علائم سوزاک چیست؟ | آشنایی با نحوه درمان و تشخیص
- 17 خرداد 1402
- صفر نظر
- عفونی
سوزاک که با اصطلاح انگلیسی «gonorrhea» شناخته میشود، یک نوع عفونت شایع مقاربتی یا STI به حساب می‌آید که توسط باکتری به نام نایسریا گونوره ایجاد میشود و گسترش پیدا می‌کند. این عفونت از طریق مایعات جنسی، از جمله مایع واژینال و مایع منی، در حین مقاربت، رابطه جنسی مقعدی، رابطه جنسی دهانی یا اشتراک اسباب‌بازی‌های جنسی با فرد آلوده منتقل میشود. اغلب، سوزاک علائمی ایجاد نمی‌کند و به راحتی می‌تواند به طور ناخودآگاه شریک زندگی را آلوده کند. آزمایش منظم و اقدامات جنسی ایمن می‌تواند خطر عفونت را کاهش دهد. برای درک بهتر شرایط بیماران مبتلا به این وضعیت و همچنین بررسی علائم سوزاک با این مقاله از مجموعه مباحث مدیست همراه باشید.
عوارض سوزاک
اجازه دهید بحث را با آشنایی بیشتر درباره این بیماری شروع کنیم تا درک عوارض و تأثیراتی که بر بدن ما دارد، آسان‌تر شود. گفتیم که سوزاک یک عفونت مقاربتی است که توسط باکتری نایسریا گونوره ایجاد میشود. این نوع عفونت می‌تواند هم آقایان و هم خانم‌ها را به شدت‌های مختلفی درگیر کند. در برخی موارد حتی نوزادانی که از مادران آلوده به دنیا می‌آیند هم ممکن است در حین زایمان دچار سوزاک شوند که بیشتر چشم‌ها را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
در نتیجه اگر می‌خواهید بدانید چه کسی در معرض خطر هستند به یاد داشته باشید که افراد فعال جنسی در هر سن و جنس ممکن است دچار سوزاک شده و آن را گسترش دهند. با این حال، عوامل خاصی می‌توانند خطر عفونت را افزایش دهند:
• زیر 25 سال بودن
• داشتن سابقه بیماریهای مقاربتی
• عدم توجه به استفاده از کاندوم در روابط جنسی
• داشتن چندین شریک جنسی (یا شریکی که شرکای دیگری دارد)
حتما با همین معرفی کوتاه هم متوجه شده‌اید که علائم سوزاک باید جدی گرفته شوند تا عدم درمان سوزاک منجر به عوارض حاد نشود. به یاد بسپارید که بی توجهی به درمان در زنان عوارض طولانی مدت زیادی را همراه دارد. ممکن است سوزاک به دستگاه تولید مثل آنها سرایت کرده و رحم، لوله‌های رحم و حتی تخمدان‌ها به خود درگیر کند. اگر فرد با بیماری تا این حد پیشرفته مواجه شود، با التهاب لگن روبرو شده است که حتما با درد شدید، مزمن و جراحت در اندا‌‌م‌‌های تولید مثل زنانه همراه است.
مشاوره با متخصص عفونی
دریافت مشاوره‌ها
مختصری در مورد بیماری التهاب لگن
حالا که صحبت از این بیماری شد به یاد داشته باشید که بیماری التهاب لگن می‌تواند با سایر بیماریهای مقاربتی هم مرتبط باشد. ممکن است لوله‌های رحم را مسدود یا زخم کند و مانع از حاملگی یا باعث حاملگی‌های خارج از رحم شود. حتما می‌دانید که وقتی یک تخمک بارور بتواند خارج از رحم رشد کند، ما با حاملگی خارج از رحم مواجه شده‌ایم. ضمن اینکه احتمال دارد این بیماری در حین زایمان به نوزاد فرد هم منتقل شود.
همچنین این امکان وجود دارد که مجرای ادرار آقایان در اثر سوزاک جراحت شدیدی ببیند. در واقع در قسمت داخلی آلت تناسلی یک دمل تشکیل میشود. این بیماری می‌تواند قدرت باروری مردان را به طرز چشمگیری کاهش دهد یا حتی باعث عقیم شدن آنها شود.
از همه بدتر این است که اگر فرد علائم سوزاک را نادیده بگیرد و بیماری به جریان خون او سرایت کند، هم زنان و هم مردان دچار بیماری‌هایی نظیر آرتریت، آسیب دریچه قلب یا التهاب در جداره‌‌های مغز و نخاع خواهند شد. گرچه این بیماریها نادر هستند؛ ولی بسیار جدی خواهند بود.
خطرات بی توجهی به علائم سوزاک
سوزاک درمان نشده می‌تواند منجر به عوارض جدی در بدن انسان‌ها شود، مانند:
1. ناباروری در زنان: گفتیم که سوزاک می‌تواند به رحم و لوله‌های فالوپ گسترش یابد و باعث بیماری التهابی لگن (PID) شود. PID منجر به زخم شدن لوله‌ها، افزایش خطر عوارض بارداری و ناباروری خواهد شد.
2. ناباروری در مردان: سوزاک می‌تواند باعث التهاب اپیدیدیم شود. عدم درمان این مورد هم بی شک می‌تواند منجر به ناباروری مردان شود.
3. عفونتی که به مفاصل و سایر نواحی بدن بیمار سرایت می‌کند: باکتری که موجب بروز علائم سوزاک میشود، این توانایی را دارد که از طریق جریان خون پخش شود. در نتیجه سایر قسمت‌ها مانند مفاصل را هم آلوده خواهد کرد. این مسئله می‌تواند منجر به تب، بثورات پوستی، زخم‌های پوستی، درد مفاصل، تورم و سفتی شود.
4. افزایش خطر ابتلا به HIV یا AIDS: بیماری سوزاک بدن فرد مبتلا را مستعد ابتلا به عفونت با ویروس HIV می‌کند. افراد مبتلا به هر دو بیماری سوازک و ایدز، می‌توانند به راحتی شریک زندگی خودشان را هم مبتلا کنند.
5. عوارض در نوزادان: نوزادانی که با سوزاک به دنیا می‌آیند، در بدترین وضعیت دچار کوری، زخم در پوست سر و عفونت‌های شدید خواهد شد.
سوزاک در دستگاه تناسلی
فراموش نکنید که در بسیاری از موارد، عفونت سوزاک هیچ علائمی ایجاد نمی‌کند. با این حال، هنگامی که علائم اصلی ظاهر می‌شوند، می‌توانند بر نقاط مختلف بدن، معمولا دستگاه تناسلی تأثیر بگذارند. پس زمان پیدا کردن بهترین روش درمان سوزاک فراموش نکنید که این بیماری اول بر دستگاه تناسلی افراد تأثیر می‌گذارد. بد نیست برخی از علائم چنین وضعیتی را با هم مرور کنیم تا آشنایی بهتری داشته باشید.
ضمنا به یاد بسپارید که تجربه هر کدام از علائم سوزاک شما را در وضعیت جدی قرار می‌دهد. پیشنهاد می‌کنیم با استفاده از امکان مشاوره آنلاین مدیست و دریافت ویزیت آنلاین، این علائم را با جدیت پیگیری کنید.
• علائم سوزاک در مردان
مهم‌ترین علائم و نشانه‌های عفونت سوزاک در آقایان به این شرح هستند:
• ادرارهای دردناک
• ترشحات چرک مانند (در نوک آلت تناسلی دیده می‌شوند)
• درد یا تورم در یک بیضه
• علائم سوزاک علائم در زنان
مهم‌ترین علائم و نشانه‌های عفونت سوزاک در بانوان هم به این شرح است:
• افزایش ترشحات واژن
• ادرارهای خیلی دردناک
• خونریزی با درد واژینال بین دوره پریودها (مثلا بعد از مقاربت واژینال)
• درد شکم یا لگن
سوزاک در دیگر نقاط بدن
بیماری سوزاک می‌تواند سایر قسمت‌های بدن فرد را هم تحت تأثیر قرار دهد. در واقع نه تنها در دستگاه تناسلی، بلکه ممکن است در نقاط زیر هم علائم سوزاک را تجربه کنید.
• رکتوم: فشار آوردن در هنگام اجابت مزاج، خارش مقعد، لکه‌های خون قرمز روشن روی دستمال توالت و ترشحات چرک مانند از رکتوم علائم و نشانه‌ها سوزاک در این بخش از بدن هستند.
• چشم‌ها: سوزاک وقتی چشم‌ها را درگیر می‌کند می‌تواند باعث درد چشم، حساسیت به نور و ترشحات چرک مانند از یک یا هر دو چشم شود.
• گلو: علائم و نشانه‌های عفونت گلو ممکن است شامل گلودرد و غدد لنفاوی متورم در گردن بیمار باشد.
• مفاصل: اگر یک یا چند مفاصل توسط باکتری (آرتریت سپتیک) عفونی شوند، مفاصل آسیب دیده علائمی مانند گرم، قرمز، متورم و بسیار دردناک بودن را تجربه خواهند کرد. این علائم به ویژه در حین حرکت فرد بیشتر احساس می‌شوند.
سوزاک و بارداری
همان‌طور که اشاره کردیم علائم سوزاک می‌توانند دوران بارداری هم تجربه شوند. البته سوزش واژن در بارداری مادران، ناشی از دلایل مختلفی دیگر هم خواهد بود که سوزاک تنها یک نمونه از آنها است. عفونت واژن با بیماریهای عفونت قارچی، عفونت در مجاری ادرار یا کم آبی، همچنین تریکومونیازیس و تحریک پوستی یا خشکی واژن هم می‌توانند از جمله دلایل سوزش واژن در دوران بارداری باشند.
در این میان بیماری سوزاک یکی از دلایل تجربه چنین وضعیتی است. البته در صورت اقدام به موقع به راحتی می‌توانیم این بیماری را درمان کنیم. یادتان باشد که علت بروز سوزاک در بارداری، می‌تواند به دلیل برقراری رابطه جنسی بدون توجه به مسائلی بهداشتی باشد.
سوزاک علامت بارداری نیست
برخی از افراد گمان می‌کنند که تجربه علائم اولیه سوزاک، نشان دهنده بارداری آنها است. چنین مسئله‌ای صحت ندارد. صراحتا عنوان می‌کنیم که سوزاک یک بیماری عفونی است که از عفونت باکتریایی نشات گرفته و بنابر دلایل خاصی تجربه میشود. چنین عارضه‌ای ربطی به باردار بودن فرد ندارد.
البته باردار بودن بانوان نمی‌تواند میزان ابتلا به سوزاک را بالا ببرد. در واقع این بارو هم غلط است که زنان باردار مستعد این بیماری هستند. اما همان‌طور که اشاره کردیم ممکن است به دلایل مختلف این عارضه در طول بارداری هم تجربه شود. با این اوصاف سوزاک از جمله علائم بارداری زنان نیست؛ اما در صورتی که یک خانم در دوران بارداری خود با علائم سوزاک مواجه شود، باید برای درمان به موقع اقدامات لازم را در نظر بگیرد. در غیر این صورت جنین او نیز در خطر خواهد بود.
مشاوره با پزشک
سوزاک در نوزادان
اگر در دوران بارداری به سوزاک مبتلا هستید، ممکن است در معرض خطر بیشتر موارد زیر باشید:
• سقط جنین
• عفونت کیسه آب و مایع آمنیوتیک
• پارگی غشا قبل از زایمان (PPROM)
• زایمان زودرس
عفونت سوزاک درمان نشده، مادر را مستعد ابتلا به اچ آی وی و برخی دیگر از عفونت‌های مقاربتی (STIs) خواهد کرد. در صورتی که در معرض این بیماریها قرار بگیرید، خطر ابتلا به عفونت رحم پس از زایمان هم افزایش پیدا می‌کند.
اگر به عنوان یک مادر هنگام زایمان دچار عفونت سوزاک شده‌اید، احتمالا باکتری را به کودک خود هم منتقل می‌کنید. قبلا هم اشاره کرده‌ایم که سوزاک در نوزادان، بیشتر از هر عضو دیگری، چشم‌ها را درگیر می‌کند. به عنوان یک اقدام پیشگیرانه، توصیه شده است که همه نوزادان بلافاصله پس از تولد، با قطره‌ها یا پمادهای دارویی سریعا درمان شوند.
البته دیده شده است که برخی از والدین به خاطر نگرانی در مورد تحریک چشم یا تأثیرات دیگری که ممکن است موجب تاری دید شود، این داروها را رد می‌کنند. باید بدانید که خطر تحریک دارو در مقابل علائم سوزاک بسیار ناچیز است و بینایی نوزاد تازه متولد شده هم بسیار محدود است، بنابراین مطمئن باشید که پماد توصیه شده توسط پزشک، ایمن و مهم است.
اگر می‌دانید که هنگام زایمان دچار عفونت سوزاک شده‌اید یا متوجه شده‌اید که نوزادتان در همان بدو تولد به عفونت سوزاک چشم مبتلا شده، می‌توانید با آنتی‌بیوتیک‌های سیستمیک هم برای درمان بیماری تلاش کنید. در صورت عدم درمان به موقع عفونت سوزاک، نوزاد با کوری کامل مواجه میشود. همچنین این احتمال هم وجود دارد که سوزاک به سایر قسمت‌های بدن نوزاد سرایت کرده و مشکلاتی مانند عفونت در خون یا مفاصل و مننژیت را برای فرزندتان ایجاد کند.
راهکارهای تسکین سوزاک
برای مدیریت علائم سوزاک راهکارهای مختلف پزشکی و حتی خانگی ارائه شده است. البته مهم است که در ابتدای امر تشخیص درستی از این بیماری به دست آید. زمان مراجعه به پزشکان برای درمان چنین بیماری، آنها سؤالاتی در مورد علائم و سابقه جنسی شما می‌پرسند. سپس، ممکن است آزمایش‌هایی را با استفاده از نمونه ادرار یا مایع بدن برای بررسی وجود باکتری که باعث سوزاک میشود، انجام دهند.
این تست‌ها می‌تواند مواردی شبیه به نمونه‌های زیر باشند:
• معاینه لگن، گرفتن نمونه مایع از دهانه رحم برای آزمایش (برای زنان)
• نمونه مایع از آلت تناسلی برای آزمایش (برای آقایان)
• سواب گلو یا رکتوم برای جمع آوری مایع برای آزمایش
• نمونه ادرار برای آزمایش
پس از انجام این آزمایش‌ها باید در نظر داشته باشید که سوزاک با آنتی‌بیوتیک‌ها درمان میشود. پیروی از دستورالعمل‌های ارائه دهنده مراقبت‌های بهداشتی و مصرف تمام داروهای تجویز شده برای اطمینان از پاک شدن کامل عفونت از بدن، بسیار مهم و ضروری است. همچنین برای جلوگیری از عفونت مجدد، هم شما و هم همسرتان باید تحت درمان قرار بگیرید. همچنین توصیه میشود تا زمان رفع عفونت از فعالیت جنسی خودداری کنید. این عمل پیشگیرانه موجب میشود از عفونت مجدد و انتشار سویه‌های مقاوم به آنتی‌بیوتیک باکتری جلوگیری کنیم.
بهترین درمان های پزشکی علائم سوزاک
با توجه به اینکه برای درمان علائم سوزاک به آنتی بیوتیک نیاز داریم، ممکن است پزشکان تزریق داروهایی مانند سفتریاکسون را بر اساس وزن بیمار توصیه کنند. برای نمونه اگر وزن فرد کمتر از 150 کیلوگرم باشد، به او توصیه میشود 500 میلی‌گرم سفتریاکسون مصرف کند. در مقابل اگر وزن او بیش از 150 کیلوگرم وزن باشد، 1 گرم از داروی سفتریاکسون را مصرف خواهد کرد.
همچنین اگر فردی به Cetriaxone حساسیت داشته باشد، پزشک یک واکسن به نام جنتامایسین (240 میلی‌گرم) را به اضافه 2 گرم آزیترومایسین به عنوان داروی سوزاک برای او در نظر می‌گیرد. بد نیست بدانید که آزیترومایسین را می‌توانیم از راه خوراکی هم مصرف کنیم.
همچنین ممکن است پزشک شما داروهای اضافی دیگری مانند داکسی سایکلین را هم برای رفع این عفونت تجویز کند. در تمام این موارد مهم است که دستورالعمل‌های پزشک خودتان را در مورد داروهایی که باید مصرف کنید و البته زمانی مصرف، دنبال کنید.
بهترین درمان خانگی علائم سوزاک
اگر علائم سوزاک در ابتدایی‌ترین مراحل خود باشند، می‌توانیم برخی از درمان‌های ساده و خانگی را هم در نظر داشته باشیم. برای نمونه سرکه سیب یکی از درمان‌های رایج در این مورد است. این نوع سرکه برای مبارزه با عفونت‌ها، انواع خاصی از باکتری‌ها، ویروس‌ها و قارچ‌ها شناخته شده و می‌تواند برای غلبه بر علائم سوزاک هم مفید باشد. البته استفاده از آن به صورت موضعی مناسب است و باید با پنبه روی نواحی آسیب دیده استفاده شود.
قبلا هم اشاره کرده‌ایم که علائم سوزاک می‌توانند در سایر نقاط بدن هم تجربه شوند. اگر بیماری سوزاک گلوی شما را عفونی کرده، افزودن یک قاشق غذاخوری عسل خام به آب گرم (نه داغ) یا چای، می‌تواند درد این بیماری را تسکین دهد. البته در نظر داشته باشید که جزئیات دقیقی در مورد تأثیر عسل بر باکتری نایسریا گونوره در دسترس نیست؛ اما افراد طبق تجربه و سابقه 1000 ساله استفاده از عسل خام، آن را در لیست داروی سوزاک قرار می‌دهند.
در نهایت گفته میشود که اگر سوزاک چشم‌های فرد را آلوده کرده و از آنها عفونت تراوش می‌کند، کمپرس چای سیاه هم ممکن است به مبارزه با عفونت‌ها و تسکین ناراحتی بیمار کمک کند. برای این کار باید یک چای کیسه‌ای با کیفیت خوب را در آب بسیار گرم خیس کنیم تا روغن‌های موجود در برگ‌های چای فعال شوند. بعد از آن آب اضافی را به آرامی فشار می‌دهیم و آن را به مقدار خیلی کمی مرطوب نگه می‌داریم. حالا باید کیسه چای را روی چشم خود قرار دهیم و به مدت 20 یا 30 دقیقه استراحت کنیم. برخی از بیماران ممکن است در ابتدا احساس سوزش داشته باشند، اما جای نگرانی نیست.
پیشگیری از سوزاک
مانند هر بیماری دیگری برای تلاش برای عدم مواجه با علائم سوزاک بهتر از پیگیری روش‌های درمانی است. برای کاهش خطر ابتلا به سوزاک می‌توانید روش‌های زیر را در نظر داشته باشید.
1. در هر نوع تماس جنسی از کاندوم استفاده کنید.
2. با شریکی که برای بیماریهای مقاربتی آزمایش شده است رابطه تک همسری داشته باشید.
3. در صورت ابتلای قبلی، به طور منظم برای تشخیص ابتلای مجدد به سوزاک و سایر بیماریهای مقاربتی، آزمایش بدهید.
4. از داشتن رابطه جنسی با فردی که به نظر می‌رسد عفونت مقاربتی دارد یا سوزاک دارد خودداری کنید.
اگر هم اکنون به سوزاک مبتلا هستید، مهم است که دستورالعمل‌های پزشک خود را برای درمان و پیشگیری از عفونت مجدد دنبال کنید. این روش‌های پیشنهادی برای کنترل علائم سوزاک شامل موارد زیر هستند:
• مصرف تمام داروهای مناسب تجویز شده طبق دستور
• خودداری از فعالیت جنسی تا زمان رفع عفونت
• اطلاع دادن به شریک خود از تشخیص بیماری و اطمینان از دریافت درمان
• انجام رابطه جنسی ایمن با استفاده بدون بهانه از کاندوم
• انجام آزمایش STI منظم، به خصوص اگر در معرض خطرات جدی سوزاک هستید
کلام آخر مدیست
در این مجال سعی کردیم شما را با علائم سوزاک آشنا کنیم. گفتیم که بهترین راه برای جلوگیری از سوزاک، انجام رابطه جنسی ایمن است. همچنین آزمایش‌های منظم برای تشخیص سوزاک و سایر بیماریهای مقاربتی هم می‌تواند به مدیریت زودهنگام عفونت‌ها و جلوگیری از عوارض حاد کمک کند. اگر مشکوک هستید که در معرض بیماری سوزاک یا STI دیگری قرار گرفته‌اید و خجالت مانع از مراجعه شما به مراقبت‌های پزشکی میشود، استفاده از امکان ویزیت آنلاین مدیست بهترین گزینه خواهد بود. کافی است از این موقعیت استفاده کنید و سؤالات خود را بدون شرم از مواجه رودررو با متخصصان در میان بگذارید.
