بواسیر یا هموروئید چیست؟ + علائم و راه های درمان
- 29 بهمن 1401
- صفر نظر
- گوارش
بواسیر یا هموروئید زمانی اتفاق می‌افتد که سیاهرگ‌های اطراف مقعد متورم می‌شوند که اغلب به دلیل فشار زیاد در قسمت تحتانی روده که به خروجی مقعد وصل می‌شود، ایجاد می‌شود. انواع خاصی از بواسیر ممکن است باعث ایجاد درد شدید در فرد شود. در ادامه به بحث در مورد علائم بواسیر، انواع آن و بررسی روش‌های درمان خواهیم پرداخت. با مدیست همراه باشید.
بواسیر یا هموروئید چیست؟
هموروئید وریدهای متورم شده‌ای هستند که در اطراف مقعد یا در قسمت تحتانی رکتوم قرار دارند. حدود ۵۰ درصد از بزرگسالان علائم بواسیر را تا سن پنجاه سالگی تجربه می‌کنند.
هموروئید می‌تواند داخلی یا خارجی باشد. هموروئید داخلی در مقعد یا رکتوم ایجاد می‌شود. همانطور که می‌توان از نام آن حدس زد، هموروئید خارجی در خارج از مقعد ایجاد می‌شود.
هموروئید خارجی شایع‌ترین نوع آن است که می‌تواند مشکلات مختلف و متعددی را برای فرد به همراه داشته باشد. هموروئید ممکن است باعث درد، خارش شدید و مشکل در نشستن شود. اما خبر خوب آن است که بواسیر قابل درمان است. در بخش‌های بعدی بیشتر به بحث در مورد انواع و درمان هموروئید خواهیم پرداخت.
علائم بواسیر چیست؟
علائم بواسیر می‌تواند بسته به نوع آن متفاوت باشد. هموروئید اغلب باعث درد نمی‌شود. با این حال، گاهی اوقات هموروئید خارجی می‌تواند باعث ایجاد لخته خون بر روی پوست شود. این به عنوان هموروئید ترومبوزه یا بواسیر خونی شناخته می‌شود. هنگامی که بافت همبند ضعیف شود، می‌تواند باعث شود که هموروئید پرولاپس داشته باشد. این بدان معناست که هموروئید به داخل مقعد باز نمی‌گردد. هموروئید پرولاپس و ترومبوزه می‌توانند درد قابل توجهی ایجاد کنند.
اگرچه بواسیر می‌تواند بسیار ناراحت‌کننده باشد، اما تهدیدکننده زندگی نیست و اغلب بدون درمان خود به خود از بین می‌رود. اگر در حین اجابت مزاج دچار خونریزی شدید یا مدفوع سیاه رنگ داشتید، به پزشک مراجعه کنید. خونریزی می‌تواند ناشی از چیزی غیر از هموروئید باشد و باید بررسی شود. همچنین اگر بواسیر در عرض یک هفته پس از درمان خانگی بهبود نیافت، به پزشک مراجعه کنید.
مشاوره با فوق تخصص گوارش
دریافت مشاوره‌ها
انواع بواسیر
همانطور که اشاره شد، بواسیر به دوسته داخلی و خارجی تقسیم می‌شود و علائم و نشانه‌های آن بستگی به نوع هموروئید دارد.
بواسیر خارجی
هموروئیدهای خارجی در زیر پوست اطراف مقعد ایجاد می‌شوند. علائم و نشانه‌های بواسیر خارجی ممکن است شامل موارد زیر باشد.
• خارش یا سوزش در ناحیه مقعد
• احساس درد یا ناراحتی
• تورم در اطراف ناحیه مقعد
• خونریزی
بواسیر داخلی
هموروئیدهای داخلی در داخل راست روده ایجاد می‌شوند. معمولاً نمی‌توانید هموروئیدهای داخلی را ببینید یا احساس کنید و به ندرت باعث ایجاد ناراحتی می‌شوند. اما زور زدن یا تحریک در هنگام اجابت مزاج می‌تواند باعث بروز علائم بواسیر به شرح زیر شود.
• خونریزی بدون درد در هنگام اجابت مزاج. فرد ممکن است متوجه مقادیر کمی خون قرمز روشن روی دستمال توالت یا داخل توالت شود.
• هموروئید داخلی هنگام وارد آمدن فشار به مقعد می‌تواند منجر به درد و سوزش شود.
بواسیر ترومبوزه
اگر خون در هموروئید خارجی جمع شود و لخته ایجاد کند، بواسیر خونی یا ترومبوزه نامیده می‌شود که می‌تواند علائم زیر را در پی داشته باشد.
• درد شدید
• تورم
• التهاب
• توده سفت در نزدیکی مقعد
نحوه تشخیص هموروئید
معاینه مقعد ممکن است برای تشخیص هموروئید کافی باشد. در صورت وجود علائم بواسیر و برای تأیید تشخیص، پزشک ممکن است معاینات دیگری را برای بررسی هرگونه ناهنجاری در داخل مقعد انجام دهد. این شکل از معاینه تحت عنوان معاینه رکتوم دیجیتال شناخته می‌شود. در این روش معاینه پزشک انگشت را با دستکش روغن کاری شده از طریق مقعد وارد راست روده می‌کند. هدف از این کار بررسی هرگونه ناهنجاری داخل مقعد است.
بسته به ریسک فاکتورهای شخصی برای بیماری گوارشی، پزشک ممکن است تست‌های اضافی مانند آنوسکوپی، سیگموئیدوسکوپی یا کولونوسکوپی را تجویز کند. هر یک از این تست‌ها شامل استفاده از یک دوربین کوچک برای تشخیص هر گونه ناهنجاری در مقعد، رکتوم یا کولون است.
آنوسکوپی داخل مقعد شما را بررسی می‌کند. سیگموئیدوسکوپی ۵۰ سانتی‌متر انتهایی روده بزرگ را بررسی می‌کند و در کولونوسکوپی کل کولون مورد بررسی قرار می‌گیرد.
در این تست‌ها پزشک از طریق دوربین مخصوصی که در داخل لوله کوچکی قرار دارد، رکتوم را بررسی می‌کند. به این ترتیب پزشک دید واضحی از داخل راست روده شما دریافت می‌کند تا بتواند هموروئید را از نزدیک بررسی کند.
در صورت وجود شرایط زیر، پزشک ممکن است بخواهد کل کولون را با استفاده از کولونوسکوپی معاینه کند.
• علائم و نشانه‌های شما حاکی از آن است که ممکن است بیماری دیگری مرتبط با دستگاه گوارشی داشته باشید.
• شما ریسک فاکتورهای سرطان کولورکتال را دارید.
• شما میانسال هستید و اخیراً کولونوسکوپی انجام نداده‌اید.
درمان هموروئید
در صورت خفیف بودن علائم بواسیر می‌توانید در خانه برای درمان آن اقدام کنید. چنانچه علائم شدیدی دارید و یا دچار خونریزی می‌شوید، باید به پزشک مراجعه کنید.
درمان خانگی
اغلب می توانید درد خفیف، تورم و التهاب هموروئید را با درمان‌های خانگی تسکین دهید.
• غذاهای پرفیبر را در رژیم غذایی‌تان بگنجانید. بیشتر میوه، سبزیجات و غلات کامل بخورید. انجام این کار مدفوع را نرم می‌کند و حجم آن را افزایش می‌دهد. این به نوبه خود به شما کمک می‌کند از فشاری که می‌تواند علائم بواسیر موجود را بدتر کند، اجتناب کنید.
• از درمان‌های موضعی استفاده کنید. از کرم یا شیاف هموروئید بدون نسخه حاوی هیدروکورتیزون استفاده نمایید. یا از پدهای حاوی نارون کوهی یا یک عامل بی‌حس کننده استفاده کنید.
• از حمام آب گرم استفاده کنید. به طور منظم یک تشت را با آب گرم پر کنید و دو تا سه بار در روز به مدت ۱۰ تا ۱۵ دقیقه در آن بنشینید.
• مسکن‌های خوراکی مصرف کنید. در روند درمان هموروئید می‌توانید به طور موقت از استامینوفن، آسپرین یا ایبوپروفن برای کمک به تسکین درد خود استفاده کنید.
مشاوره با پزشک
داروها
اگر هموروئید شما باعث می‌شود درد و ناراحتی خفیفی داشته باشید، پزشک ممکن است کرم، پماد، شیاف یا پدهای بدون نسخه را پیشنهاد دهد. این محصولات حاوی موادی مانند نارون کوهی یا هیدروکورتیزون و لیدوکائین هستند که می‌توانند به طور موقت درد و خارش را تسکین دهند.
توجه داشته باشید که از کرم‌های استروئیدی بدون نسخه برای بیش از یک هفته استفاده نکنید، مگر اینکه پزشکتان تجویز کرده باشد، زیرا می‌تواند پوست شما را نازک کند.
اقدامات پزشکی
اگر درمان‌های خانگی به درمان بواسیر کمکی نکند و علائم بواسیر شما شدید باشد، پزشک ممکن است استفاده از رابر بند یا کش لاستیکی را توصیه کند. این روش شامل قطع گردش خون در هموروئید توسط پزشک با قرار دادن یک کش لاستیکی در اطراف آن است.
استفاده از کش لاستیکی منجر به از بین رفتن گردش خون در هموروئید می‌شود و آن را مجبور به کوچک شدن می‌کند. این روش فقط باید توسط پزشک متخصص انجام شود. این روش را خودتان امتحان نکنید.
اگر استفاده از کش لاستیکی برایتان امکان‌پذیر نباشد، پزشک ممکن است درمان تزریقی یا اسکلروتراپی را انجام دهد. در این روش، پزشک یک ماده شیمیایی را مستقیماً به رگ خونی تزریق می‌کند. این باعث می‌شود که اندازه هموروئید کاهش پیدا کند.
روش‌های جراحی
تنها درصد کمی از افراد مبتلا برای درمان هموروئید نیاز به جراحی پیدا می‌کنند. با این حال، اگر سایر روش‌ها موفقیت‌آمیز نباشند یا هموروئید بزرگ داشته باشید، پزشک ممکن است یکی از موارد زیر را توصیه کند.
• برداشتن هموروئید (هموروئیدکتومی). با استفاده از یکی از تکنیک‌های مختلف، جراح بافت غیر متعارفی را که باعث خونریزی می‌شود، برمی‌دارد. همانطور که قبلاً اشاره شد، فقط بواسیر خونی منجر به خونریزی نمی‌شود و هموروئیدهای داخلی نیز می‌توانند با خونریزی همراه باشند. جراحی را می‌توان با بی حسی موضعی همراه با آرام‌بخش، بی‌حسی نخاعی یا بیهوشی عمومی انجام داد.
• منگنه کردن هموروئید (استپلینگ). استفاده از این روش جریان خون را به بافت هموروئیدی مسدود می‌کند و معمولاً فقط برای هموروئید داخلی استفاده می‌شود. منگنه کردن معمولاً درد کمتری نسبت به هموروئیدکتومی دارد و امکان بازگشت زودتر به فعالیت‌های روزمره را فراهم می‌کند. با این حال، در مقایسه با هموروئیدکتومی، استپلینگ با خطر بیشتری برای عود و پرولاپس رکتوم همراه است.
مشاوره با پزشک
پیشگیری از بروز هموروئید
برای پیشگیری یا جلوگیری از بدتر شدن علائم بواسیر، از زور زدن در حین اجابت مزاج خودداری کنید. همچنین سعی کنید مصرف آب خود را افزایش دهید. نوشیدن آب کافی می‌تواند از سفت شدن مدفوع شما جلوگیری کند. این به نوبه خود باعث می‌شود تا در هنگام دفع مدفوع فشار کمتری به مقعد وارد شود.
به محض اینکه احساس کردید باید به توالت بروید، این کار را بکنید و آن را به تأخیر نیندازید تا از ایجاد هموروئید جلوگیری کنید. برای جلوگیری از یبوست به طور منظم ورزش کنید و از نشستن طولانی مدت به خصوص روی سطوح سخت مانند بتن یا کاشی خودداری کنید.
مصرف مواد غذایی که دارای فیبر بالایی هستند می‌تواند خطر ابتلا به هموروئید را در آینده به حداقل برساند. فیبر می‌تواند به نرم شدن مدفوع و در نتیجه، دفع راحت‌تر آن کمک کند. از منابع غذایی حاوی مقادیر زیاد فیبر می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم.
• گندم کامل
• برنج قهوه‌ای
• بلغور جو دوسر
• گلابی
• هویج
• گندم سیاه
• سبوس
با درمان مناسب، علائم هموروئید بهبود پیدا خواهد کرد. پیروی از دستورات پزشک و استفاده از رژیم غذایی مناسب، ورزش کردن و اجتناب از نشستن برای مدت طولانی، می‌تواند به بهبود وضعیت روحی شما نیز در مواجهه با این بیماری کمک کند.
نتیجه گیری
هموروئید عبارت است از وریدهای بزرگ و برآمده در داخل و اطراف مقعد و رکتوم. هموروئیدها بسیار شایع هستند و به دلیل فشار روی وریدهای رکتوم ایجاد می‌شوند. ریسک فاکتورهایی که می‌توانند منجر به بروز علائم بواسیر شوند عبارتند از یبوست مزمن، زور زدن در هنگام اجابت مزاج، داشتن سابقه خانوادگی و بارداری.
بیشتر هموروئیدها خود به خود از بین می‌روند. درمان هموروئید معمولاً بر تسکین علائم تمرکز دارد و ممکن است شامل استفاده از حمام آب گرم، هیدروکورتیزون یا کرم و شیاف هموروئید باشد. ورزش، نوشیدن آب زیاد و گنجاندن فیبر بیشتر در رژیم غذایی همگی می‌توانند به رفع یبوست و جلوگیری از ایجاد هموروئید در آینده کمک کنند.
شما در کلینیک مدیست می‌توانید به صورت آنلاین توسط پزشک متخصص معاینه شوید و نیازی به مراجعه حضوری شما نخواهد بود. برای دریافت راهنمایی و مشاوره بیشتر با ما تماس بگیرید.
