نکات مهم در مورد مصرف قرص پروپرانول | بررسی ارتباط پروپرانول و اضطراب
- 27 مرداد 1401
- صفر نظر
- داروسازی
پروپرانول و اضطراب دو نام آشنا برای کسانی هستند که به طور معمول برای درمان استرس‌های خود به روش‌های دارویی پناه می‌برند. داروی پروپرانول به طور مستقیم بر هورمون‌های استرس تأثیر گذاشته و فرد پس از مدتی مشخص، با کاهش اضطراب روبرو می‌شود. البته مصرف این دارو محدودیت‌هایی دارد که باید از آنها مطلع شوید. در متن حاضر هرآنچه را که لازم است از ارتباط میان این دارو و روش رفع اضطراب بدانید، شرح خواهیم داد. پس در ادامه این مقاله همراه مدیست باشید.
پروپرانول چیست؟
پروپرانول یک داروی مسدود کننده بتا است. این دارو با مسدود کردن اثرات هورمون‌های استرس مانند آدرنالین (اپی‌نفرین) و نورآدرنالین (نوراپی‌نفرین) روی گیرنده‌های بتا در قلب، ریه‌ها و سایر بافت‌ها تأثیر می‌گذارد. این دارو برای درمان مشکلات قلبی، کمک به کاهش اضطراب و پیشگیری از میگرن استفاده می‌شود. به بیان دیگر، از این دارو زمانی استفاده می‌کنیم که فرد دچار ضربان قلب نامنظم (آریتمی) شده است. اینجاست که رابطه بین پروپرانول و اضطراب پررنگ می‌شود.
مشاوره با متخصص روانپزشک
دریافت مشاوره‌ها
موارد مصرف قرص پروپرانول
شایع است که قرص پروپرانول برای کاهش استرس استفاده می‌شود. اما جالب است که بدانید این دارو دارای طیف وسیعی از مصارف بهداشتی است که هم مسائل جسمی و هم روانی را پوشش می‌دهد. در اینجا برخی از شرایطی که پروپرانول در آنها مورد استفاده قرار می‌گیرد را مشاهده می‌کنید:
• اضطراب
• اختلال هراس
• میگرن
• فشارخون بالا (فشارخون بالا)
• اختلال در ریتم قلب (ضربان قلب سریع یا نامنظم)
• درد قفسه سینه ناشی از آنژین
• پرکاری غده تیروئید
• همانژیوم نوزادی
البته این فهرست کامل نیست، زیرا پروپرانول می‌تواند برای درمان سایر بیماری‌ها و اختلالاتی که در بالا به آنها اشاره نکرده‌ایم هم استفاده شود. همچنین در برخی موارد به عنوان یک اقدام پیشگیرانه مورد توجه است. به عنوان مثال می‌تواند خطر ابتلا به حمله قلبی یا سکته را کاهش دهد.
توجه داشته باشید که میزان دوز پروپرانول و اضطراب شما، بسته به موقعیتی که در آن هستید متفاوت خواهد بود. برای درک بهتر این مسئله باید با پزشک معالج خود در تماس بوده و میزان دوز صحیح را از ایشان بپرسید.
حقایق کلیدی در مورد قرص پروپرانول
• پروپرانول ضربان قلب شما را کاهش می‌دهد و باعث می‌شود قلب راحت‌تر خون را به اطراف بدن پمپاژ کند.
• معمولا برای فشارخون بالا و سایر مشکلات قلبی تجویز می‌شود، اما می‌تواند به علائم فیزیکی اضطراب مانند تعریق و لرزش نیز کمک کند.
• اولین دوز پروپرانول ممکن است باعث سرگیجه شما شود، بنابراین آن را قبل از خواب مصرف کنید. پس از آن، اگر احساس سرگیجه نداشتید، می‌توانید آن را صبح مصرف کنید.
• عوارض جانبی اصلی پروپرانول احساس سرگیجه یا خستگی، سردی دست یا پا، مشکل در خواب و کابوس است. این عوارض معمولا کوتاه مدت و خفیف هستند.
بایدها و نبایدها در مورد پروپرانول و اضطراب
بیشتر بزرگسالان و کودکان بالای 12 سال می‌توانند پروپرانول مصرف کنند. اما به طور رسمی قرص پروپرانول برای کاهش استرس و درمان فشارخون بالا در کودکان زیر 12 سال، تأیید نشده است. در واقع این دارو برای همه مناسب نیست. برای اطمینان از بی خطر بودن آن برای شما، باید قبل از شروع مصرف پروپرانول اطلاعاتی را به پزشک خود ارائه کنید. اگر هر کدام از مشکلات زیر را دارید، نمی‌توانید رابطه پروپرانول و اضطراب را درک کنید. چون اجازه مصرف این دارو را نخواهید داشت.
• واکنش آلرژیک به این دارو
• فشارخون پایین یا ضربان قلب آهسته
• نارسایی قلبی
• مشکل دیابت
• مشکلات کبدی یا کلیوی
• مشکلات شدید گردش خون در اندام‌ها (مانند پدیده رینود) که ممکن است باعث سوزن سوزن شدن انگشتان دست و پا یا رنگ پریده‌تر از حد معمول یا آبی شود.
• اسیدوز متابولیک (زمانی که اسید در خون شما بیش از حد است)
• بیماری ریوی یا آسم
• بارداری (در تلاش برای باردار شدن یا شیردهی)
آیا پروپرانول و اضطراب بر عملکرد ذهنی تأثیر می‌گذارد؟
توجه داشته باشید که طبق تحقیقات، اضطراب کنترل نشده حتما می‌تواند بر عملکرد ذهن ما تأثیر بگذارد. به همین دلیل است که افراد با مراجعه به پزشکان، درصدد کنترل این امر هستند. اگر برای دریافت مشاوره در این مورد زمان کافی را در اختیار ندارید، می‌توانید از مشاوران کلینیک آنلاین مدیست استفاده کنید تا در کمترین زمان ممکن، پاسخ مورد نیاز را به دست آورید.
برخی از داروهایی که برای درمان اضطراب استفاده می‌شوند، مانند بنزودیازپین‌ها و داروهای ضدافسردگی، با «آهسته کردن» جنبه‌های خاصی از عملکرد مغز ما کار می‌کنند و باعث احساس خستگی در فرد می‌شوند. این میان پروپرانول در درجه اول بر پاسخ فیزیکی بدن ما به استرس تأثیر می‌گذارد و تأثیرات قابل توجهی کمی بر عملکرد شناختی ما دارد. در واقع پروپرانول و اضطراب به‌گونه‌ای بر یکدیگر تأثیر می‌گذارند که فرد به سمت آرامش جسمی سوق پیدا کند.
مشاوره با پزشک
نحوه و زمان مصرف قرص پروپرانول
پروپرانول در دو روش مختلف دارویی عرضه می‌شود:
• مصرف استاندارد:
در این روش دارو باید در تعداد دفعات بیشتر وارد بدن شود تا تأثیر آن بالا برود؛ بنابراین ممکن است نیاز داشته باشید که دارو را چندین بار در روز (بسته به دوز مصرفی خود) استفاده کنید.
• مصرف کم:
در این روش دارو باید به آرامی وارد بدن شود؛ بنابراین مجبور نیستید آن را به دفعات مصرف کنید، معمولا یک بار در روز کافی است.
همان طور که قبلا هم اشاره کردیم، اگر یک بار در روز از این دارو استفاده می‌کنید، ممکن است پزشک به شما توصیه کند که اولین دوز خود را قبل از خواب مصرف کنید، زیرا ممکن است باعث ایجاد سرگیجه در شما شود. پس از اولین دوز، اگر احساس سرگیجه نداشتید، می‌توانید قرص را صبح‌ها مصرف کنید تا اثر پروپرانول و اضطراب به خوبی دیده شود.
چند نکته مهم در مورد پروپرانول و اضطراب
1. پروپرانول معمولا معده شما را اذیت نمی‌کند، پس می‌توانید آن را با یا بدون غذا مصرف کنید تا اضطراب شما کم شود.
2. قرص‌ها را به طور کامل با یک نوشیدنی ببلعید. اگر بلعیدن قرص کامل برایتان دشوار است، می‌توانید طبق نظر پزشک آن را به صورت نصف شده یا حل شده در آب مصرف کنید.
3. اگر از کپسول پروپرانول استفاده می‌کنید، آن را به طور کامل با یک لیوان آب بخورید. آنها را نشکنید، نجوید یا خرد نکنید. زیرا تأثیر مناسبی بر استرس شما نخواهند گذاشت.
4. اگر پروپرانول را به صورت مایع مصرف می‌کنید، از داروساز بخواهید که آن را همراه با یک سرنگ یا قاشق پلاستیکی برای اندازه گیری دوز مناسب به شما بدهد. از قاشق چای خوری آشپزخانه استفاده نکنید زیرا مقدار مناسب دارو را اندازه گیری نمی‌کند.
اگر فراموش کردیم آن را مصرف کنید
اگر مصرف یک دوز پروپرانول را فراموش کردید، به محض یاد آوری آن را مصرف کنید، مگر اینکه تقریبا زمان مصرف نوبت بعدی فرا رسیده باشد. در این مورد، دوز فراموش شده را کنار بگذارید و نوبت بعدی را در زمان معمول مصرف کنید تا پروپرانول و اضطراب تأثیر مناسب را بر همدیگر داشته باشند.
هشدار: هرگز 2 دوز را هم‌زمان مصرف نکنید. همچنین هرگز یک دوز اضافی برای جبران یک دوز فراموش شده مصرف نکنید.
اگر بیش از حد مصرف کنید
مصرف بیش از حد پروپرانول می‌تواند ضربان قلب شما را کاهش داده و تنفس را دشوار کند. همچنین می‌تواند باعث سرگیجه و لرزش شود. همچنین میزان اضطرابی که می‌تواند منجر به مصرف بیش از حد دارو شود از فردی به فرد دیگر متفاوت است.
اثرات جانبی و عوارض ناشی از مصرف قرص پروپرانول
مانند همه داروها، پروپرانول هم می‌تواند در برخی افراد عوارض جانبی ایجاد کند، اما بسیاری از افراد عوارض جانبی نداشته یا فقط عوارض جزئی دارند. عوارض جانبی معمولا با عادت بدن به دارو بهبود می‌یابند.
عوارض جانبی رایج
این عوارض جانبی شایع در هر 1 نفر از هر 100 نفر رخ می‌دهد. آنها معمولا خفیف و کوتاه مدت هستند. اگر عوارض جانبی شما را آزار می‌دهد یا بیش از چند روز طول کشید، با پزشک یا داروساز خود صحبت کنید:
• سردرد
• احساس خستگی، سرگیجه یا ضعف
• سردی انگشتان دست یا پا
• احساس تهوع یا استفراغ و اسهال
• دل درد
عوارض جانبی جدی
این موارد زمان بررسی مصرف پروپرانول و اضطراب به ندرت دیده شده‌اند، اما برخی از افراد هنگام مصرف این دارو عوارض جانبی جدی هم داشته‌اند. اگر هر کدام از موارد زیر را تجربه کردید، حتما به پزشک مراجعه کنید.
• سفیدی چشم‌های شما زرد می‌شود.
• مدفوع کم رنگ یا تیره ادرار دارید (البته اینها می‌توانند نشانه‌ای از مشکلات کبدی هم باشند).
• خون دماغ بیش از 10 دقیقه طول می‌کشد.
• کبودی غیر قابل توضیح، یا راحت‌تر از حد معمول کبود می‌شوید (این موارد می‌توانند نشانه‌هایی از تعداد کم پلاکت‌ها در خون شما (ترومبوسیتوپنی) باشند).
مشاوره با متخصص قلب و عروق
دریافت مشاوره‌ها
نتیجه گیری
در نهایت می‌توان این‌گونه اذعان کرد که پروپرانول و اضطراب رابطه مستقیمی با هم دارند و تنها در موارد خاصی که در متن ذکر شد فرد از مصرف این دارو منع می‌شود. چنانچه برای درک بهتر این مطلب هنوز سؤالاتی در ذهن شما هست، مشاوران کلینیک آنلاین مدیست در کنار شما هستند تا بدون نیاز به مراجعه حضوری و تنها با استفاده از امکانات چت و تماس تلفنی، پاسخ مناسب را به دست آورید.
