بررسی علت خواب رفتن دست و پا + علائم هشدار دهنده آن
- 21 فروردین 1402
- صفر نظر
- مغز و اعصاب
علت خواب رفتن دست و پا یک علامت بسیار شایع و البته آزاردهنده است. چنین گزگزی گاهی اوقات می‌تواند خوش‌خیم و موقت باشد. به عنوان مثال، زمانی که در هنگام خواب، بازوی شما زیر سرتان کج می‌شود، ممکن است به دلیل فشار روی اعصاب بدن این وضعیت را تجربه کنید. همچنین ممکن است این حالت ناشی از فشار روی اعصابی باشد که در پاهایتان قرار دارند و حالا مدت طولانی است که آنها را روی هم قرار داده‌اید. در هر صورت، چنین حالتی موقتی و قابل رفع است. اما در میان ما کسانی هم وجود دارند که به دلیل مواجه با برخی بیماری‌ها چنین حالتی را به صورت مداوم تجربه می‌کنند. با مدیست همراه باشید تا دلیل خواب رفتگی پا و دست را بیشتر بررسی کنیم.
علت خواب رفتن دست و پا چیست؟
در برخی موارد حالت سوزن سوزن شدن در دست‌ها، پاها یا هر دو می‌تواند شدید، اپیزودیک یا مزمن باشد. همچنین می‌تواند با علائم دیگری مانند درد، خارش، بی حسی و تحلیل عضلانی همراه باشد. همچنین گفته می‌شود خواب رفتن اعضای بدن می‌تواند نشانه‌ای از آسیب‌های عصبی باشد که با علل مختلفی مانند آسیب‌های استرس زیاد و یا آسیب‌های تروماتیک مرتبط است. البته قرار گرفتن در معرض سموم، عفونت‌های باکتریایی یا ویروسی و بیماری‌های سیستمیک مانند دیابت هم می‌توانند دلیل این وضعیت باشند.
آسیب عصبی از این دست را به عنوان نوروپاتی محیطی می‌شناسیم؛ زیرا اعصاب دور از مغز و نخاع ما، می‌توانند دست‌ها و پاها را تحت تأثیر قرار دهند. جالب است بدانید که بیش از 100 نوع نوروپاتی محیطی وجود دارد. با گذشت زمان و بی توجهی به علت خواب رفتن دست و پا، این وضعیت می‌تواند بدتر شود و شما را کم تحرک و حتی ناتوان کند. تخمین زده می‌شود که بیش از 20 میلیون نفر در سراسر جهان (که بیشتر آنها بزرگسالان مسن هستند)، به نوروپاتی محیطی مبتلا باشند.
توصیه جدی ما این است که برای هر گونه گزگز در دست، پا یا هر دو که مدتی طول کشیده است، فورا کمک پزشکی دریافت کنید. مهم است که هر چه زودتر دلیل خواب رفتگی پا و دست‌های خود را پیدا کرده و تحت مراقبت باشید تا از ابتلا به مشکلات مادام العمر دور بمانید. برای سهولت در بررسی این علائم می‌توانید از امکان اخذ مشاوره آنلاین مدیست استفاده کنید. برای این کار تنها کافی است با چند کلیک سوالات خود را پرسیده و جواب‌های دقیق و علمی را از مشاوران مجموعه دریافت نمایید.
مشاوره با متخصص مغز و اعصاب
دریافت مشاوره‌ها
بررسی دلیل خواب رفتگی دست و پاها
برای تشریح بهتر علل سوزن سوزن شدن دست‌ها و پاها این مسئله را در نظر داشته باشید که دیابت یکی از شایع‌ترین علل نوروپاتی محیطی است که حدود 30 درصد موارد مواجه با این وضعیت را تشکیل می‌دهد. در نوروپاتی مربوط به دیابت، علائم ابتدا در هر دو پا ایجاد می‌شوند و به دنبال آن حالت گزگز هر دو دست را تحت تاثیر قرار می‌دهند. گفته شده که حدود دو سوم بیماران مبتلا به بیماری دیابت اشکال خفیف تا شدید این آسیب عصبی را تجربه می‌کنند. در بسیاری از موارد، این علائم اولین و نشانه بروز دیابت هستند.
همچنین زمان بررسی علت خواب رفتن دست و پا متوجه می‌شویم که 30 درصد دیگر افراد مبتلا به این وضعیت، علت ناشناخته یا «ایدیوپاتیک» است. 40 درصد این موارد هم دلایل مختلفی دارند که در ادامه به آنها می‌پردازیم.
• سندرم‌های گیر افتادن عصبی (Nerve entrapment syndromes)
سندرم‌های گیر افتادن عصبی عبارتند از سندرم تونل کارپ، فلج عصب اولنار، فلج عصب پرونئال و فلج عصب رادیال.
• بیماری‌های سیستمیک
این بیماری‌ها شامل عدم تعادل هورمونی (از جمله کم کاری تیروئید)، اختلالات کلیوی، آمیلوئیدوز، اختلالات بافت همبند هستند. همچنین مواردی مانند بیماری کبد، آسیب عروقی و بیماری‌های خونی، سرطان‌ها یا تومورهای خوش‌خیم و التهاب مزمن هم در این لیست هستند؛ زیرا به نحوی با اعصاب ما برخورد می‌کنند.
• کمبود انواع ویتامین؛ رایج‌ترین علت خواب رفتن دست و پا
گفته می‌شود شایع‌ترین علت خواب رفتن دست و پا کمبود چند ویتامین مهم در بدن است. بدیهی است که ما برای داشتن اعصاب سالم در بدن خود به انواع ویتامین‌های E، B1، B6، B12 و نیاسین نیاز داریم. تحقیقات ثابت کرده‌اند، کمبود B12 منجر به کم خونی خطرناک می‌شود و این امر یکی از دلایل مهم در تشخیص نوروپاتی محیطی است. اما B6 بیش از حد هم می‌تواند باعث سوزن سوزن شدن دست‌ها و پاها شود. پیشنهاد می کنیم مقاله ویتامین ب1 را مطالعه کنید.
• اعتیاد به الکل
معتادان به الکل به خاطر عادات غذایی نامناسب با کمبود تیامین یا سایر ویتامین‌های مهم روبرو خواهند بود. همچنین ممکن است اعتیاد به الکل خود باعث آسیب‌های عصبی شود. این وضعیتی است که برخی از محققان آن را نوروپاتی الکلی می‌نامند.
• سموم
این سموم شامل فلزات سنگین مانند جیوه، سرب، آرسنیک، و تالیم و همچنین برخی مواد شیمیایی صنعتی و محیطی است که وارد بدن می‌شوند. همچنین داروهای خاص هم در این دسته می‌گنجند. به ویژه داروهای شیمی درمانی که برای سرطان ریه استفاده می‌شوند. اما همچنین برخی از داروهای ضد ویروسی و آنتی بیوتیکی را هم در این دسته گنجانده‌اند.
• عفونت‌ها
در بحث بررسی علت خواب رفتن دست و پا، بیماری‌هایی مانند بیماری لایم، زونا (واریسلا زوستر)، سیتومگالوویروس، اپشتین بار، هرپس سیمپلکس و HIV و ایدز همیشه مورد توجه پزشکان بوده‌اند.
• بیماری‌های خود ایمنی
اینها دسته از علت‌های شایع خواب رفتن دست و پا هم شامل پلی نوروپاتی دمیلینه کننده التهابی مزمن، سندرم گیلن باره، لوپوس و آرتریت روماتوئید است.
مشاوره با پزشک
• اختلالات ارثی
گفته می‌شود این دسته از دلایل خواب رفتن دست و پا هم شامل گروهی از علائم حسی و حرکتی مانند بیماری شارکو ماری توث است.
• جراحت
این مورد اغلب به ترومای جسمی مربوط می‌شود که در آن اعصاب ما فشرده، له شده یا آسیب می‌ببینند و منجر به درد عصبی می‌شوند. به عنوان مثال می‌توانیم به فشردگی عصب ناشی از فتق دیسک یا حتی دررفتگی استخوان اشاره کنیم.
• اسکلروز چندگانه
این نوع بیماری کاری می‌کند که سیستم ایمنی به غلاف میلین چربی اطراف رشته‌های عصبی در سراسر بدن حمله کند. سوزن سوزن شدن در دست‌ها و پاها و همچنین خواب رفتن آنها یک علامت شایع این بیماری است.
علائم هشدار دهنده خواب رفتگی دست و پا
با توجه به لیست علت خواب رفتن دست و پا که در بخش قبل به آنها اشاره کردیم، در برخی موارد باید علائم این وضعیت را جدی بگیرید. برای نمونه اگر در ناحیه گردن و کمر هم درد دارید، ممکن است عصب شما تحت فشار شدید باشد. اعصاب فشرده شده در اثر آسیب، وضعیت بدن بد و حتی شرایط سلامتی مانند آرتریت ایجاد می‌شود. اگر موارد طولانی گزگز و بی حسی در بازوها و پاهای خود را تجربه می‌کنید، با یک متخصص پزشکی صحبت کنید.
همچنین سندرم تونل کارپال هم می‌تواند دلیلی باشد که دستان شما همیشه در شب به خواب می‌روند. اگر فشار زیادی به عصب مدیان مچ دست خود وارد می‌کنید، ممکن است در معرض خطر ابتلا به سندرم تونل کارپال باشید. البته در این وضعیت با اصلاح نحوه انجام فعالیت‌های روزانه می‌توانید برای کاهش فشار روی مچ دست اقدامات لازم را در نظر بگیرید.
اما وضعیت هشدار دهنده باید برای افراد مبتلا به دیابت، بسیار جدی باشد. مبتلایان به دیابت، ممکن است احساس سوزن سوزن شدن در دست‌ها و پاهای خود را بیشتر از مابقی افراد تجربه کنند. این وضعیت به این دلیل رخ می‌دهد که افراد مبتلا به دیابت دارای اختلالاتی هستند که باعث آسیب عصبی به بدن آنها می‌شود.
نکته مهم: مدت زمان دیگری با این وضعیت مهم‌ترین هشداری است که باید به آن توجه کنید.
چه زمانی برای رفع علت خواب رفتن دست و پا به پزشک مراجعه کنیم؟
اگر همچنان قادر به درک علت خواب رفتن دست و پای خود نیستید، بهتر است با مراجعه به متخصصان برای رفع این وضعیت اقدام کنید. قبلا هم اشاره کردیم که ساده‌ترین راه برای تشخیص دلیل خواب رفتگی دست و پا، استفاده از امکان دریافت مشاوره آنلاین مدیست است. در این بستر آنلاین شما به راحتی و در کمترین زمان ممکن، دلیل خواب رفتگی و یا گزگز اعضای بدن خود را پیدا خواهید کرد.
در میان تمامی دلایلی که با هم مرور کردیم، برخی از عوامل موثر بر سبک زندگی ما می‌توانند خطر فشردگی عصب و در نهایت بی حسی در اندام‌ها را افزایش دهند. مثلا:
• داشتن شغلی که شامل حرکات مکرر دست یا بازو است
• خوابیدن به یک طرف
• زندگی با دیابت
اگر هنگام مواجه با هر یک از این موارد (و حتی موارد دیگر) بازه زمانی طولانی را درگیر بی حس اعضای بدن خود بودید، باید به پزشک متخصص مراجعه کنید. در واقع اگر یک روز کامل و یا چند روز به صورت رفت و برگشت دست و پای شما خواب می‌روند، وقت مراجعه به یک متخصص فرارسیده است. زیرا این وضعیت با گذشت چند دقیقه و یا ماساژهای ساده رفع نشده و شما همچنان درگیر این حالت آزار دهنده هستید.
پزشکان برای درک علت خواب رفتن دست و پا علاوه بر بررسی سوابق بیماری شما و خانواده‌تان، احتمالا آزمایش‌های زیر را هم در نظر می‌گیرند.
• آزمایشات خون: برای تشخیص دیابت، کمبود ویتامین، اختلال عملکرد کبد یا کلیه، سایر اختلالات متابولیک و علائم فعالیت غیرطبیعی سیستم ایمنی
• بررسی مایع مغزی نخاعی
• الکترومیوگرام (EMG)
• سرعت هدایت عصبی (NCV)
• توموگرافی کامپیوتری (CT)
• تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI)
• بیوپسی عصبی
• بیوپسی پوست برای مشاهده انتهای رشته‌های عصبی
رفع سریع خواب رفتن دست و پا
در نظر داشته باشید که پیشگیری و درمان بی حسی بازو و پاها در هنگام خواب و بیداری ما به علت آن بستگی دارد. به عنوان مثال، یک فرد ممکن است از پوزیشن‌های بدی زمان خواب و یا هنگام کار کردن استفاده کند. اگر فردی در معرض خطر سندرم تونل کارپال باشد، ممکن است استفاده از بریس یا انجام تمرینات ورزشی به او کمک کند.
علاوه بر این، مطالعات نشان می‌دهد که ورزش منظم می‌تواند دفعات بی حسی و خواب رفتن اعضای بدن را در افراد مبتلا به ام اس کاهش دهد. به یاد داشته باشید که اگر کمبود ویتامین B باعث احساس خوابیدن بازوها و پاهای شما می‌شود، پزشک می‌تواند مکمل‌ها را تجویز یا تغییراتی را در رژیم غذایی توصیه کند.
در هر صورت برای پیدا کردن راه حل مناسب، ابتدا باید علت خواب رفتن دست و پا خود را درک کنید. اگر این وضعیت موقتی است حتما با تغییر در سبک زندگی و کار می‌توانید آن را برطرف نمایید. اما اگر مدت درگیری با آن زیاد است، باید به توصیه‌های پزشک متخصص گوش دهید.
جمع بندی بحث علت خواب رفتن دست و پا
در متن حاضر سعی کردیم دیدگاه روشنی در مورد علت خواب رفتن دست و پا به شما بدهیم. اگر دچار هر یک از علل ذکر شده هستید و یا حتی با بیشتر آنها آشنایی ندارید؛ اما از خواب رفتگی بیش از اندازه اعضای بدن خود خسته شده‌اید، مشاوره آنلاین مدیست را فراموش نکنید. با استفاده از امکانات این مجموعه می‌توانید تمامی سوالات ذهنی خود را در مورد این حالت آزاردهنده بپرسید و در کوتاه‌ترین زمان ممکن پاسخ آن را دریافت کنید.
