علت پوسیدگی دندان کودکان و راه های درمان آن
- 09 مهر 1401
- صفر نظر
- دندانپزشکی
پوسیدگی دندان کودکان ناشی از خرابی و آسیب به مینای دندان (همان لایه سفید و سخت اطراف دندان) است. این پوسیدگی‌ها در نهایت ممکن است منجر به ایجاد کرم خوردگی (حفره) در دندان‌ها شوند.
عوامل مختلفی سبب خرابی دندان در کودکی می‌شوند که یکی از آن‌ها باکتری‌ها هستند. این اتفاق ممکن است به علت باقی ماندن غذای حاوی کربوهیدرات (قند) مثل شیر، شکلات، آبمیوه، نان و... در میان یا روی دندان‌ها رخ دهد. باکتری‌هایی که در سطح دهان فعالیت می‌کنند می‌توانند از مواد قندی که در هر یک از خوراکی‌ها وجود دارند استفاده کنند. باکتری‌ها پس از مصرف این قندها و بر اثر متابولیسم خود اسید تولید می‌کنند. ترکیبی از باکتری، غذا، اسید و بزاق ماده‌ای را به نام پلاک تشکیل می‌دهند که به دندان‌ها می‌چسبد. در طول زمان، اسیدی که توسط باکتری‌ها ساخته می‌شود مینای دندان را می‌خورد و سبب ایجاد حفره می‌شود. در ادامه این مطلب با مدیست همراه باشید.
چه کودکانی در معرضی پوسیدگی دندان هستند؟
همه کودکان دارای باکتری در سطح دهان خود و در خطر پوسیدگی هستند اما مواردی که در ادامه به آن‌ها اشاره شده است می‌توانند این خطر را افزایش دهند.
• میزان بالای باکتری
• رژیم غذایی با قند فراوان
• منبع تامین آبی که دارای میزان محدودی فلوراید است
• بهداشت دهانی ضعیف
• کمتر شدن جریان بزاق در دهان
مشاوره با دکتر دندانپزشک
دریافت مشاوره‌ها
دندان گچی و احتمال پوسیدگی دندان
از هر ۶ کودک، یکی دارای دندان گچی به خصوص در دندان‌های عقبی است. این دندان‌ها ممکن است کمی قهوه‌ای یا خیلی سفید باشند. دندان‌ها زمانی گچی می‌شوند که سطح مینایی دندان در زمان نمو جنین به خوبی سخت نشده باشد. از آن جایی که این دندان‌ها ضعیف‌تر هستند، با احتمال بالاتری می‌پوسند. اگر فکر میکنید کودکتان دندان‌های گچی دارد می‌بایست با متخصص در این خصوص مشورت کنید. در این راستا می‌توانید از خدمات مشاوره آنلاین با متخصصان کلینیک آنلاین مدیست نیز استفاده کنید.
نشانه‌های پوسیدگی دندان کودکان چیست؟
پوسیدگی دندان می‌تواند برای هر کودک متفاوت باشد، اما به صورت کلی مراحل ایجاد این خرابی‌ها و حفره‌ها به این صورت است:
• نوارهای سفید رنگ در محل‌های آسیب دیده دندان‌ها شروع به شکل‌گیری می‌کند. این محل‌ها نشانه‌ای از این هستند که مینای دندان در حال تخریب است و می‌توانند سبب حساسیت دندان‌ها شوند. نوارهای سفیدی که اولین نشانه پوسیدگی هستند بیشتر در نزدیکی خط لثه ایجاد می‌شوند و اغلب والدین به آن‌ها توجه نمی‌کنند.
• خط‌های زرد، قهوه‌ای یا سیاه در نزدیکی لثه نشانه پیشرفت پوسیدگی دندان کودکان خواهند بود. دندان‌های جلویی در بالا بیشتر در معرض پوسیدگی هستند و بنابراین درمان پوسیدگی دندان جلو کودکان از اهمیت زیادی برخوردار است.
• حفره‌های اولیه به صورت نقاط قهوه‌ای کمرنگ دیده خواهند شد.
• حفره‌های ایجاد شده عمیق‌تر می‌شوند و به مرور تیره‌تر و یا سیاه می‌شوند.
علائم خرابی‌ها در هر کس متفاوت هستند، برای مثال ممکن است کودک احساس درد در اطراف دهان کند و یا حساسیت دندان‌هایش نسبت به بعضی غذاهای شیرین، سرد یا گرم حساسیت بیشتری نشان خواهند داد.
تشخیص پوسیدگی
دندانپزشک می‌تواند با کمک موارد زیر دندان خراب در کودکان را تشخیص دهد:
• تاریخچه بیماری‌های کودک
• بررسی دهان کودک
• اسکن اشعه ایکس از دهان
درمان پوسیدگی دندان جلو کودکان
درمان به علائم، سن و وضعیت سلامتی بستگی خواهد داشت. همچنین وخامت مشکل نیز در پیشنهاد روند درمانی نقش مهمی دارد. در بیشتر موارد لازم است پوسیدگی دندان کودکان حذف شده و با یک فیلنگ (پرکننده) پر شود. فیلینگ‌ها موادی هستند که در دهان جایگزین می‌شوند تا بتوان آسیب وارد شده را ترمیم کرد.
• ترمیم مستقیم: این روش نیاز به یک جلسه مراجعه حضوری دارد تا بتوان به صورت مستقیم فیلینگ را در حفره آماده قرار داد. این فیلینگ‌ها ممکن است از نقره، پودر‌های شیشه، آکریلیک اسید و با رزین تشکیل شده باشند و معمولا به رنگ دندان هستند.
• ترمیم غیر مستقیم: این روش به ۲ یا تعداد جلسات بیشتری نیاز دارد. از وسایل مختلفی برای این نوع ترمیم استفاده می‌شود که از طلا، آلیاژ‌های آهن پایه، سرامیک یا کمپوزیت‌ها ساخته شده‌اند و شبیه به مینای طبیعی دندان به نظر می‌رسیدند.
مشاوره با پزشک
جلوگیری از خرابی دندان‌ها
به کمک مراحل اشاره‌شده در زیر می‌توانید از پوسیدگی دندان کودکان جلوگیری کنید:
• کودکان والدین می‌بایست بلافاصله پس از درآمدن اولین دندان مسواک‌زدن را آغاز کنند. والدین می‌بایست دندان‌ها، لثه‌ها و زبان را به مدت ۲ دقیقه و دو بار در روز با خمیر دندان حاوی فلوراید مسواک بزنند. برای مسواک زدن در این سن می‌توان از یک پارچه خیس یا مسواک‌های کوچک به همراه آب استفاده کرد.
• برای کودکان زیر ۳ سال به اندازه یک دانه برنج از خمیر دندان استفاده شود، از سن ۳ سالگی به بعد است که می‌بایست به اندازه یک نخود از خمیر دندان استفاده کرد.
• بعد از ۲ سالگی دندان کودکان خود را نخ‌‌دندان بکشید.
• کودکان تا زمانی که خود به خوبی نتوانند مسواک بزنند نیاز به کمک والدین دارند. معمولا سن ۸ سالگی زمانی است که کودک خود می‌تواند به تنهایی مسواک بزند. والدین باید توجه کنند که می‌بایست مطمئن شوند که کودک به خوبی از روش صحیح مسواک زدن آگاهی دارد و آن را به درستی انجام می‌دهد.
• به کودکان از سن ۶ ماهگی می‌بایست آموزش داده شود که از لیوان استفاده کنند و از سن ۱۲ ماهگی به بعد کودک باید بتواند فقط از لیوان استفاده کند. از سن ۱۲ ماهگی به بعد نوشیدنی اصلی برای کودکان آب است. آبمیوه ضروری نیست و پیشنهاد هم نمی‌شود چرا که شکر بالایی دارد. همچنین والدین می‌بایست خوراکی‌های جامد را از سن ۶ سالگی به بعد در اختیار کودکان قرار دهند.
نقش تغذیه
• مطمئن شوید که تغذیه کودک متناسب و متعادل است. خوراکی‌های چسبناک و با قند بالا مثل چیپس، شکلات، بیسکویت و کیک می‌بایست محدود شوند.
• از انتقال باکتری‌های دهان خود به دهان کودک جلوگیری کنید (از وسایل غذاخوری مشترک استفاده نکنید).
• در زمان کودکی پس از تمام‌شدن تغذیه کودک، او را از بطری یا سینه دور کنید. اگر کودکان در موقع خواب از یک بطری استفاده می‌کند، فقط در آن‌ها آب بریزید. آبمیوه و فرمول‌ها حاوی شکر هستند و منجر به پوسیدگی دندان کودکان می‌شوند. در زمان خواب ترشح بزاق کاهش می‌یابد بنابراین اگر نوزاد یا کودک قبل از خواب شیر مصرف کند، لاکتوز موجود در آن می‌تواند به مصرف باکتری‌های دهان برسد. پوسیدگی دندان‌های کودکان از سنین پایین آغاز می‌شود و اگر نوزاد یا کودک در نزدیکی زمان خواب شیر مصرف کند، احتمال پوسیدگی افزایش می‌یابد.
• اگر در منطقه‌ای زندگی میکنید که آب حاوی فلوراید نیست، از مکمل‌های حاوی آن استفاده کنید (البته قبل از مصرف با پزشک مشورت کنید).
نتیجه‌گیری| پوسیدگی دندان کودکان
همانطور که در این مطلب اشاره شد پوسیدگی دندان کودکان به دلایل مختلفی ایجاد شوند و نشانه‌هایی را نیز از خود نشان می‌دهد. البته این مشکل همیشه همراه با علائم مشخصی نخواهند بود و افراد یا خانواده‌ها تا زمان مراجعه به دندانپزشک متوجه آن‌ها نخواهند شد. به همین علت است که به خانواده‌ها پیشنهاد می‌شود به صورت منظم حداقل هر ۶ ماه به دندانپزشک مراجعه کنند تا از سلامت دندان‌های فرزندان خود مطمئن شوند. کودکان بهتر است اولین مراجعه خود به دندانپزشک را در سن ۲ سالگی داشته باشند و از آن سن به بعد به صورت منظم مراجعه داشته باشند. اگر فرصت یا امکان مراجعه به پزشک را ندارید می‌توانید در مجموعه مدیست از خدمات مشاوره تخصصی با پزشکان به صورت چت و تلفنی استفاده کنید.
اگر دندان خراب کودکان در مراحل اولیه شناسایی شوند، می‌توان با درمان‌هایی روند آن‌ها را معکوس کرد. اما همانطور که گفته شد دندان خراب کودکان در مراحل ابتدایی شناسایی نمی‌شوند. در نتیجه در مراحل پیشرفته که حفره در دندان‌ها ایجاد می‌شود، نیاز به درمان‌های جدی‌تری خواهد بود. در نهایت پیشنهاد می‌شود مرتب دندان کودک خود را بررسی کرده و اگر مورد غیر معمولی مشاهده کردید، به پزشک مراجعه کنید.
