حمله پانیک چیست؟ | پانیک عصبی را بهتر بشناسید
- 23 مهر 1401
- صفر نظر
- روانشناسی
در طول روز، افراد به دلایل متفاوت، احساسات متفاوتی را از جمله احساس اضطراب تجربه می‌کنند. مشکل زمانی ایجاد می‌شود که بعضی افراد پاسخ شدیدی به احساس اضطراب از خود نشان می‌دهند. پانیک (در انگلیسی panic) به معنای وحشت است و حمله پانیک به یک نوع تجربه عصبی و فیزیکی ترس و اضطراب گفته می‌شود که ناگهانی رخ می‌دهد. حمله پانیک از احساس اضطراب، ترس و وحشت ایجاد می‌شود و در طی آن بدن پاسخ فیزیکی شدیدی به ترس نشان می‌دهد.برای پاسخ دقیق‌تر به این سوال که حمله پانیک چیست، در ادامه با مدیست همراه شوید تا به دلایل و زمینه‌های ایجاد این حمله‌ها بپردازیم.
رابطه محیط و حمله پانیک
انسان‌ها به صورت مداوم در حال زندگی در محیطی استرس‌زا هستند که ممکن است به دلایل مختلف سبب ایجاد اضطراب در افراد شود. حتی یک سری غذاهای مضر برای حمله پانیک هم می‌توانند سبب این حملات شوند. بنابراین تجربه حمله پانیک در دوران امروز تجربه خیلی غیر معمولی به حساب نمی‌آید. یک سوم افراد حداقل یک بار در طول عمر خود دچار این حملات می‌شوند.
همانطور که گفته شد این حمله به صورت اتفاقی رخ می‌دهد. معمولا اتفاقی‌بودن این حملات به خودی خود از بین می‌رود. اما در مواردی رخ‌دادن تصادفی این نوع حملات نیاز به توجه خواهد داشت و در غیر این صورت تبدیل به یک اختلال خواهد شد.
زمانی که حمله پانیک برای دلایل شناخته‌شده‌ای تکرار می‌شود و در فعالیت‌های روزانه افراد اختلال ایجاد می‌کنند، این احتمال وجود دارد که مسئله جدی‌تری در جریان باشد. این مسئله جدی‌تر اختلال پانیک نام دارد. اختلال پانیک یک نوع اختلال اضطرابی است که در آن فرد حملات تکرارشونده و ناگهانی پانیک را تجربه می‌کند. در بیشتر موارد این حملات دلیل خاصی ندارند و از الگویی پیروی نمی‌کنند.
دلایل ژنتیکی و یا محیطی حمله پانیک
با وجود این که دلیل خاصی برای وقوع این حمله‌ها وجود ندارد، اما تحقیقات نشان داده‌اند که اختلال ناشی از آن‌ها در خانواد‌ه‌ها بیشتر دیده می‌شود. البته هنوز مشخص که چگونه دلایل ژنتیکی و یا محیطی در ایجاد آن‌ها نقش ایفا می‌کنند.
ژنتیک:
ممکن است عاملی در عملکرد طبیعی مغز اختلال ایجاد کند، سبب شود که بعضی افراد نسبت به ترس حساس‌تر شوند و در نهایت به فرزندان آن فرد نیز منتقل شود.
عوامل محیطی:
برای مثال، اگر فرزندان یک خانواده در محیطی رشد کنند که در آن والدینشان در طی حوادث و رویداد‌های مختلف در زندگی دچار اضطراب و وحشت می‌شوند، این احتمال وجود دارد که فرزندان هم چنین واکنشی را در مقابله به شرایط مشابه از خود نشان دهند.
بنابر مطالب گفته شده، تجربه یک یا حتی چند حمله پانیک به معنی ابتلای افراد به اختلال پانیک نیست و زمانی لازم است که فرد به پزشک مراجعه کند که این حمله‌ها به صورت مداوم رخ دهند و در زندگی فرد تداخل ایجاد کنند. اگر شما هم با این مشکل در زندگی خود مواجه شده‌اید می‌توانید از خدمات تخصصی کلینیک آنلاین مدیست استفاده کرده و به صورت چت و تلفنی با پزشک موردنظر خود در این رابطه مشورت کنید.
دلایل رخ دادن حمله پانیک چیست؟
در کنار عوامل ژنتیکی و محیطی، عوامل دیگری هم ممکن است افراد را در برابر پانیک حساس‌تر کنند. این عوامل شامل موارد زیر می‌شوند:
تجربه دوران‌های استرس‌زا و غم‌انگیز در طول زندگی
داشتن مزاج حساس‌تر
تغییرات در عملکرد مغز
سیگار کشیدن
مصرف غذاهای مضر برای
تحقیقات برای مشخص‌کردن عامل و یا عوامل اصلی ایجاد این حملات در جریان هستند. اما هنوز مشخص نشده است که چرا بدن می‌بایست بدون وجود خطر وحشت‌آور وارد حالت پانیک عصبی ناشی از وحشت شود.
برای افراد مبتلا به این نوع حملات، غیر معمول نیست که بخواهند نشانه‌های بیماری خود را با مواد مخدر و یا مشروبات الکلی کاهش دهند. اما با وجود این که مصرف این گونه مواد ممکن است به صورت موقت برای فرد آرامش ایجاد کند، در طولانی مدت سبب بدتر شدن علائم خواهند شد و بنابراین راه‌حال طولانی مدتی محسوب نمی‌شوند. مصرف این مواد حتی ممکن است به مشکلات جدی دیگری مثل اعتیاد نیز منجر شوند.
پیشبینی حملات
هیچ راهی برای پیشبینی حمله پانیک عصبی وجود ندارد، به خصوص زمانی که این نوع حمله به صورت مداوم رخ می دهند و با رخداد‌های مشخصی ایجاد نمی‌شوند. همین غیر قابل پیشبینی بودن این حملات می‌تواند یک لایه ترس و اضطراب را به زندگی مبتلایان اضافه کند. چرا که افراد نمی‌دانند که چه زمانی و در چه مکانی ممکن است دچار حمله شوند.
در مواردی بعضی افراد به قدری از رخ‌دادن این حملات می‌ترسند که از افراد، مکان‌ها و موقعیت‌هایی که ممکن است سبب حمله شوند، دوری می‌کنند. برای مثال اگر فرد اپیزودی از پانیک را در حین رانندگی تجربه کند، ممکن است رانندگی را کنار بگذارد. چنین حوادثی می‌توانند خود به ایجاد فوبیا‌ها و اختلالات روانی دیگری منجر شوند.
مشاوره آنلاین با روانشناس
دریافت مشاوره‌ها
نشانه‌های حمله پانیک عصبی
در بسیاری موارد ممکن است افراد علائم و نشانه‌های حمله پانیک را با حمله قلبی یا سکته اشتباه بگیرند. بنابراین تشخیص نشانه‌های بسیار اهمیت دارد. در این جا می‌بینم که علامت مشخص یک حمله پانیک چیست و شامل چه مواردی می‌شود:
درد قفسه سینه
حالت تهوع
بی‌حسی در بدن
کم آوردن نفس یا مشکل در تنفس
عرق سرد کردن و گر گرفتن
ضربان قلب کوبنده و سریع
حمله عصبی پانیک بین ۵ تا ۱۰ دقیق به طول می‌انجامد و در این حین فرد احساس خواهد کرد که در حال از دست دادن کنترل خود است. جاذبه علائم تقریبا در دقیقه دهم به اوج خود می‌رسند و پس از آن کاهش می‌یابند. بعد از پایان یافتن علائم اولیه، یک سری عللائم ثانویه نیز در مبتلایان دیده می‌شوند و برای چندین ساعات باقی خواهند ماند. در زیر اشاره شده است که یک علامت ثانویه در یک حمله پانیک چیست و شامل چه مواردی می‌تواند بشود.
داشتن حالت تهوع
سر درد
لرزش بدن
احساس خطر مرگبار
احساس جدایی و حذف از یک موقعیت
افرادی که این حمله را تجربه می‌کنند باید توجه کنند که با وجود این که در لحظه حمله این طور به نظر نمی‌رسد، اما حمله‌های پانیک تهدیدکننده زندگی نیستند. با این حال اگر این حمله‌ها درمان نشوند در طولانی مدت به صورت فیزیکی، روانی و احساسی زندگی شما را مختل خواهند کرد.
اگر فردی درمان را در پیش نگیرد، علائم پانیک شدیدتر خواهند شد و ممکن است منجر به ایجاد یک اختلال دیگر به نام آگورافوبیا شوند. وقتی فردی آگورافوبیا دارد به این معنی است که از بیرون بودن یا گیر افتادن در یک محل ترس زیادی دارد. داشتن آگروفوبیا به شدت می‌تواند کیفیت زندگی فرد را تحت تاثیر قرار دهد.
با وجود این که راه‌های مختلفی برای برای آرام کردن فرد در طی حمله وجود دارد، به ندرت ممکن است بتوان این حملات را بدون درمان مناسب کنترل کرد. با دریافت درمان مناسب که شامل ترکیبی از دارو و قیزیوتراپی می‌شود می‌توان حمله‌ها را درمان کرد.
تشخیص
درمان اختلال‌های پانیک تا حد زیادی ممکن است و درمان‌های موجود برای این بیماری بسیار کارآمد هستند. اولین مرحله از درمان مراجعه به پزشک متخصص است. توجه کنید که خود تشخیصی با استفاده از اطلاعات موجود بر روی اینترنت کافی نیست و نمی‌بایست بر آن‌ها اتکا کرد.
پزشکان برای تشخیص ابتدا مراحل زیر را در پیش می‌گیرند:
انجام بررسی فیزیکی
انجام آزمایش خون
مشورت با روانپزشک
در طی این مراحل، پزشک می‌تواند مشکلات فیزیکی بالقوه مثل بیماری‌های قبلی یا تیروئیدی پنهان (که می‌توانند علائم مشابهی داشته باشند) را از احتمالات حذف کند. تشخیص نهایی هم تعیین خواهد کرد که فرد دچار حمله پانیک، اختلال پانیک و یا بیماری روانی دیگری شده است. بیماران به این نکته توجه داشته باشند که داشتن صداقت با پزشک در این گونه بیماری‌ها در تشخیص بیماری نقش اساسی دارد.
نشانه‌های اختلال پانیک
اگر بخواهیم بدانیم که نشانه‌های حمله پانیک چیست، می‌بایست به تفاوت میان حمله پانیک و اختلال پانیک نیز توجه داشته باشیم. همان طور که گفته شد داشتن چند حمله پانیک به این معنی نیست که فرد دچار اختلال پانیک شده است. در واقع اختلال پانیک عصبی دارای یک سری ملاک‌های مشخص و از پیش تعیین شده است که در ادامه به آن‌ها اشاره شده است:
حمله‌های پانیک زیاد
پس از حمله، زندگی فرد به مدت یک ماه یا بیشتر به دلیل ترس دائمی از رخ دادن حمله‌ای دیگر تغییر کرده باشد. در طی این حمله فرد احساس می‌کند در حال مرگ است و دارد کنترل خود را از دست می‌دهد. به همین دلیل فرد از این حملات به شدت ترس دارد و برای جلوگیری از تجربه مجدد آن‌ها زندگی خود را کاملا تغییر می‌دهد.
رخ ندادن حمله‌ها به دلیل استفاده از مواد مخدر و یا ابتلا به شرایط پزشکی و روانی دیگر.
حتی اگر تشخیص پزشک اختلال پانیک نباشد، بهتر است فرد درمان را پیگیری کند. چرا که عدم درمان علائم را به مرور شدیدتر می‌کند و حمله‌ها در نهایت تبدیل به اختلال خواهند شد.
در موارد شدید و با توجه به شرایط روانی بیمار، تکرار حمله‌های پانیک می‌تواند منجر به افسردگی شود. اگر افسردگی و اضطراب فرد بدتر شوند، ممکن است فرد حتی به خود آسیب بزند و یا به استفاده از مواد مخدر روی بیاورد.
مشاوره با پزشک
غذاهای مضر برای حمله پانیک چیست؟
تحقیقات نشان داده‌اند که افراد دارای اختلال‌های پانیک نسبت به یک سری مواد حساس‌تر هستند. افراد مبتلا در صورت مصرف این مواد، افزایش اضطراب و حمله‌های بیشتری را تجربه می‌کنند.
کافئین: کافئین یک محرک سیستم عصبی مرکزی است بسیار افراد در طول روز آن را در قالب چای یا قهوه مصرف می‌کنند. اما نقش این ماده در شکل‌گیری حمله پانیک چیست؟ تحقیقات هم نشان داده‌اند که مصرف کافئین در افراد مبتلا بیشتر از افراد عادی سبب اضطراب و در نتیجه حملات پانیک و وحشت می‌شود. اگر فردی مبتلا به حملات پانیک است و می‌خواهد مصرف کافئین را متوقف کند، می‌بایست یک سری نکات را در نظر بگیرد.
برای مثال اگر فرد قهوه و چایی به صورت مداوم مصرف می‌کرده است، توقف ناگهانی می‌تواند عوارضی داشته باشد. به همین علت بهتر است افراد قبل از ترک مصرف با پزشک خود مشورت کنند.
مونوسدیم گلوتامات (MSG): بعضی متخصصان بر این باورند که مونوسدیم گلوتامات در بعضی افراد سبب حمله پانیک می‌شود. این ماده یک افزایش‌دهنده طعم است که به صورت معمول به غذاها اضافه می‌شود. بسیاری غذاهای آسیایی، سوپ‌ها، گوشت‌ها و غذاهای آماده دارای این ماده هستند. افراد بهتر است قبل از مصرف محصولات مختلف، آن‌ها از از لحاظ دارا بودن این افزاینده بررسی کرده و از مصرف آن‌ها خودداری کنند.
شکر تصفیه‌شده: میزان بالای شکر تصفیه‌شده نیز یکی از موادی است که در غذاهای مضر برای حمله پانیک وجود خواهد داشت و می‌تواند سبب تغییر خلقیات و کاهش انرژی شود. این اتفاق به علت افزایش ترشح انسولین رخ می‌دهد. انسولین برای کاهش سریع قند خون پس از مصرف حجم بالای غذا به درون خون ترشح می‌شود و سبب هیپوگلایسمی می‌شود. رژیم‌های غذایی با قند بالا همچنین سبب تجمع لاکتیک اسید در خون هم می‌شوند.
مشروبات الکلی: الکل هم می‌تواند سبب تجمع لاکتیک اسید، نوسان میزان قند خون، تغییر الگوی خواب و در نهایت اضطراب شود.
در کنار دوری از مواد غذایی تحریک‌کننده حمله‌های عصبی و پانیک، یک سری از درمان‌ها نیز وجود دارند که پس از تشخیص اختلال، توسط پزشک تجویز می‌شوند. در ادامه می‌بینیم که انواع درمان موجود برای اختلال حمله پانیک چیست و هر یک چه نقشی در مقابله به این حملات دارند.
فیزیوتراپی
انواع مختلف و روش‌های متفاوتی از گفتاردرمانی وجود دارند که به افراد کمک کند تا بتوانند ترس‌های خود را مدیریت کنند و یا جلوی تبدیل آن‌ها به حمله‌های عصبی را بگیرند. درمان ذهنی رفتاری (CBT) به خصوص می‌تواند با بازسازی تجربه حمله واقعی (به صورت امن) به فرد کمک کنند تا درک کند که جنبه تهدیدکننده مرگ در زمان وقوع حمله پانیک وجود ندارد.
در طی چندین جلسه، فرد بیمار آموزش خواهد دید که از حمله‌ها نترسد. در اصل هدف این است که فرد بر روی حمله‌های پانیک عصبی خود تسلط داشته باشد و نه آن که حمله‌ها فرد را کنترل کنند. زمانی که فرد به چنین تسلطی دست یابد و بتواند احساس ترس و اضطراب خود را در شرایط مختلف کنترل کند، می‌تواند به زندگی روزمره خود بازگردد.
دارودرمانی
چند نوع آرامبخش را می‌توان برای کاهش و مدیریت حملات تجویز کرد. پزشکان برای تجویز این داروها از آزمون و خطا استفاده می‌کنند تا بتوانند میزان درست دارو را که بیشترین اثربخشی را برای فرد دارد تعیین کنند. بعضی داروها مثل Benzodiazepine راه حل‌های موقت هستند، چرا که سبب وابستگی بیمار به دارو می‌شوند، به خصوص اگر فرد سابقه اعتیاد را داشته باشد.
کلام آخر
در این مطب به دلایل ایجاد حمله پانیک، روش‌های تشخیص و راه‌های مقابله با آن مثل کاهش مصرف غذاهای مضر برای حمله پانیک پرداخته شد. توجه کنید که اثرگذاری روش‌های درمانی و کنترلی پانیک عصبی و مشاهده نتایج بهبودی مدتی طول خواهد کشید..
به صورت معمول علائم حمله پانیک در طی چند هفته شروع به کاهش می‌کنند، اما ماه‌ها طول خواهد کشید تا به صورت کامل از بین بروند یا به شدت کاهش یابند. در این بین بیشتر پزشکان توصیه می‌کنند بیماران هر چند مدت یکبار برای ویزیت مراجعه کنند، اما نقش مراجعه مداوم به پزشک در درمان حمله پانیک چیست؟ ماهیت این بیماری، تداوم پیگیری درمان را هم از طرف پزشک و هم از طرف بیمار طلب می‌کند. حتی بهتر است که این ویزیت‌ها پس از درمان هم ادامه پیدا کنند تا بتوان از تحت کنترل بودن بیماری اطمینان حاصل کرد.
همچنین به بیماران توصیه می‌شود که اگر احساس کردند حملات در حال تکرار هستند، در مرحله اول ترس را به خود راه ندهند و در مرحله دوم به پزشک خود برای دریافت درمان‌های بیشتر مراجعه کنند. در رابطه با موارد اشاره شده و ویزیت بیمار، افراد می‌توانند از خدمات آنلاین کلینیک مدیست استفاده کرده و با پزشک متخصص مشورت کنند.
