علائم دیسک کمر چیست؟ | معرفی 5 ورزش برای درمان
- 25 آذر 1401
- صفر نظر
- ارتوپد
دیسک کمر یکی از بیماری‌های شایع است که می‌تواند علل و علائم مختلفی داشته باشد. در این مطلب به شرح کامل علائم دیسک کمر خواهیم پرداخت. همچنین با نشانه های دیسک کمر و روش‌های درمانی و جزئیات این بیماری بیشتر آشنا خواهیم شد. در ادامه با مشاوره آنلاین پزشکی مدیست همراه باشید.
بیماری دیسک کمر چیست؟
ستون مهره یا ستون فقرات از ۳۳ مهره تشکیل شده است که توسط دیسک‌های اسفنجی از هم جدا شده‌اند. ستون فقرات به ۴ ناحیه تقسیم می‌شود:
• ستون فقرات گردنی: ۷ مهره اول که در گردن قرار دارند
• ستون فقرات سینه‌ای: ۱۲ مهره بعدی که در ناحیه قفسه سینه قرار دارند
• ستون فقرات کمری: ۵ مهره بعدی که در قسمت پایین کمر قرار دارند
• ستون فقرات خاجی: پایین‌ترین ۵ مهره، که در زیر کمر قرار دارد، همچنین شامل ۴ مهره است که استخوان دنبالچه (دنباله) را تشکیل می‌دهند.
ستون فقرات کمری از ۵ بخش استخوانی در ناحیه کمر تشکیل شده است که در آن بیماری دیسک کمر رخ می‌دهد.
مشاوره با متخصص مغر و اعصاب
دریافت مشاوره‌ها
دیسک برآمده:
با افزایش سن، دیسک بین مهره‌ای ممکن است مایع خود را از دست داده و خشک شود. با این اتفاق، دیسک اسفنجی (که بین قسمت‌های استخوانی ستون فقرات قرار دارد و به عنوان یک ضربه گیر عمل می‌کند) فشرده می‌شود.
این اتفاق ممکن است منجر به شکستگی حلقه بیرونی دیسک شود و در نهایت هسته داخلی آن بیرون می‌زند. به این حالت دیسک برآمده می‌گویند.
پارگی یا فتق دیسک:
با گذشت زمان و شکستن بیشتر جداره دیسک یا با فشار مداوم بر ستون فقرات، هسته پالپوس داخلی ممکن است دچار پارگی شود. به این نوع دیسک پارگی یا فتق می‌شود. تکه‌های مواد دیسک می‌توانند روی ریشه‌های عصبی واقع در پشت فضای دیسک فشار بیاورند. این اتفاق باعث درد، ضعف و بی حسی می‌شود.
بیشتر فتق‌های دیسک در قسمت تحتانی ستون فقرات کمری، به‌ویژه بین مهره‌های چهارم و پنجم کمری و بین مهره پنجم کمری و مهره اول خاجی اتفاق می‌افتد.
علت دیسک کمر چیست؟
بیماری دیسک کمر به دلیل تغییر در ساختار دیسک نرمال ایجاد می‌شود. بیشتر اوقات، نشانه های دیسک کمر در نتیجه افزایش سن و شکسته شدن طبیعی دیسک خود را نشان می‌دهند.
گاهی اوقات، آسیب شدید می‌تواند باعث فتق دیسک طبیعی شود. همچنین آسیب خارجی ممکن است باعث بدتر شدن فتق دیسک شود.
اگر چه افزایش سن شایع‌ترین دلیل دیسک کمر است، اما عدم تحرک بدنی نیز می‌تواند باعث ضعیف شدن عضلات پشت و شکم شود که باهث می‌شود نتوانند به درستی از ستون فقرات محافظت کنند.
افرادی که معمولا فعالیت بدنی ندارند، بعد از انجام کارهای سخت ممکن است با خطر صدمات کمر روبرو شوند. کار‌هایی که نیاز به بلند کردن اجسام سنگین و پیچاندن ستون فقرات دارند نیز می‌توانند باعث آسیب به کمر شوند.
علائم دیسک کمر و سیاتیک
علائم بیماری دیسک کمر بسته به محل فتق دیسک و اینکه چه ریشه عصبی به آن فشار می‌آورد متفاوت است. شایع‌ترین علائم بیماری دیسک کمر عبارتند از:
• کمر درد متناوب یا مداوم. این علائم دیسک کمر ممکن است با حرکت، سرفه، عطسه یا ایستادن برای مدت طولانی بدتر شود.
• اسپاسم عضلات پشت
• سیاتیک (دردی که از پشت یا باسن شروع می‌شود و از پائین به ساق پا یا داخل پا می‌رسد).
• ضعف عضلانی در پاها
• بی حسی در هر دو پا یا یک پا
• کاهش رفلکس در زانو یا مچ پا
• تغییرات در عملکرد مثانه یا روده
علائم دیسک کمر ممکن است شبیه سایر بیماری‌ها یا مشکلات پزشکی باشد. همیشه برای تشخیص صحیح به پزشک خود مراجعه کنید.
علائم دیسک کمر در پاها چه زمانی ظاهر می شود؟
سیاتیک یکی از علائم دیسک کمر است. سیاتیک به دردی گفته می‌شود که در طول مسیر عصب آن احساس می‌کنید. عصب سیاتیک از قسمت تحتانی کمر از طریق باسن و هر دو پا به پایین حرکت می‌کند.
سیاتیک اغلب زمانی رخ می‌دهد که فتق دیسک یا رشد بیش از حد استخوان به بخشی از عصب فشار وارد کند. این باعث التهاب، درد و اغلب کمی بی‌حسی در پای آسیب دیده می‌شود.
اگرچه درد همراه با سیاتیک می‌تواند شدید باشد، اما بیشتر موارد با درمان در عرض چند هفته برطرف می‌شود.
افرادی که سیاتیک شدید و ضعف جدی پا یا تغییرات روده یا مثانه دارند ممکن است نیاز به جراحی داشته باشند.
درد سیاتیک می‌تواند تقریباً در هر نقطه‌ای از مسیر عصبی باشد. به خصوص به احتمال زیاد مسیری را از کمر تا باسن و پشت ران و ساق پا دنبال می‌کند.
این نوع علائم دیسک کمر می‌تواند از یک درد خفیف تا یک درد تیز و سوزان متغیر باشد. گاهی اوقات ممکن است مانند یک تکان یا شوک الکتریکی احساس شود. هنگام سرفه یا عطسه یا نشستن طولانی مدت می‌تواند بدتر شود. معمولا سیاتیک فقط یک طرف بدن را درگیر می‌کند.
برخی از افراد نیز بی‌حسی، گزگز یا ضعف عضلانی در ساق یا کل پا دارند. یک قسمت از پا ممکن است درد داشته باشد، در حالی که قسمت دیگر می‌تواند احساس بی‌حسی داشته باشد.
علائم دیسک کمر خفیف چیست؟
اکثر علائم دیسک کمر شامل مقدار کمی کمردرد پشت سر هم اما قابل تحمل است. این درد ممکن است گهگاه برای چند روز تشدید شود.
علائم دیسک کمر ممکن است متفاوت باشد، اما ویژگی‌های عمومی معمولاً شامل موارد زیر است:
• کمردرد متوسط و مداوم
درد در محل دیسک آسیب دیده شایع‌ترین علامت دیسک کمر است. درد ممکن است به باسن، کشاله ران و بالای ران گسترش یابد. این درد معمولا کسل‌کننده است و می‌تواند از خفیف تا شدید متغیر باشد.
• تشدید گاه به گاه درد
کمردرد ممکن است برای چند روز یا چند هفته زیاد شود و سپس به سطح متوسط‌تری بازگردد. گاهی درد به قدری زیاد می‌شود که می‌تواند کارهای روزانه شما را برای مدتی دچار اختلال کند.
• درد پا
علائم عصبی از جمله بی‌حسی، ضعف، یا تیر کشیدن در باسن، لگن، و یا پشت ساق پا ممکن است احساس شود.
• درد همراه با نشستن
نشستن برای مدت طولانی اغلب باعث درد کمر و سفتی آن می‌شود. این درد معمولا تا زمان ایستادن یا تغییر وضعیت ادامه خواهد داشت.
روش‌های تشخیص دیسک کمر
برای تشخیص دیسک کمر لازم است یک معاینه فیزیکی توسط پزشک انجام شود. علاوه بر معاینه، ممکن است یک یا چند آزمایش زیر را انجام دهید:
اشعه ایکس:
با تصویربرداری اشعه ایکس می‌توان بافت‌های داخلی، استخوان‌ها و اندام‌ها را برای تشخیص بهتر مشاهده کرد. با مشاهده علائم دیسک کمر ممکن است پزشک این مورد را برای شما تجویز کند.
تصویربرداری رزونانس مغناطیسی یا MRI:
روشی که از ترکیبی از آهنرباهای بزرگ، فرکانس های رادیویی و کامپیوتر برای تولید تصاویر دقیق از اندام ها و ساختارهای بدن استفاده می کند.
تصاویر بدست آمده از ام آر آی بسیار دقیق است و برای تشخیص بهتر بیماری به کار می‌رود.
میلوگرام:
روشی که از رنگ تزریق شده به کانال نخاعی استفاده می‌کند تا ساختار به وضوح در اشعه ایکس قابل مشاهده باشد.
اسکن توموگرافی کامپیوتری (که سی تی اسکن نیز نامیده می شود):
یک روش تصویربرداری که از اشعه ایکس و فناوری کامپیوتری برای تولید تصاویر افقی یا محوری از بدن استفاده می کند.
سی تی اسکن تصاویر دقیقی از هر قسمت از بدن، از جمله استخوان ها، ماهیچه ها، چربی ها و اندام ها را نشان می دهد. سی تی اسکن جزئیات بیشتری نسبت به اشعه ایکس عمومی دارد.
الکترومیوگرافی (EMG):
تستی که پاسخ عضلانی یا فعالیت الکتریکی را در پاسخ به تحریک عصب عضله اندازه گیری می‌کند.
درمان دیسک کمر
به طور معمول، درمان خانگی و ابتدایی، اولین راه گزینه برای مدیریت بیماری دیسک کمر است. این ممکن است شامل ترکیبی از موارد زیر باشد:
• استراحت در منزل و خوابیدن
• آموزش فیزیک مناسب بدن (برای کمک به کاهش احتمال بدتر شدن درد یا آسیب به دیسک)
• فیزیوتراپی، که ممکن است شامل اولتراسوند، ماساژ، تهویه و برنامه‌های ورزشی باشد
• کنترل وزن
• استفاده از تکیه‌گاه کمری ساکرال
• مصرف دارو برای کنترل درد و شل کردن عضلات
اگر این اقدامات موفقیت‌آمیز نبودند، ممکن است برای برداشتن فتق دیسک به جراحی نیاز داشته باشید. جراحی تحت بیهوشی عمومی انجام می‌شود. جراح شما برشی در ناحیه کمر شما بر روی ناحیه‌ای که دیسک فتق دارد ایجاد می‌کند.
ممکن است مقداری از استخوان پشت ستون فقرات برای دسترسی به دیسک برداشته شود. جراح شما قسمت فتق دیسک و هر قطعه شل اضافی را از فضای دیسک خارج می‌کند.
پس از جراحی، ممکن است برای جلوگیری از فتق دیسک دیگر، برای چند هفته نیاز به استراحت داشته باشید و نباید کارهای سنگین انجام دهید. جراح شما در مورد محدودیت‌ها با شما صحبت خواهد کرد.
مشاوره با پزشک
درمان‌های جراحی دیسک کمر
اگر درد و سایر علائم دیسک کمر پس از شش هفته ادامه یابد، ممکن است پزشک جراحی را پیشنهاد دهد. فتق دیسک کمر شایع‌ترین دلیل جراحی ستون فقرات در بزرگسالان است.
اگر شرایط زیر را داشته باشید ممکن است دکتر جراحی را پیشنهاد دهد:
• درد شدید داشته باشید و در انجام کارهای روزانه معمولی مانند ایستادن یا راه رفتن دچار اختلال بوجود بیاید..
• اگر علائم عصبی پیشرونده‌ای مانند بدتر شدن ضعف پا و یا بی‌حسی را تجربه می‌کنید.
• از دست دادن عملکرد روده و مثانه خود.
• اگر مصرف دارو‌ها، فیزیوتراپی و یا سایر درمان‌های غیر جراحی علائم دیسک کمر را به میزان قابل توجهی کاهش ندهد.
در برخی موارد، نشانه های دیسک کمر شدید است و قبل از اینکه بیمار شش هفته مراقبت‌های غیر جراحی را کامل کند ممکن است به جراحی نیاز داشته باشد. تشخیص نیاز جراحی دیسک کمر با پزشک است.
روش‌های میکرودیسککتومی برای فتق دیسک کمر
دو روش کم تهاجمی، میکرودیسککتومی و میکرودیسککتومی آندوسکوپی، معمولا برای فتق دیسک کمر توصیه می‌شود. این روش‌ها فشار را از روی ریشه عصبی برداشته و شرایط بهتری را برای دیسک فراهم می‌کند.
در این روش‌ها معمولا فقط بخش کوچکی از دیسک که به ریشه عصبی فشار می‌آورد باید برداشته شود و بیشتر دیسک سالم می‌ماند.
در میکرودیسککتومی از برش‌های کوچک استفاده می‌شود. برای جراحی میکرودیسککتومی آندوسکوپی، ابزار‌ها از طریق یک لوله یا لوله‌های نازک وارد می‌شوند تا اختلال در بافت اطراف به حداقل برسد. یک دوربین کوچک را می‌توان از طریق یک لوله وارد کرد تا تصویر واضحی را برای جراح فراهم کند.
هر دو نوع جراحی معمولا با یک شب بستری در بیمارستان انجام می‌شود. اکثر بیماران می‌توانند در عرض یک تا سه هفته به سر کار و روال معمول زندگی خود بازگردند.
ورزش‌های موثر برای درمان دیسک کمر
همانطور که قبلا اشاره شد، دیسک کمر را می‌توان با انجام تمرینات روزانه و ورزش بهبود بخشید. برخی از روش‌های درمانی دیسک کمر به غیر از جراحی عبارتند از:
• ورزش
• مراقبت از خود و استراحت
• مصرف دارو
• تزریق استروئید
• فیزیوتراپی
ورزش‌های ملایم نقش زیادی در بهبود و تقویت انعطاف‌پذیری ستون فقرات دارند و فشار روی ناحیه ستون فقرات را کاهش می‌دهد. بهترین فعالیت‌های ملایم یوگا، دوچرخه سواری، پیاده روی و شنا هستند.
تمام تمرینات باید به صورت آهسته و کنترل شده انجام شود. اگر هنگام ورزش دیسک کمر درد شروع شد و نشانه های دیسک کمر را مشاهده کردید، باید انجام آن را متوقف کرد.
5 ورزش دیسک کمر
در ادامه 5 تمرین موثر که می‌تواند به کاهش درد و بهبودی شما کمک کند اشاره خواهیم کرد. قبل از انجام حرکات تمرینی، با پزشک مشورت کنید.
1. خم شدن به پشت و کشش
ورزش دیسک کمر که باعث کشش عضلات پشت و همچنین عضلات ستون فقرات می‌شود. مراحل عبارتند از:
• به پشت دراز بکشید.
• هر دو زانو را به سمت قفسه سینه جمع کنید و نگه دارید.
• سر خود را به سمت جلو خم کنید تا قسمت میانی و کمر احساس آرامش کند.
• چندین بار تکرار کنید.
2.کشش زانو تا سینه
این ورزش دیسک کمر باید به آرامی انجام شود زیرا ماهیچه‌های زانو تا قفسه سینه را که باید تحت فرآیند کشش قرار گیرند، پوشش می‌دهد.
• به پشت دراز بکشید.
• هر دو پاشنه پا با زمین تماس داشته باشد.
• سپس، سعی کنید هر دو دست را پشت یک زانو قرار دهید و آن را به سمت قفسه سینه خود بکشید.
• همان مرحله را روی زانوهای مختلف دنبال کنید و چندین بار تکرار کنید.
3. کشش عضله پیریفورمیس
• به پشت دراز بکشید.
• هر دو پاشنه خود را روی زمین نگه دارید.
• یک زانو را خم کرده و با دست پشت ران خود را بگیرید. سپس مچ پای دیگر را روی زانو پای خم شده قرار دهید.
• به آرامی زانوی خم شده خود را به سمت قفسه سینه خود بکشید تا زمانی که کششی روی باسن شما حس شود.
• همین کار را برای طرف دیگر تکرار کنید.
4. رفع فشار ستون فقرات
همانطور که می‌دانیم اکثر مشکلات ستون فقرات به دلیل وضعیت نامناسب و نشستن مداوم در یک وضعیت است. بنابراین، یک موضع خنثی می‌تواند به خروج از این وضعیت سخت کمک کند. این ورزش دیسک کمر برای این مورد مفید است
• صاف بایستید.
• دستان خود را کشیده و بصورت خم شده، یک تکیه‌گاه را نگه دارید. می‌توانید از صندلی یا هر چیزی به عنوان تکیه‌گاه استفاده کنید.
• 30 ثانیه در همین حالت بمانید
• 3 ست این حرکت را انجام دهید.
• اگر احساس درد کردید، ورزش دیسک کمر را متوقف کنید.
5. حرکت کبری
این ورزش دیسک کمر کششی باعث بهبودی شما می‌شود. با این تمرین مواد دیسک به سمت درست هدایت می‌شود.
• با شکم خود روی زمین دراز بکشید.
• لگن خود را در تماس با زمین ثابت نگه دارید.
• در حالی که همان حالت را حفظ می‌کنید، تنه خود را بالا بیاورید و نگه دارید.
• بعد از 15 تا 30 ثانیه به آرامی به سمت پایین حرکت کنید.
۱۰ تکرار بهترین هستند.
چطور از بروز دیسک کمر پیشگیری کنم؟
برای کمک به جلوگیری از فتق دیسک، موارد زیر را انجام دهید:
• ورزش کنید! تقویت عضلات بدن و کمر باعث تثبیت و حمایت مناسب از ستون فقرات می‌شود.
• وضعیت بدن را خوب حفظ کنید. این باعث کاهش فشار روی ستون فقرات و دیسک شما می‌شود. پشت خود را صاف و در یک راستا نگه دارید، به خصوص زمانی که برای مدت طولانی می‌نشینید.
• اجسام سنگین را به درستی بلند کنید. سعی کنید هنگام بلند کردن اجسام سنگین، پا‌هایتان فشار را متحمل شوند و از فشار به کمرتان خودداری کنید.
• وزن سالم بدن خود را حفظ کنید. اضافه وزن فشار بیشتری بر ستون فقرات و دیسک وارد می‌کند و آن‌ها را مستعد فتق می‌کند.
• سیگار کشیدن را ترک کن. سیگار منجر به بسیاری از بیماری‌ها و کاهش جریان خون مناسب در ناحیه ستون فقرات می‌شود. برای جلوگیری از مشکلات فتق دیسک بهتر است سیگار را ترک کنید.
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
علائم دیسک کمر می‌تواند بسیار متفاوت باشد و به به اینکه دیسک چقدر سریع یا کامل تحلیل رفته است بستگی دارد. همچنین باید بررسی شود که چگونه بر ساختارهای ستون فقرات اطراف خود تاثیر گذاشته است.
اگر علائم دیسک کمر داشتید و احساس کردید که درد فعالیت روزانه شما را دچار اختلال کرده است، باید با پزشک مشورت کنید.
از آنجایی که علائم دیسک کمر و درد آن ممکن است حرکت کردن را برای شما دشوار کند، می‌توانید از خدمات پزشک آنلاین کلینیک مدیست استفاده کنید. در کلینیک مدیست نیاز به مراجعه حضوری بیمار نیست و کلیه خدمات از راه دور و به صورت آنلاین انجام می‌شود.
کلینیک مدیست با در اختیار داشتن بهترین متخصصان ستون فقرات، این امکان را به شما می‌دهد تا در سریعترین زمان ممکن در منزل یا هر جای دیگر، خدمات پزشکی دریافت کنید.
اگر علائم دیسک کمر را مشاهده کردید با پزشک مشورت کنید تا پس از معاینات اولیه، شما را برای انجام اقدامات بعدی راهنمایی کند.
