کودکان را به چهار نوع متفاوت دسته‌بندی می‌کنند. نکته جالب توجه این است که هر کودک ممکن است با یک یا چند نوع از انواع شب ادراری مواجه شود:
• شب ادراری روزانه که مختص از دست دادن کنترل مثانه در طول روز است.
• شب ادراری شبانه که مختص از دست دادن کنترل مثانه در طول شب است و متداول‌ترین نوع شب ادراری قلمداد می‌شود.
• شب ادراری اولیه که موقعی رخ می‌دهد که کودک در استفاده از دستشویی کاملا تسلط ندارد.
• شب ادراری ثانویه موقعی رخ می‌دهد که کودک یک برهه زمانی را بدون شب ادراری سپری می‌کند اما پس از مدتی مجددا دچار عارضه شب ادراری می‌شود.
دلائل و علائم بروز بی اختیاری ادرار در کودکان یا شب ادراری
بنا به عقیده پزشکان دلائل و علائم مختلفی در بروز این عارضه در کودکان نقش دارد. در بیشتر موارد علت بی اختیاری ادرار در پسران و دختران دقیقا مشخص نیست. اما برخی از دلائل و علائم احتمالی ممکن است یک یا چند مورد از این عوامل را دربرگیرد:
• اضطراب
• اختلال نقص توجه/بیش فعالی (ADHD)
• ژن‌های خاص
• یبوست که موجب فشار آمدن به مثانه می‌شود
• دیابت
• کمبود وجود هورمون آنتی دیورتیک (ADH) کافی در بدن در زمان خواب
• آپنه انسدادی خواب (OSA)
• مثانه بیش‌فعال
• رشد فیزیکی کندتر یا ناکافی
• مثانه کوچک
• مشکلات ساختاری در دستگاه ادراری
• مشکل احساس پر بودن مثانه در زمان خواب
• عفونت دستگاه ادراری (UTI)
• خواب بسیار عمیق
• مصرف مواد حاوی کافئین
• عدم دفعات کافی استفاده از سرویس بهداشتی
• ادرار نکردن به اندازه کافی
البته این موارد از متداول‌ترین دلائل و علائم شناخته شده برای شب ادراری کودکان قلمداد می‌شوند اما نمی‌توان ادعا کرد که صرفا این دلائل و علائم شب ادراری هستند چرا که این عارضه دلائل و علائم متعددی دارد که حتی گاه به درستی شناخته نشده‌اند.
راه‌های تشخیص بی اختیاری ادرار یا شب ادراری در کودکان
اهمیت دادن به راه‌های تشخیص عارضه بی اختیاری ادرار در کودکان یا شب ادراری آنها امری بدیهی تلقی می‌شود به این دلیل که رابطه مستقیم و تنگاتنگی با درمان بی اختیاری ادرار در کودکان دارد. به طور مثال اگر برای درمان شب ادراری پسران خود به مراکز پزشکی و درمانی مراجعه کنید، احتمالا پزشک معالج درباره سابقه پزشکی آنها سوالاتی را مطرح می‌کند تا علت بی اختیاری ادرار در پسران شما را دریابد. بنابراین پیشنهاد می‌کنیم در زمان پاسخگویی به سوالات مطروحه، این موارد را نیز متذکر شوید:
• اینکه دیگر اعضای خانواده سابقه شب ادراری داشته‌اند یا نه
• اینکه کودک شما در طول روز چند بار ادرار می‌کند
• اینکه کودک شما عصر یا شب مایعات می‌نوشد یا نه
• اینکه آیا کودک شما موقع ادرار کردن علائمی همچون درد یا سوزش دارد یا نه
• اینکه ادرار کودک شما تیره یا کدر است یا در ادرارش خون یافت می‌شود یا نه
• اینکه کودک شما سابقه یبوست دارد یا نه
• اینکه کودک شما اخیراً به هر دلیلی دچار استرس و اضطراب شده است یا نه
ممکن است پزشک پس از معاینه فیزیکی کودک شما، انجام آزمایشاتی همچون آزمایش ادرار یا آزمایش خون را ضروری بداند. کلیه این موارد برای بررسی هرچه بهتر و دقیق‌تر در موارد مشکوک به عفونت یا دیابت انجام می‌شود.
راهکارهای موجود در درمان بی اختیاری ادرار در کودکان
در موارد متعددی شب ادراری به مرور زمان رو به بهبود می گذارد و کم کم از بین می‌رود و نیازی به استفاده از راهکارهای موجود در درمان بی اختیاری ادرار در کودکان ندارد. اما در صورت نیاز می‌توان از راهکارهای ذیل استفاده کرد:
• کاهش میزان مصرف یا منع مصرف مایعات توسط کودکان در ساعات معینی از روز، عصر و خصوصا شب هنگام
• عدم استفاده از مواد حاوی کافئین در رژیم غذایی کودک
• بیدار کردن کودک در شب براساس برنامه زمان‌بندی مشخص برای رفتن به دستشویی
• انجام تمرینات تمرینی و آموزشی مثانه که شامل تمرینات و ادرار کردن براساس برنامه زمان‌بندی مشخص است.
• استفاده از زنگ هشدار رطوبت سنج
• استفاده موقت از داروهایی که می توانند سطح ADH را افزایش دهند یا عضلات مثانه را آرام کنند که حتما براساس تجویز و تشخیص پزشک متخصص انجام شود
• بهره گیری از نظرات کادر مشاوران متخصص با یک مشاور می تواند به فرزند شما کمک کند تا با تغییرات زندگی یا استرس‌های احتمالی مقابله کند. پیشنهاد می‌شود در این راستا از خدمات تخصصی کلینیک آنلاین مدیست استفاده کنید.
مشاوره با پزشک
مشاوره آنلاین پزشکی مدیست گامی موثر در درمان شب ادراری در کودکان
کلینیک آنلاین مدیست در راستای خدمت رسانی به مراجعینی که به هر دلیل امکان ویزیت حضوری توسط پزشکان را ندارند در سال ۱۴۰۰ بنا نهاده شده است. در کلینیک آنلاین مدیست پزشکان وضعیت درمانی مراجعین خود را به صورت غیر حضوری پیگیری می‌کنند و بیماران نیز فارغ از هرگونه دغدغه خاصی می‌توانند از خدمات پزشکی و مشاوره‌ای مطلوبی بهره‌مند شوند. با توجه به اینکه کادر متخصصان این کلینیک تبحر و دانش بالایی در درمان بی اختیاری ادرار در کودکان دارند، به والدین محترم پیشنهاد می‌کنیم که جهت اطلاع از علت بی اختیاری ادرار در پسران و دختران خردسال خود، حتما با متخصصان مربوطه این کلینیک مشورت کنند و به راهکارهای درمانی پیشنهاد شده از سوی پزشکان عمل کنند. شایان ذکر است که چنانچه در ارتباط با پزشک مورد نظر خود با مشکلی مواجه شدید، بخش پشتیبانی این‌کلینیک تخصصی به شما کمک می‌کند تا در اسرع وقت در ساعات کاری پزشکان با پزشک مربوطه در تماس باشید.
نکاتی برای مدیریت صحیح بی اختیاری ادرار یا شب ادراری در کودکان
بار دیگر این نکته را خاطرنشان می‌کنیم که بی اختیاری ادرار در کودکان امری است که کودک شما ابدا هیچ کنترلی روی آن ندارد و در این مورد مقصر نیست. بنابراین حصول اطمینان از اینکه کودک توسط دیگران سرزنش و تمسخر نمی‌شود بی‌نهایت ضروری است. عده زیادی از کودکان حین فرایند رشد دچار شب ادراری می‌شوند. برای مدیریت بهتر این مشکل توصیه می‌کنیم که سطح تشک کودک را با یک کاور پلاستیکی بپوشانید.
سخن آخر
همانطور که گفتیم اختلال بی اختیاری ادرار در کودکان که موسوم به شب ادراری است، عارضه‌ای قابل درمان است اما نکته حائز اهمیت آن است که درمان بی اختیاری ادرار در کودکان براساس دلائل و علائم بروز این اختلال در میان دختران و پسران متفاوت است و نمی‌توان علت بی اختیاری ادرار در پسران و دختران را همواره یکی دانست. البته در موارد متعدی دیده شده است که شب ادراری با گذشت زمان رفته رفته بهبود پیدا کرده است اما این به معنای عدم لزوم پیگیری‌های تخصصی و مشاوره درمانی نیست. لازم به ذکر است که بهره‌گیری از مشاوره تخصصی با کادر مجرب پزشکان متخصص کلینیک آنلاین مدیست یکی از بهترین راهکارهای پیشنهادی است که به درمان شب ادراری کودکان کمک شایانی می‌کند.
متا: بی اختیاری ادرار در کودکان معمولا در کودکان مبتلا به شب ادراری غالبا به عنوان افرادی با خواب سنگین دیده می‌شوند که نمی‌توانند برای تخلیه ادرار اضطراری و رهایی از فشار مثانه از خواب بیدار شوند.
