علائم کمبود اعتماد به نفس چیست؟ + درمان و علت ایجاد

اغلب افراد دوست دارند، در اجتماع با اعتماد به نفس ظاهر شوند. اعتماد به نفس یعنی به توانایی‌ها و مهارت‌های خود، باور داشته باشید. به منظور تقویت این ویژگی درونی باید ابتدا علائم کمبود اعتماد به نفس را بشناسید. حفظ و رشد اعتماد به نفس اصلاً کار راحتی نیست، علی‌الخصوص هنگامی که اشتباه شما منجر به شکست در کارهایتان شود. بدین منظور لازم است برای درمان کمبود اعتماد به نفس خود، روش‌های مؤثری را به کار بگیرید. عبور از این مسیر پر پیچ‌وخم سختی‌های زیادی دارد؛ اما برای گذر از آن باید به خودتان ایمان داشته باشید. اگر مایلید درباره اعتماد به نفس و روش‌های افزایش آن، اطلاعات بیشتری به دست آورید، پیشنهاد می‌کنم تا انتهای مقاله با ما همراه شوید.

علائم کاهش اعتماد به نفس چیست؟

در این بخش، به برخی از علائمی که حاکی از عدم اعتماد به نفس کافی هستند را با هم مرور می‌کنیم. این نشانه‌ها عبارت‌اند از:

• تا جایی که ممکن است در جمع حضور نمی‌یابید.
• همیشه دچار آشفتگی و اضطراب هستید.
• هنگام حضور در جمع، معمولاً خود را با گوشی سرگرم می‌کنید.
• تأیید دیگران برای شما اهمیت زیادی دارد.
• کارهای خود را زیاد توضیح می‌دهید.
• بیش از اندازه از دیگران عذرخواهی می‌کنید.
• معمولاً تماس چشمی برقرار نمی‌کنید.
• کمال‌گرا هستید.
• توقع زیادی ندارید و همیشه به مقدار کم بسنده می‌کنید.
• از تغییر و انجام چالش‌های مختلف می‌ترسید.
• هنگامی که از شما تعریف می‌شود، دست به انکار می‌زنید.
• برای مراقبت از خود وقت نمی‌گذارید.
• هنگام بحث و جدال عقب‌نشینی را انتخاب می‌کنید.

کمبود اعتماد به نفس

اعتماد به نفس یک حالت ذهنی محسوب می‌شود که نقش مهمی در موفقیت شما دارد. هنگامی که احساس اعتماد به نفس می‌کنیم، یعنی شخصیت خود را با نقاط قوت و ضعفی که داریم، پذیرفته‌ایم و به توانایی‌های خود ایمان داریم. کمبود این حس درونی بر عملکرد شما اثر منفی می‌گذارد. تردیدهای درونی ایجاد شده، روابط افراد را در زمینه کاری و تحصیلی تحت‌الشعاع قرار می‌دهد. این احساسات منفی، به مرور زمان می‌توانند سایر مشکلات روحی و جسمی را نیز برای شما به وجود آورند.

مهم‌ترین مسئله‌ای که برای حل این مشکل باید به آن توجه کنیم، ریشه‌یابی علت کاهش اعتماد به نفس است. متأسفانه اغلب مشکلات این‌چنینی به دوران کودکی افراد و روش‌های تربیتی والدین مربوط می‌شود.  به منظور شناسایی علت موضوع و همچنین درمان کمبود اعتماد به نفس باید از یک مشاور خوب کمک بگیرید. شاید در خاطرتان مانده باشد که سال‌ها قبل، اگر کودکی در جمع نمی‌توانست صحبت کند یا حضور یابد، خجالتی یا ترسو خطاب می‌شد.

چنین رفتارهای تحقیرآمیزی می‌توانست، شرایط را برای کودک موردنظر بدتر کند و ضربه‌های بزرگی به وی بزند. این در حالی است که چنین واکنش‌هایی در دنیای امروز، به‌عنوان علائم کمبود اعتماد به نفس تلقی می‌شود. اکنون با افزایش آگاهی مردم، کمتر شاهد بروز چنین واکنش‌هایی از جانب آن‌ها هستیم. اگر به دنبال تقویت اعتماد به نفس خود هستید، کلینیک مدیست از طریق مشاوران باتجربه‌ای که دارد، با راه‌های ارتباطی آنلاین (تلفن یا چت) خدمات خود را ارائه می‌دهد.

برای گرفتن نوبت این کلینیک نیازی به مراجعه حضوری نیست و افراد می‌توانند از طریق سایت کلینیک، نوبت خود را رزرو نمایند. «اغلب مردم در یک دایره بالقوه محدود زندگی می‌کنند.» این مشاهدات ویلیام جیمز در زمان‌های گذشته بیان می‌دارد که علت این که بسیاری از افراد پتانسیل‌های خود را کشف نمی‌کنند، عدم فرصت، هوش یا منابع نیست، بلکه عدم خودباوری است.  

 

مشاوره آنلاین با روانشناس

دریافت مشاوره‌ها

اعتماد به نفس پایین در کودکان

دوران کودکی شرایط بسیار حساسی دارد. در این سن، تنها والدین و معلمان نیستند که می‌توانند با رفتارهای نامناسب، اعتماد به نفس کودکان را از بین ببرند. قلدری‌هایی که بچه‌ها در مهدکودک یا بازی‌های کودکانه انجام می‌دهند نیز بر این موضوع صحه می‌گذارد. تشویق‌ها و عشقی که والدین به کودکان خود ابراز می‌کنند، در تقویت اعتماد به نفس آن‌ها نقش مهمی دارد. هر چه سن کودک افزایش می‌یابد، تأیید توسط کودکان هم سن‌وسال برای وی اهمیت بیشتری می‌یابد.

ترس نیز یکی از عوامل کاهش خودباوری به شمار می‌رود. ترس در محیط‌های یادگیری و همچنین وجود مجازات و قوانین نامشخص نیز سبب می‌شود، کودک احساس کند هر کاری که انجام می‌دهد نادرست و اشتباه است. فشار بیش از اندازه به کودک برای انجام کارهای مختلف یا کسب موفقیت نیز نتیجه معکوسی بر زندگی او دارد. در این موقعیت‌ها، کودک فکر می‌کند که میزان موفقیت‌های او تنها بر اساس نمرات، جوایز مختلف و تأیید دیگران سنجیده می‌شود. این مورد یکی از زنگ خطرهای علائم کمبود اعتماد به نفس به‌حساب می‌آید.

اعتماد به نفس پایین در نوجوان

اغلب مواردی که اعتماد به نفس نوجوانان را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد، به صورت اکتسابی و محیطی است. به طور مثال، در محیط مدرسه، برخی دانش‌آموزان دیگران را مورد آزار و تمسخر قرار می‌دهند. این اذیت‌ها اثرات مخربی بر ذهن نوجوانان می‌گذارد و آن‌ها را هنگام قرارگرفتن در اجتماع، مضطرب می‌کند. از طرفی، دوران بلوغ و تغییرات ظاهری مانند جوش‌زدن، به‌هم‌ریختن هورمون‌ها نیز موجب ایجاد حس سرخوردگی می‌شود؛ زیرا برخی نوجوانان از این تغییرات ناراضی هستند.

گاهی اوقات والدین به طور ناخواسته، اعتماد به نفس نوجوانان را کاهش می‌دهند. در این برهه حساس، لازم است والدین بچه‌های خود را مورد انتقادهای تندوتیز یا توهین‌آمیز قرار ندهند؛ زیرا هر گونه رفتار نابجایی منجر می‌شود که فرزند شما فکر کند شما او را دوست ندارید. چنانچه فرزند شما دوران پرتنشی را سپری می‌کند، بهتر است برای درمان کمبود اعتماد به نفس وی اقدام کنید. کلینیک مدیست ضمن صحبت با فرزند شما به‌ صورت آنلاین، می‌تواند به او کمک کند تا به‌سلامت از این دوران گذر کند. برای دریافت نوبت مشاوره تنها کافی است سری به سایت کلینیک بزنید و نوبت خود را رزرو کنید.

اعتماد به نفس پایین در زنان

بر اساس اطلاعات ارائه شده وبسایت Harvard Business Review، روان‌شناسان درباره تأثیر اعتماد به نفس بر آینده شغلی زنان و مردان، با  30 مرد و 36 زن که با سمت مدیر اجرایی و امور حسابداری، شریک و مدیر در بریتانیا مشغول بودند، مصاحبه دقیقی انجام دادند.

طی مصاحبه، از افراد خواستند تا لحظات مهمی را که منجر به پیشرفت شغلی آن‌ها شده و این که چطور این لحظات را بر مبنای جنسیت خود تجربه کرده‌اند، بیان کنند. اغلب زنان گفتند که هنگام بروز اتفاقات مختلف و شیوه مواجهه با آن‌ها، متوجه علائم کمبود اعتماد به نفس در خود شدند. آن‌ها این موضوع را  به‌عنوان مانعی مهم در مسیر ارتقا شغلی خود و سایر زنان معرفی کردند. یکی از خانم‌ها بیان داشت که برای موفقیت در مذاکره درباره افزایش سطح حقوق و برابری آن با همکاران مرد، باید با اعتماد به نفس بالاتری صحبت می‌کرد و تلاش بیشتری انجام می‌داد.

من به‌عنوان یک رهبر می‌خواهم برای تقویت اعتماد به نفس زنان در راه پیشبرد اهدافشان، هر کاری که لازم است را انجام دهم. یکی دیگر از زنان نیز بیان داشت که اگر برای انجام کاری 10 ویژگی موردنیاز باشد و یک خانم 9 مورد از آن‌ها را داشته باشد، برای گرفتن شغل پیش‌قدم نمی‌شود. این در حالیست که اگر مردی 4 مورد از ویژگی‌ها را داشته باشد، با اعتماد به نفس کامل خود را جلو می‌اندازد.

اعتماد به نفس پایین در مردان

مردان نیز می‌توانند مانند زنان از عدم خودباوری رنج ببرند. چنین افرادی، پس از ازدواج نیز در زندگی زناشویی خود مشکلاتی خواهند داشت. اغلب مردانی که چنین مشکلی دارند، معمولاً تابع نظر دیگران هستند و به صورت مستقل تصمیم‌گیری نمی‌کنند. این افراد قادر نیستند در اجتماع از حقوق خود دفاع نمایند، آن‌ها بلافاصله از موضع خود برمی‌گردند و تسلیم می‌شوند؛ زیرا این توانایی را در خود نمی‌بینند که افراد را در بحث متقاعد کنند.

اعتماد به نفس پایین دختران

مادران خانواده می‌توانند نقش مهمی در کاهش یا افزایش اعتماد به نفس دختران داشته باشند. تصویر ذهنی مثبت یا منفی که دخترها از زیبایی ظاهری خود دارند، سبب وجود یا عدم وجود اعتماد به نفس در آن‌ها می‌شود. به طور مثال، عدم رضایت برخی دختران از ظاهرشان و افراط در عمل‌های زیبایی، از علائم کمبود اعتماد به نفس در آن‌ها به شمار می‌رود. همیشه سعی کنید هنگامی که دخترتان لباسی می‌پوشد او را تحسین کنید.

با طعنه و کنایه زدن به شیوه رفتار یا لباس پوشیدن دختران، اعتماد به نفس آن‌ها را سرکوب می‌نمایید. زمانی که فرزندتان ببیند که همواره از او در تصمیم‌گیری‌های مختلف حمایت می‌کنید، به خودباوری می‌رسد. رفتار نامناسب پدر و القای حس ضعف و شکنندگی به دختر، شخصیتش را زیر سوال می‌برد و او را خرد می‌کند؛ بنابراین برای تقویت اعتماد به نفس دخترتان همیشه به او حس امنیت و قدرت دهید.

به نقل از سایت forbes.com، الکس مالی، نویسنده کتاب پرفروش The Naked CEO، می‌گوید: «تنها راه درمان کمبود اعتماد به نفس این است که علی‌رغم ترس از شکست، احساس شرم یا دگرگونی ریسک نمایید. چنانچه همه چیز به‌درستی انجام شود، می‌دانید که می‌توانید کارهایی فراتر از افکار خود انجام دهید. اگر شرایط به‌خوبی پیش نرفت، می‌دانید که می‌توانید بیشتر از آنچه فکر می‌کنید، امور را مدیریت نمایید. در هر حالت شما بهترین هستید.» با شرکت در چالش‌ها به‌مرور می‌فهمید، علائم کمبود اعتماد به نفس که قبلاً داشتید، ناپدید شدند و رشد و توسعه فردی شما افزایش یافته است.

دلایل کاهش اعتماد به نفس چیست؟

همان‌طور که قبلاً نیز ذکر کردیم، دوران کودکی در شکل‌گیری اعتماد به نفس ما در بزرگسالی نقش کلیدی دارد. اکنون به برخی از دلایلی که اعتماد به نفس شما را سرکوب می‌کند، اشاره می‌کنیم.

نقش تروما در بروز علائم 

رفتارهای خشونت‌آمیز و همچنین سو استفاده‌های فیزیکی و جنسی، سبب ایجاد تروما می‌شوند. نشخوار فکری و مرور خاطرات بد گذشته به صورت مرتب، احساسات منفی مانند شرم و ترس را در افراد ایجاد می‌کند. جنسیت و نژاد چنانچه نژاد و جنسیت متفاوتی دارید، ممکن است در معرض انواع تبعیض‌ها قرار گرفته باشید. این تبعیض‌ها موجب ایجاد برچسب‌های نادرست و همچنین تردید در مورد پتانسیل‌های درونی شما می‌شود.

سبک تربیت والدین

والدینی که همیشه فرزندان خود را با دیگران مقایسه می‌کنند یا به آن‌ها می‌گویند که به چیزهایی که می‌خواهند نمی‌رسند، لطمه بزرگی به آن‌ها می‌زنند. این رفتارها در بزرگسالی نیز افراد را اذیت می‌کند. به منظور تقویت اعتماد به نفس می‌توانید از کتاب‌های روان‌شناسی معتبر نیز کمک بگیرید.

تأثیر علائم ژنتیکی در ایجاد علائم کاهش اعتماد به نفس

طبق تحقیقات مختلف، نتایج آن‌ها و داده‌های منتشر شده در مجله آنلاین university of bremen، ژنتیک افراد نیز می‌تواند تا حدودی بر میزان اعتماد به نفس آن‌ها تأثیر بگذارد. زمانی که افراد در اغلب زمینه‌ها اعتماد به نفس بالایی دارند، یک مؤلفه ژنتیکی قوی وجود دارد. در واقع، استعدادهای ژنتیکی در ایجاد دیدگاه کلی مثبت یا منفی افراد درباره خودشان و ظاهر شدن علائم کمبود اعتماد به نفس نقش دارد. البته این موضوع هرگز به این معنی نیست که ژنتیک همه چیز را مشخص می‌کند

اعتماد به نفس پایین و افسردگی رابطه دارند؟

شاید تابه‌حال متوجه شده باشید که هنگام هجوم افکار منفی، علائم افسردگی شما بدتر می‌شود. در سال 2019، مطالعه‌ای روی دانش‌آموزان ویتنامی انجام شد که در آن، رابطه بین کمبود اعتماد به نفس و افسردگی مورد کنکاش قرار گرفت. نتایج بررسی نشان داد که افراد با اعتماد به نفس پایین، بیشتر در معرض خطر افسردگی قرار دارند. فقدان خودباوری، در نهایت منجر به خودآزاری، افسردگی و اضطراب می‌شود. چنانچه درمان کمبود اعتماد به نفس به موقع انجام گیرد، از ابتلا به افسردگی تا حدودی جلوگیری می‌شود.

مشاوره با پزشک

دکتر ویدا هرندی

مشاوره روانشناسی

5 (66 رای)

هزینه نوبت:

400,000 تومان

رزو نوبت

دکتر سهیل محمدی

مشاوره روانشناسی

5 (6 رای)

هزینه نوبت:

140,000 تومان

رزو نوبت

دکتر نوشا محسنی مفیدی

مشاوره روانشناسی

5 (2 رای)

هزینه نوبت:

280,000 تومان

رزو نوبت

روش‌ های تقویت

راه‌هایی وجود دارد که برای بهبود اعتماد به نفس خود، می‌توانید آن‌ها را امتحان کنید. برای افزایش خودباوری اولین گامی که باید بردارید، این است که از مقایسه خودتان با دیگران دست بردارید. مقایسه ظاهر، حقوق و... خود با افرادی که در اینستاگرام دارید، گاهی اوقات موجب کاهش اعتماد به نفس شما می‌شود. در سال 2018، مطالعه‌ای به نام Personality and Individual Differences نشان داد که ارتباطی بین صفت حسادت و مقایسه خود با دیگران وجود دارد.

هنگامی که مرتب همه چیز را مقایسه می‌کنیم، حس حسادت ما تحریک می‌شود. هر چقدر این حس حسادت بیشتر باشد، ما احساس بدتری به خودمان پیدا می‌کنیم. دومین راهکار، احاطه‌کردن خودتان با افراد مثبت‌اندیش است. با کسانی رابطه داشته باشید که بهترین‌ها را برای شما می‌خواهند. اشخاص منفی‌باف را از زندگی خود حذف نمایید. هنگام رویارویی با شکست‌ها، با خودتان مهربان باشید.

این کار شما را از لحاظ عاطفی منعطف‌تر می‌کند و همچنین موجب کنترل بهتر احساسات می‌شود. از عقب انداختن کارهای خود جلوگیری کنید. اگر می‌خواهید از رئیس شرکتی که در آن کار می‌کنید، ترفیع بگیرید، همین حالا اقدام نمایید. رویارویی با ترس‌هایتان یکی از بهترین روش‌های درمان کمبود اعتماد به نفس است.

جمع‌بندی

کمبود خودباوری و عدم تلاش برای تقویت آن، مشکلات زیادی را برای شما ایجاد می‌نماید. رهایی از دام عدم اعتماد به نفس، تنها با عزم و اراده قوی امکان‌پذیر است. به منظور موفقیت در پروسه درمان و تقویت اعتماد به نفس، باید با خودتان و اطرافیانتان به صلح و آرامش درونی برسید. فراموش نکنید که درمان این موضوع باید زیر نظر افراد متخصص انجام گیرد. تمام خدمات کلینیک مدیست به صورت غیرحضوری و آنلاین انجام می‌شود. شما در هر جای ایران که حضور داشته باشید، می‌توانید پس از اخذ نوبت از سایت، با روان‌شناس خود آنلاین گفت‌وگو کنید. اگر درباره مقاله سؤالی دارید می‌توانید آن‌ها را با ما در میان بگذارید.