بررسی علت پوسیدگی دندان + نشانه ها و نحوه درمان

  • 20 آذر 1401
  • صفر نظر
  • دندانپزشکی

پوسیدگی در دندان‌ها را می‌توان یکی از مهم‌ترین عارضه‌های سلامتی در کل دنیا دانست. مهم‌ترین امر در این زمینه شناسایی علت پوسیدگی دندان است. در واقع با شناخت این دلایل می‌توان نسبت به جلوگیری از پوسیدگی بیشتر دندان اقدام کرد و علاوه بر این، پوسیدگی‌های موجود را درمان کرد. 
پوسیدگی دندان شامل موارد متعددی می‌شود که مهم‌ترین آن‌ها از بین رفتن سطح بیرونی دندان است. همین از بین رفتن سطح بیرون دندان موجب می‌شود تا میزان استقامت کلی دندان شما به مرور زمان کاهش یابد و با رسیدن آسیب به اعصاب دندان، درد بدی را تجربه خواهید کرد. در ادامه متن با مدیست همراه باشید تا به مهم‌ترین موارد مرتبط با پوسیدگی دندان از جمله علائم این موضوع اشاره کنیم تا درک بهتری از این عارضه کاملاً شایع در کشورمان داشته باشید. 

 

علت پوسیدگی دندان چیست


علت پوسیدگی دندان 


شایع‌ترین موردی که از آن به عنوان علت پوسیدگی دندان یاد می‌شود، بحث تغذیه نادرست است. منظر ما از تغذیه نادرست استفاده از موادی غذایی خاصی محسوب می‌شود که به علت داشتن ترکیبات مضر می‌توانند سطح بیرونی دندان شما را پوسیده کنند. 
شکر و به طور کلی شیرینی‌ها مضرترین ماده غذایی برای دندان‌ها به شمار می‌آیند. اگرچه شکر برای تأمین انرژی بدن شما یک ماده ضروری محسوب می‌شود، اما ازدیاد در مصرف آن نتیجه‌ای به جز از بین رفتن دندان‌ها و به طور کلی پوسیدگی دندان شما را به دنبال ندارد. 
علاوه بر شکر، مواد غذایی خاصی که دارای ترکیبات اسیدی هستند نیز می‌توانند موجب ایجاد پوسیدگی شوند. اسید موجود در مواد غذایی بر روی دندان‌های شما اثر نامناسبی می‌گذارد و موجب می‌شود علاوه بر سطح دندان، حتی مینای آن نیز دچار آسیب‌دیدگی شود. از جمله مهم‌ترین مواد غذایی اسیدی که در رژیم غذایی ما ایرانی‌ها نیز جایگاه ویژه‌ای دارد، ترشی است. 
استفاده از چنین موادی نه تنها به طور مستقیم یک دلیل موجه برای به وجود آمدن پوسیدگی در دندان است، اما نباید نقش باکتری‌های ناشی از این مواد را نیز دست کم بگیرید. وجود باکتری‌های نامناسب در درون دهان شما یک خطر بالقوه برای سلامتی‌ دندان‌هایتان محسوب می‌شود. در ادامه متن علت پوسیدگی دندان به سایر عوامل مربوط به این موضوع می‌پردازیم. 


عواملی که باعث پوسیدگی ریشه دندان می‌شوند 


در بخش قبلی به این نکته اشاره کردیم که استفاده از تغذیه نامناسب یک گزینه فوق‌العاده مؤثر در از بین بردن پوسته بیرونی دندان‌های شما است. مورد بعدی که می‌تواند یک عامل مهم در زمینه از بین رفتن دندان‌ها باشد، بحث عدم رعایت بهداشت دهان و دندان است. 
نباید این نکته را فراموش کنید که دندان‌های شما به صورت خودکار تمیز نمی‌شوند. پس از مصرف هر وعده غذایی مقداری از ماده غذایی مربوطه بر روی دندان‌های شما باقی می‌ماند. اگر بهداشت دهان و دندان ضعیفی داشته باشید و از مواردی همچون نخ دندان و مسواک برای از بین بردن این مواد غذایی کمک نگیرید، قاعدتاً این مواد موجب افزایش باکتری‌های مضر در درون دهان شما می‌شوند. 


افزایش باکتری‌های مضر نیز نتیجه‌ای جز از بین رفتن و پوسیدگی دندان‌های شما ندارد. یک مورد دیگر در زمینه علت پوسیدگی دندان، سیگار کشیدن است. سیگار و به طور کلی مواد افیونی حاوی نیکوتین هستند. استفاده از نیکوتین (به خصوص جویدن آن) اثرات جبران‌ناپذیری را بر روی دندان‌های شما خواهد گذاشت.


عارضه‌های مربوط به لثه نیز از جمله مواردی مهم در زمینه ایجاد بیماری‌های دهانی و به خصوص پوسیدگی دندان به شمار می‌آیند. در واقع بسیاری از موارد پوسیدگی دندان رابطه مستقیمی با چنین مواردی دارد، زیرا سلامت دندان به سلامت لثه بستگی دارد.  
مورد بعدی در رابطه با علت پوسیدگی دندان مصرف داروهای خاصی است که می‌توانند موجب ایجاد پوسیدگی شوند. برای مثال افرادی که از بیماری آسم رنج می‌برند معمولاً داروهایی دارند که می‌توانند موجب پوسیدگی دندان‌ها شوند. این افراد باید با مشورت پزشک خود نسبت به تغییر چنین داروهایی اقدام کنند، البته همواره درمان بیماری اسم باید اولویت چنین افرادی باشد. 


جلوگیری از پوسیدگی دندان  و  علت پوسیدگی دندان 


حال که با علت پوسیدگی دندان آشنا شدیم، بیایید این نکته را بررسی کنیم که چطور می‌توان از چنین پوسیدگی‌هایی جلوگیری کرد؟ در این زمینه باید بدین نکته اشاره کنیم که جلوگیری از پوسیدگی دندان تماماً به تلاش شما بستگی دارد. تفاوتی نمی‌کند که پزشک مدنظرتان چه دستوراتی را در این زمینه ارائه کند، زیرا تا زمانی که خودتان این امور را انجام ندهید، نمی‌توانید از پوسیدگی دندان جلوگیری کنید.

 
استفاده مناسب از مسواک


مسواک زدن را می‌توان مهم‌ترین و اصلی‌ترین روش جهت جلوگیری از ایجاد پوسیدگی و حتی گسترش آن‌ها دانست. توصیه پزشکان آن است که هر روز حداقل دو بار به میزان دو دقیقه کامل مسواک بزنید. نوع مسواک شما باید از نوع نرم باشد و همچنین بهتر است از خمیردندان‌ها مناسبی استفاده کنید که دارای فلوراید باشند. 


استفاده از نخ دندان 


مهم نیست که به خوبی مسواک می‌زنید یا خیر، استفاده از نخ دندان یک عامل ضروری جهت از بین بردن آلودگی‌های بین دندانی محسوب می‌شود. در واقع حتی اگر از یک مسواک عالی هم استفاده کنید، معمولاً نمی‌توانید لابه‌لای دندان‌ها را به خوبی تمیز نمایید. این کار را به عهده نخ دندان بگذارید. نخ دندان به خوبی چنین مناطقی را تمیز می‌کند و در نتیجه می‌توانید از پوسیدگی جلوگیری کنید. 

پیشنهاد می کنیم مقاله علت پوسیدگی دندان کودکان را مطالعه کنید.


کمتر کردن غذاهای شیرین


گفتیم که یکی از مهم‌ترین موارد در زمینه علت پوسیدگی دندان بحث استفاده از غذاهای شیرین است. اگر قصد جلوگیری از پوسیدگی دندان را دارید، باید غذاهای شیرین را تا جایی که می‌توانید از رژیم غذایی خود حذف کنید. اگرچه مصرف شکر مهم است، اما نباید در استفاده از ماده زیاده‌روی کنید. 
به هیچ وجه از نوشیدنی‌های گازدار انرژی‌ها در رژیم غذایی خود بهره نبرید. این نوشیدنی‌ها سرشار از قندهای نامناسب هستند و در مدت بسیار کوتاهی موجب از بین رفتن لایه بیرونی دندان‌های شما خواهند شد. نگران نباشید مواد غذایی معمولی که به صورت روزانه مصرف می‌کنید قند بدن شما را تأمین می‌کنند و نیازی به استفاده از قند اضافی وجود ندارد. 

 

نشانه ها و علائم پوسیدگی دندان


مراجعه مناسب در بازه‌های زمانی مختلف به دندانپزشک


عدم مراجعه به دندانپزشک در بازه‌های زمانی مختلف می‌‌تواند یک مورد دیگر از بحث علت پوسیدگی دندان باشد، با مراجعه به صورت دوره‌ای (حداقل شش ماه یکبار) می‌توانید دندان‌ها خود را چک کنید و به دندانپزشک اجازه می‌دهید تا در صورت وقوع هرگونه آسیب و یا پوسیدگی نسبت به رفع آن اقدام کند. 
اگرچه توصیه می‌شود که هر شش ماه یکبار به دندانپزشک مراجعه کنید، اما این بازه زمانی یک مورد عمومی نیست. به عنوان مثال افرادی که در زمینه بهداشت دهان و دندان خود کم‌کاری می‌کنند باید در بازه‌های زمانی کوتاه‌تر برای مثال هر دو ماه یک بار به سراغ دندانپزشک خود بروند. پوسیدگی ریشه دندان نیز باید به اندازه پوسیدگی دندان جدی گرفته شود و در صورت مشاهده این نوع پوسیدگی نیز مراجعه به دندانپزشک یک امر کاملاً ضروری خواهد بود. 

 


چه زمان به دندان‌پزشک مراجعه کنم؟  


در این بخش از بررسی علت پوسیدگی دندان قصد داریم به این موضوع بپردازیم که بهترین زمان برای مراجعه به دندانپزشک پس از مشاهده پوسیدگی چه وقتی است. پیش از هر چیز باید بدین نکته توجه داشته باشید که هرچه از زمان پوسیدگی شما بگذرد، امکان رفع کردن آن برای پزشک دشوارتر می‌شود. 


بنابر همین اصل توصیه می‌کنیم که بلافاصله پس از مشاهده کوچک‌ترین میزان پوسیدگی به سراغ دندانپزشک خود بروید. از وی بخواهید نه تنها دندان دچار پوسیدگی بلکه سایر دندان‌های موجود را نیز بررسی کند تا بتوانید پوسیدگی‌های احتمالی را نیز رفع کنید، البته اگر عمق پوسیدگی خیلی بیشتر باشد، شرایط به کلی فرق خواهد کرد. 


در بسیاری از موارد با کمک مواردی همچون جرم‌گیری دندان و جرم‌گیری لثه می‌توان از ایجاد پوسیدگی بر روی دندان‌ها جلوگیری کرد، البته اگر پوسیدگی بیش از حد عادی باشد، معمولاً باید دندان با استفاده از موادی همچون آمالگام و یا کامپوزیت پر شود. 
در شرایط پوسیدگی شدید باید عملی به نام عصب‌کشی انجام گیرد. در طی این فرایند پزشک اعصاب زیر دندان پوسیده شما را به طور کامل از بین می‌برد تا دیگر دردی حس نکنید. سپس با استفاده از آمالگام و کامپوزیت دندان پوسیده شده خواهد شد. 
جهت کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه می‌‌توانید از دندانپزشک مدیست مشاوره بگیرید. در ادامه متن علت پوسیدگی دندان به بررسی علائم و نشانه‌های پوسیدگی دندان می‌پردازیم. 


علائم پوسیدگی دندان چیست؟


اولین و شایع‌ترین مورد از علائم پوسیدگی دندان، بحث تغییر رنگ سطح بیرونی دندان مدنظر است. بسیاری از دندان‌های پوسیدگی پیش از وقوع پوسیدگی رنگی سفید دارند، اما هرچه میزان پوسیدگی افزایش پیدا کند،‌ رنگ دندان به سمت زرد پیش می‌رود و پس از مدتی نقاطی مشکی بسیار ریز را بر روی سطح دندان مشاهده خواهید کرد. 
این نقاط مشکی رنگ در واقع همان پوسیدگی‌های بسیار ریز هستند که تازه فعالیت خود را برای از بین بردن کامل دندان‌های شما آغاز کرده‌اند. اگر در این زمان نسبت به از بین بردن پوسیدگی اقدام کنید می‌توان به نتیجه حاصله امیدوار بود، اما اگر پوسیدگی گسترش یابد چاره‌ای به جز پر کردن دندان وجود نخواهد داشت. 
البته باید به این نکته اشاره کنیم که تغییر رنگ دندان همواره به معنای خراب شدن و پوسیدگی سطح بیرونی دندان شما نیست. به عنوان مثال کودکانی که از قطره آهن استفاده می‌کنند ممکن است با تغییر رنگ دندان‌های خود مواجه شوند. قاعدتاً این نوع تغییر رنگ  ربطی به پوسیدگی ندارد و تنها نتیجه استفاده از قطره آهن است. به همین دلیل توصیه می‌کنیم قبل از بررسی این مورد از علائم پوسیدگی دندان نسبت به کشف علت پوسیدگی دندان بپردازید. 


درد دندان و ارتباط آن با علت پوسیدگی دندان


مورد بعدی در زمینه نشانه‌های پوسیدگی دندان، بحث دندان‌درد است. زمانی که دندان شما پوسیده می‌شود آسیب بسیار زیادی به بخش درونی دندان وارد می‌گردد. این مورد نتیجه‌ای به جز ایجاد آسیب بر روی اعصاب دندان شما ندارد. وقتی اعصاب دندانی شما دچار آسیب‌دیدگی شوند نیز باید درد وحشتناکی را تحمل کنید؛ بنابراین می‌‌توان گفت که اکثر دندان‌دردها با بحث پوسیدگی دندان‌ها رابطه دارند. در ادامه بحث علت پوسیدگی دندان به بوی بد دهان می‌پردازیم. 


بوی بد دهان 


یکی دیگر از نشانه‌های وجود پوسیدگی بر روی دندان، بحث بوی بد دهان است. پوسیدگی‌هایی که به علت وجود باکتری بر روی دندان ایجاد می‌شوند عامل ایجاد این بوی بد هستند. در واقع باکتری‌ها نیز همانند سایر موجودات تغذیه می‌‌کنند،‌ منتها این تغذیه به کمک مواد به جا مانده در درون دهان شما صورت می‌گیرد. 
این نوع تغذیه کردن اگرچه ممکن است برای باکتری‌های موجود در دهان شما مفید باشد، اما مهم‌‌ترین عامل برای ایجاد بوی بد دهان است. اگر قبلاً دهانتان بوی بدی نمی‌داده است، اما اکنون با این مشکل روبه‌رو هستید، باید بحث پوسیدگی دندان‌های خود را جدی بگیرید و نسبت به رفع این مشکل اقدام کنید. 


عفونت‌های لثه و ارتباط آن با علت پوسیدگی دندان


همان‌طور که اشاره شد، رابطه مستقیمی بین سلامت لثه و دندان‌های شما وجود دارد. در واقع علت پوسیدگی دندان ممکن است موجب ایجاد آسیب بر روی لثه‌های شما نیز شود. لثه‌ها پشتیبانی‌های اصلی دندان‌های شما به شمار می‌آيند و به همین دلیل باید برای محافظت از آن‌ها نهایت تلاش خود را به کار ببرید. 
اگر شاهد عفونت‌های لثه هستید ممکن است با دو عارضه مختلف دست و پنجه نرم کنید. عامل اول عفونت‌های خاص لثه است که به طور معمول تنها به دلیل آسیب‌های فیزیکی به لثه تولید می‌شوند. مورد بعدی انتقال عفونت‌های موجود در دندان‌ها به درون لثه است. تفاوتی ندارد که با کدام یک از این موارد روبه‌رو شده‌اید، زیرا جهت از بین بردن این عفونت‌ها باید به یک دندانپزشک مراجعه نمایید. 

پیشنهاد می کنیم مقاله درمان التهاب لثه را مطالعه کنید.

 

علت پوسیدگی ریشه دندان


سخن پایانی


علت پوسیدگی دندان مهم‌ترین موردی است که پس از مشاهده این عارضه باید نسبت به آن بپردازید. هرچه میزان دانش شما از علت به وجود آمدن پوسیدگی بیشتر باشد، احتمال پیدا کردن یک راه‌حل مناسب برای از بین بردن پوسیدگی مربوطه افزایش می‌يابد. به عنوان مثال اگر پوسیدگی به دلیل استفاده بیش از حد شکر به وجود آمده باشد، می‌‌توانید با کاهش مصرف شکر از افزایش پوسیدگی جلوگیری کنید. 
موارد مختلفی وجود دارند که می‌توانید از آ‌ن‌ها جهت جلوگیری از وقوع هرگونه پوسیدگی بهره ببرید. مهم‌ترین موارد در این زمینه عبارت‌‌اند از مراجعه به دندانپزشک، استفاده از نخ دندان، استفاده از مسواک و استفاده از دهان‌شویه. به طور کلی می‌توان گفت هرچه میزان بهداشت دهان و دندان شما بهتر باشد،‌ احتمال وقوع پوسیدگی بر روی دندان‌های شما کاهش می‌یابد. اگر هنوز پرسش خاصی در این زمینه دارید، می‌‌توانید با پزشکان مدیست تماس بگیرید. 
 

 

آخرین پست‌ها

دسته بندی مجله سلامت