علائم سرطان رحم چیست؟ | آشنایی با روش های تشخیص
- 30 آذر 1401
- صفر نظر
- زنان و زایمان
سرطان رحم یا Uterine Cancer در قسمت بالایی رحم شکل میگیرد. رحم یک اندام تناسلی توخالی و عضلانی است که بین مثانه و روده قرار دارد. شناخت علائم سرطان رحم از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. رحم که به آن " womb" نیز گفته میشود همان جایی است که جنین در طول بارداری رشد میکند.
سرطان نوعی بیماری است که در آن سلولهای غیرطبیعی به سرعت تولیدمثل خواهند کرد و به طور غیرقابلکنترلی تقسیم میشوند. این امر منجر به تولید بافتی اضافی میشود که به نام تومور شناخته میشود. سلولهای سرطانی غیرطبیعی میتوانند به بافتهای مختلف بدن انتقال یابند. در ادامه این مطلب همراه مدیست باشید.
انواع مختلف سرطان رحم
در ابتدای بحث علائم سرطان رحم باید گفت که به طور کلی دو نوع اصلی سرطان رحم وجود دارد. این نوع سرطان عبارتاند از:
• سرطان آندومتری
• سارکوم رحم
سرطان آندومتر در پوشش داخلی رحم قرار دارد و بر اساس اینکه سلولهای سرطانی در زیر میکروسکوپ چگونه به نظر میرسند، میتوان آن را به زیرگروههایی تقسیم کرد. نمونههایی از این موارد عبارتاند از:
• کارسینوم اندومتریوئید
• کارسینوم سرطان دهانه رحم
• کارسینوم سلول شفاف
نوع دیگر، سرطانهای آدنوکارسینوم هستند که در غدد آندومتر تشکیل میشوند. سارکوم رحم معمولاً در میومتر (دیواره بیرونی عضلانی رحم) و در بافت همبند حمایتکننده رحم قرار دارد.
سرطان رحم چهارمین سرطان شایع زنان در ایالات متحده است. حدود 3 درصد از زنان در طول زندگی خود به سرطان رحم مبتلا میشوند. سرطان آندومتر به طور قابلتوجهی شایعتر از سارکوم رحم است و بیش از 90 درصد از سرطانهای رحم را تشکیل میدهد.
علائم سرطان رحم
شایعترین علامت سرطان رحم خونریزی غیرطبیعی واژینال یا لکه بینی است. تشخیص تفاوت بین خونریزی غیرطبیعی واژینال و قاعدگی طبیعی ممکن است سخت باشد، بنابراین مهم است که با پزشک خود مشورت کنید. چند نمونه از علائم خونریزی نامناسب که جزو علائم سرطان رحم نیز محسوب میشوند عبارتاند از:
• خونریزی بین قاعدگی ماهانه
• خونریزی طولانی، شدید یا مکرر (به خصوص اگر در حال نزدیک شدن به یائسگی هستید)
• قبلاً یائسگی را گذرانده باشید
• درد در لگن شما
• درد هنگام مقاربت جنسی
• ترشحات واژن که ممکن است خونی، صورتی یا آبکی باشند
اولین علامت هشداردهنده سرطان رحم چیست؟
در یک زن یائسه، هرگونه خونریزی واژینال غیرطبیعی تلقی میشود و این معمولاً اولین علامت هشداردهنده سرطان رحم است.
مراحل مختلف سرطان رحم چیست؟
سرطان را میتوان به چهار مرحله طبقهبندی کرد. این مراحل بر اساس میزان انتشار توده سرطانی تقسیمبندی میشوند. به همین ترتیب، مراحل سرطان رحم نیز با توجه به میزان گسترش آن از رحم تقسیمبندی میگردد. چهار مرحله اصلی سرطان رحم که توسط فدراسیون بینالمللی زنان و زایمان تعریف شدهاند عبارت است از:
مرحله اول
• IA: سرطان فقط در رحم قرار دارد و وارد میومتر نشده است
• IB: سرطان نیمی از میومتر را به خود اختصاص داده است
مرحله دوم
• سرطان به استرومای دهانه رحم گسترش یافته است
مرحله سوم
• IIIA: سرطان به بیرونیترین لایه رحم (سروزا)، لولههای فالوپ یا تخمدانها میرسد
• IIIB: سرطان تا واژن یا بافتهای اطراف رحم گسترش یافته است (پارامتریوم)
• IIIC1: سرطان به غدد لنفاوی در لگن رسیده است
• IIIC2: سرطان به غدد لنفاوی اطراف آئورت میرسد
مرحله چهارم
• IVA: سرطان به روده یا مثانه انتقال یافته است
• IVB: سرطان به غدد لنفاوی کشاله ران، بالای شکم، امنتوم یا اندامهای حساسی مانند ریهها یا استخوانها گسترش مییابد.
گاهی اوقات، مراحل ایجاد علائم سرطان رحم به صورت سادهتری تعریف میشوند، البته به طور کلی این مراحل نیز با توجه به مراحل گفته شده تقسیمبندی میشوند:
• موضعی: سرطان به محل اولیه در رحم محدود میشود
• منطقهای: سرطان به غدد لنفاوی لگنی گسترش یافته است
• دور: سرطان به اندامهای دیگر سرایت کرده است
علت بروز سرطان رحم چیست؟
برخلاف سایر سرطانها، دانشمندان هنوز هیچ دلیل مستقیمی برای سرطان رحم تعیین نکردهاند. با این حال، ما میدانیم که افزایش قرار گرفتن در معرض هورمون جنسی زنانه استروژن، بهویژه زمانی تولید پروژسترون متعادل نباشد، احتمال ابتلا به سرطان رحم را تا حد زیادی افزایش میدهد.
تخمدانها دو هورمون اصلی استروژن و پروژسترون را تولید و ترشح خواهند کرد که سیکل قاعدگی زن را تنظیم میکند. استروژن باعث میشود پوشش داخلی رحم (آندومتر) از طریق فرایندی به نام "تکثیر" رشد کرده و ضخیم شود.
پس از اینکه استروژن باعث تکثیر اندومتر شد، سطح پروژسترون به طور معمول افزایش مییابد. پروژسترون در تکثیر آندومتر ناشی از استروژن اختلال ایجاد میکند و رحم را برای بارداری احتمالی آماده خواهد کرد.
هنگامی که استروژن بدون پروژسترون کافی برای متعادل کردن آن تولید میشود، موردی به نام تکثیر بیش از حد بافت آندومتر رخ میدهد. چنین فرایندی موجب میشود تا سلولهای طبیعی جهشهایی دریافت کنند که باعث سرطانی شدن و تقسیم غیرقابل کنترل آنها میگردد.
عوامل تأثیرگذار بر ایجاد سرطان رحم
عوامل متعددی احتمال ابتلا به سرطان رحم را افزایش میدهند. برخی از مهمترین عواملی که تا کنون قطعیت آنها در زمینه ایجاد علائم سرطان رحم تأیید شده است عبارتاند از:
• سن: بالاتر رفتن سن (بیش از پنجاه سال)
• الگوهای تخمکگذاری نامنظم (عدم تعادل استروژن و پروژسترون یا قرار گرفتن طولانی مدت در معرض استروژن): این مورد میتواند به دلیل الگوهای تخمکگذاری نامنظم، شروع قاعدگی از سنین پایین (کمتر از 12 سال)، یائسگی بعد از 55 سالگی، عدم بارداری و فقط استروژن رخ دهد.
• چاقی: احتمال ابتلا به سرطان رحم در زنان چاق سه برابر بیشتر از زنانی است که چاق نیستند. این مورد بدان دلیل است که استروژن در سلولهای چربی شما تولید میشود. در واقع، از میان همه علائم، چاقی واضحترین ارتباط را با سرطان آندومتر دارد.
• ژنتیک: داشتن سابقه خانوادگی سرطان رحم.
• سابقه ابتلا: قبلاً سرطان سینه یا تخمدان داشتهاید.
• سندرم لینچ: یک بیماری ژنتیکی که افراد را مستعد ابتلا به چندین سرطان از جمله سرطان رحم میکند. زن مبتلا به این عارضه شصت درصد بیشتر از دیگران در معرض خطر ابتلا به این بیماری قرار دارد.
• هیپرپلازی آندومتر: وضعیتی که در آن اندومتر شما ضخیمتر از حد طبیعی است.
نحوه تشخیص سرطان رحم
اگر هر یک از علائم ذکر شده در بخش قبلی را تجربه کردهاید، باید سریعاً به یک پزشک مراجعه نمایید. پزشک احتمالاً شما را به متخصص زنان ارجاع میدهد. انواع آزمایشهایی که میتوانند برای تشخیص سرطان رحم استفاده شوند را در ادامه آوردهایم.
معاینه لگن برای تشخیص سرطان دهانه رحم و شناخت علائم سرطان رحم
در معاینه لگن جهت تشخیص علائم سرطان رحم، پزشک اندام تناسلی شما را از نظر ناهنجاری بررسی میکند. آنها ممکن است یک "اسپکولوم" را به واژن شما وارد کنند، دستگاهی که دیوارههای واژن را باز میکند تا امکان مشاهده درون واژن را تسهیل کند.
علاوه بر این ممکن است رحم و تخمدانهای شما از نظر اندازه، شکل، موقعیت و بررسی وجود تودههای مختلف بررسی شوند. در این روش پزشکان مدنظر دو انگشت خود را داخل واژن و انگشتان دست دیگر را روی شکم شما قرار میدهند. جهت کسب اطلاعات بیشتر میتوانید با کارشناسان مدیست صحبت کنید.
سونوگرافی ترانس واژینال و تشخیص علائم سرطان رحم
این روش برای تجزیهوتحلیل ضخامت و بافت آندومتر مفید است. پزشک یک دستگاه به نام مبدل را وارد واژن شما میکند. این دستگاه از امواج صوتی برای تولید تصویر ویدئویی از اندومتر شما استفاده خواهد کرد. اگر نتایج غیرطبیعی باشد، پزشک ممکن است بیوپسی آندومتر را انجام دهد.
بیوپسی آندومتر (همچنین به عنوان "بیوپسی لوله" نیز شناخته میشود)
این مورد یک روش پزشکی است که در آن قسمت کوچکی از بافت آندومتر برداشته میشود. یک لوله پلاستیکی باریک به داخل رحم وارد خواهد شد و نمونه کوچکی از سلولهای آندومتر به بیرون از بدن شما منتقل میشوند. بافت مورد تجزیهوتحلیل قرار میگیرد تا پزشک تشخیص دهد که آیا سلولهای مدنظر سرطانی هستند یا خیر.
هیستروسکوپی و تشخیص علائم سرطان رحم
در این از تست سرطان رحم لوله نازک و منعطف به نام "هیستروسکوپ" در واژن و دهانه رحم شما قرار میگیرد. در انتهای دیگر لوله، یک چراغ و یک دوربین وجود دارد که تصاویر را به مانیتور میفرستد تا پزشک شما بتواند داخل رحم را ببیند. معمولاً همزمان با هیتسروسکوپی، بیوپسی نیز انجام میگیرد.
تستهای تصویربرداری
سی تی اسکن از اشعه ایکس جهت گرفتن عکس از داخل بدن جهت تشخیص علائم سرطان رحم استفاده میکند. اسکن MRI نیز از میدانهای مغناطیسی بهره میبرد و هدفی مشابه با سی تی اسکن دارد. با این حال، چنین تصویربرداریهایی معمولاً پس از تشخیص اولیه انجام میشوند؛ زیرا برای تشخیص گسترش و تعیین مرحله سرطان مفید هستند.
بسیاری از این روشها تهاجمی هستند و ممکن است باعث ایجاد احساس ناراحتی در شما شوند. پزشک قبل از انجام تمام مراحل با شما صحبت میکند و به طور کامل خطرات و مزایای آزمایش را به شما اطلاع میدهد.
مطمئن شوید پیش از انجام هریک، پرسشهای خود را با پزشکتان در میان بگذارید. میتوانید درخواست کنید که یک نفر همراه (دوست یا از اعضای خانواده) در کنار شما باشد. همچنین ممکن است به شما داروی بیهوشی داده شود تا دردی احساس نکنید.
درمانهای مختلف برای کاهش علائم سرطان رحم
انواع مختلفی از درمانها برای سرطان رحم وجود دارد. درمان شما بر اساس مرحله، نوع سرطان رحم و نظر جمعی تیم پزشکی شما در مورد اینکه چه درمانی برایتان بهترین است، تعیین شود. همه درمانها دارای خطرات و فوایدی هستند، بنابراین مهم است که قبل از هر تصمیمی اطلاعات کاملی در مورد درمان مدنظر به دست بیاورید. درمانهای احتمالی شما ممکن است شامل یک یا چند مورد از گزینههای زیر باشد.
عمل جراحی
جراحی خاصی که عموماً برای بیماران مبتلا به سرطان رحم استفاده میشود، هیسترکتومی نامیده میشود. این جراحی شامل برداشتن رحم و احتمالاً تخمدانها، لولههای فالوپ و غدد لنفاوی در صورت گسترش سرطان است.
هیسترکتومی معمولاً بهترین درمان اولیه برای زنان مبتلا به سرطان رحم به شمار میآید و اگر سرطان در مراحل اولیه باشد، بهترین نتیجه ممکن را در زمینه کاهش علائم سرطان رحم به شما ارائه میدهد.
هورموندرمانی و رابطه آن با کاهش علائم سرطان رحم
مشخص شده است که پروژسترون مصنوعی باعث کاهش سرعت گسترش سرطان و کنترل علائم میشود. این درمان عمدتاً برای سرطان عودکننده یا بیماران مرحله III و IV که سرطان آنها گسترش یافته استفاده میشود. هورموندرمانی میتواند یک درمان مناسب برای زنان مبتلا به سرطان رحم در مراحل اولیه باشد که نمیخواهند توانایی خود را برای باردار شدن به دلیل هیسترکتومی از دست بدهند.
شیمیدرمانی
شیمیدرمانی از قرصهای ضدسرطان یا داروهای وریدی برای کشتن سلولهای سرطانی و جلوگیری از تقسیم و رشد آنها استفاده میکند. شیمیدرمانی ممکن است پس از درمان اولیه سرطان (معروف به درمان کمکی) برای بیماران مبتلا به سرطان آندومتر پرخطر یا زمانی که سرطان قابل عمل نیست، استفاده شود.
پرتودرمانی و ارتباط آن با کاهش علائم سرطان رحم
اشعه ایکس پرانرژی یا انواع دیگر تشعشعات میتوانند سلولهای سرطانی را از بین ببرند یا از رشد آنها جلوگیری کنند. در پرتودرمانی، دستگاهی خارج از بدن پرتو مدنظر را به رحم میفرستد. در مرحله بعد تشعشعات داخلی مواد رادیواکتیو را مستقیماً به داخل تومور سرطانی میرسانند.
در زمان انجام این روش اقدامات احتیاطی انجام میشود تا اشعه ایکس به سلولهای طبیعی شما آسیب نرساند. در بیمارانی که سرطان رحم پیشرفتهای ندارند، جراحی بهترین روش است، اما اگر سرطان گسترش یافته باشد، چارهای به جز پرتودرمانی وجود ندارد.
درمان هدفمند
در این درمان مخصوص برای کاهش علائم سرطان رحم از داروهایی استفاده میشود که میتوانند قسمتهای خاصی از سلولهای سرطانی را هدف قرار دهند. از آنجایی که این نوع درمان یک هدف خاص دارد، معمولاً نسبت به پرتودرمانی یا شیمیدرمانی آسیب کمتری به سلولهای طبیعی وارد میکند.
درمان هدفمند ممکن است برای سرطانهای تهاجمیتر (پرخطر) آندومتر که احتمال عود بالایی دارند استفاده شود. این روش درمانی پروتئینهای مسئول رشد و تقسیم سلولهای سرطانی را هدف قرار دهد یا از ایجاد رگهای خونی که سلولهای سرطانی برای رشد و گسترش استفاده میکنند، جلوگیری خواهد کرد.
آزمایشات بالینی جهت کاهش علائم سرطان رحم
تحقیقات زیادی در مورد درمانهای جدید سرطان وجود دارد. پزشک شما ممکن است در مورد آزمایشات بالینی خاصی که میتوانید برای دسترسی به درمانهای جدید از آنها استفاده نمایید، با شما صحبت کند. برخی از مردم فکر میکنند که بیماران فقط در شرایطی که سرطان آنها در مراحل پایانی است به آزمایشات بالینی میپیوندند، اما اینطور نیست. کارآزماییهای بالینی میتوانند برای انواع و مراحل مختلف سرطان مناسب باشند.
نکات مهم جهت پیشگیری از سرطان رحم
هیسترکتومی (جراحی برای برداشتن رحم) میتواند از ایجاد علائم سرطان رحم جلوگیری کند و در زنان با خطر بالای ابتلا به سرطان رحم، مانند آنهایی که سندرم لینچ دارند، بهترین گزینه است. با این حال، انتخاب این مورد تصمیم آسانی نیست، به خصوص برای زنانی که یائسه نشدهاند و میخواهند بچهدار شوند.
اگرچه به طور کلی هیچ راه تضمینی خاصی برای پیشگیری از سرطان رحم وجود ندارد، اما باید عوامل خطر این بیماری را بدانید و بفهمید که میتوانید چه کاری انجام دهید تا احتمال ابتلا به این بیماری کاهش یابد.
برای کاهش علائم سرطان رحم قرصهای ضدبارداری مصرف کنید
این مورد شامل استفاده از قرصهایی با ترکیب استروژن و پروژسترون یا داروهای ضدبارداری خوراکی (شامل پروژسترون) است. قرص شامل پروژسترون ممکن است محافظت بیشتری در برابر سرطان آندومتر ایجاد کند. این قرص به اطمینان از تعادل هورمونی کمک خواهد کرد تا پوشش آندومتر به دلیل وجود استروژن خیلی ضخیم نشود.
فعال باشید و وزن خود را حفظ کنید
کاهش وزن در افراد چاق موجب کاهش تجمع بیش از حد استروژن در بافت چربیها خواهد شد و میتواند یک گزینه مناسب جهت جلوگیری از ایجاد علائم سرطان رحم باشد.
بارداری برای کاهش علائم سرطان رحم
بارداری خطر ابتلا به سرطان رحم را کاهش میدهد؛ زیرا تعادل هورمونی را به جای استروژن به سمت پروژسترون تغییر خواهد داد.
دستورالعملهای غربالگری جهت شناخت سریع علائم سرطان رحم
در حال حاضر آزمایش غربالگری خاصی برای سرطان رحم وجود ندارد، اما تحقیقات خاصی در رابطه با این موضوع انجام شده است. انجمن سرطان آمریکا موارد زیر را برای غربالگری سرطان رحم توصیه میکند:
• پرخطر: زنانی که در معرض خطر بالای ابتلا به سرطان رحم هستند (مانند مبتلایان به سندرم لینچ یا هیپرپلازی آندومتر) باید از سن 35 سالگی سالیانه آزمایش بیوپسی آندومتر و سونوگرافی ترانس واژینال انجام دهند.
• کمخطر: زنانی که در معرض خطر نیستند، نیازی به انجام غربالگری منظم ندارند، زیرا انجام منظم آزمایشات ممکن است موجب افزایش عفونت در بانوان شود.
• همه زنان باید از علائم و نشانههای سرطان رحم آگاه باشند و در صورت نگرانی در مورد سلامت خود به پزشک مراجعه کنند.
سخن پایانی
شناخت علائم سرطان رحم برای همه بانوان یک امر ضروری است. اگرچه این بیماری درمانهای متعددی دارد، اما بهترین راه جهت جلوگیری از وقوع آن، به کارگیری مواردی است که در متن به آنها پرداختیم. اگر در این زمینه هنوز با پرسش خاصی روبهرو هستید میتوانید با پزشکان مدیست ارتباط برقرار کنید.