علائم افسردگی شدید و سریع ترین راههای درمان آن
- 05 آبان 1401
- صفر نظر
- روانشناسی
افسردگی درجههای مختلفی دارد و میتواند از حالت ملایم (با دورههای موقتی غم) تا حالتهای شدید را شامل شود. افسردگی کلینیکال (clinical) یا افسردگی شدید (major) فرم شدیدتر افسردگی است. علائم افسردگی شدید ناشی غم از دستدادن یک عزیز یا یک بیماری مثل اختلال تیروئید نیست و بیشتر شامل یک حس دائمی و اندوه میشود. افسردگی شدید میتواند همه ابعاد زندگی را درگیر کند و به همین دلیل افراد برای دریافت سریعترین درمان افسردگی میبایست در مرحله اول به یک متخصص مراجعه کنند.
ما در این مطلب سعی خواهیم کرد به صورت کامل به انواع مختلف و راه های درمان افسردگی بپردازیم.
افسردگی چیست؟
افسردگی یک اختلال پزشکی معمول است که به صورت منفی بر روی احساسات و نحوه رفتار افراد اثر میگذارد. افسردگی میتواند ایجاد حس غم کند و سبب شود که مبتلایان از فعالیتهایی که زمانی از آنها لذت میبردهاند، دیگر لذتی نبرند. علاوه بر این، افسردگی خود میتواند به مشکلات فیزیکی و روانی ثانویهای منجر شود و توانایی فرد را برای داشتن عملکرد مناسب محدود کند.
افسردگی و غم و اندوه
مرگ یکی از عزیزان، از دستدادن شغل، پایان یک رابطه عاطفی و... همگی تجربههای سختی هستند که هر کسی ممکن است در زندگی آنها را تجربه کند. این اتفاقات سبب ایجاد یک پدیدهای در فرد میشوند که میتوان به صورت کلی به آن عزاداری یا سوگواری گفت. انسانها در پاسخ به این تجربهها به صورت طبیعی دچار احساس غم، اندوه و ناامیدی میشوند. به همین دلیل بسیاری از افرادی وقایع تلخی را در زندگی خون تجربه میکنند، میگویند که دچار افسردگی شدهاند. عزاداری و افسردگی هر دو در فرد ایجاد احساس اندوه کرده و سبب میشوند که فرد از فعالیتهای اجتماعی دوری کند. احساسات ناشی از عزاداری دارای شباهتهایی با علائم افسردگی شدید دارای شباهتهایی هستند، اما این دو پدیده تفاوتهای زیادی نیز دارند.
تفاوتهای عزاداری با افسردگی
• در عزاداری و سوگواری، احساسات همانند یک موج و در بازههای زمانی متناوب فرد را تحت تاثیر خود قرار میدهند و اغلب با خاطراتی مثبت از فرد از دست رفته همراه هستند. اما از طرف دیگر در افسردگی شدید، فرد برای دو هفته به صورت غالب، احساس شادی و لذت را تجربه نخواهد کرد.
• در عزاداری، فرد اعتماد به نفس خود را حفظ میکند، اما یکی از علائم افسردگی شدید این است که فرد احساس بیارزشی خواهد کرد و دیگر اعتماد به نفس نخواهد داشت.
• در طول زمان سپریشدن فرایند سوگواری، ممکن است افکار خودکشی با هدف ملحقشدن به فرد فوتشده، به ذهن فرد خطور کنند. اما در افسردگی شدید، تفکر خودکشی ریشه در احساسات دیگری دارد. فردی که دچار افسردگی است احساس بیارزشبودن میکند، خود را لایق زندگی نمیبیند و یا احساس میکند که نمیتواند با دردها و مشکلات ذهنی خود روبهرو شود و در این شرایط است به فکر خودکشی میافتد. افراد در چنین حالتی نیاز به کمک فوری دارند (اگر شما یا نزدیکانتان چنین احساساتی را تجربه میکنید، حتما باید از دیگران و عزیزانتان، بدون احساس شرم، درخواست کمک کنید)
• نکتهای که میبایست به آن توجه کرد این است که عزاداری و افسردگی میتوانند همزمان با یکدیگر یک فرد را تحت تاثیر قرار دهند. در واقع از دستدادن شغل، از دستدادن یک فرد خانواده یا هر حادثه تلخی میتواند منجر به افسردگی شود. در این حالت، سوگواری طولانیتر و شدیدتر از سوگواری بدون افسردگی خواهد بود.
مطالبی که در این قسمت اشاره شد نقش مهمی در سلامت روانی افراد جامعه دارند. این که هر فردی بتواند افسردگی را از غم ناشی از سوگواری تمیز دهد، اهمیت داشته و به دریافت پشتیبانی و در صورت لزوم درمان کمک زیادی خواهد کرد. در این راستا و به منظور تسهیل دریافت مشاوره تخصصی نیز میتوانید از خدمات کلینیک مدیست نیز استفاده کنید. متخصصان و روانپزشکان میتوانند پس از انجام ارزیابیهای لازم سریعترین راه درمان افسردگی را با توجه با ویژگیهای شخصی افراد به آنها پیشنهاد دهند.
عوامل تشدیدکننده افسردگی
عوامل زیادی هستند که میتوانند علائم افسردگی شدید را بیشتر کنند و یا حتی سبب ایجاد افسردگی در افرادی شوند که زندگی مطلوبی دارند. این موارد شامل عوامل زیر میشوند:
• بیوشیمیایی: تفاوتهایی در یک سری مواد شیمیایی در مغز ممکن است با علائم افسردگی شدید در ارتباط باشند.
• ژنتیک: افسردگی میتوانند زمینه ارثی داشته باشد و به همین دلیل در اعضای خانوادهها دیده میشود. برای مثال اگر در دو قلوها، یکی مبتلا به افسردگی باشد، دیگری با احتمال ۷۰ درصد در مرحلهای از زندگی دچار افسردگی خواهد شد.
• شخصیت: افراد با اعتماد به نفس پایین، کسانی که به سرعت تحت تاثیر استرس قرار میگیرند و افراد بدبین با احتمال بیشتری دچار افسردگی خواهند شد.
• عوامل محیطی: تجربه مداوم خشونت، سو استفاده، فقر و بیتوجهی ممکن است افراد را در برابر ابتلا آسیب پذیرتر کند.
آیا زنان بیشتر در معرض افسردگی شدید هستند؟
زنان تقریبا دو برابر مردان دچار افسردگی شدید میشوند. تغییرات هورمونی در دوران بلوغ، قاعدگی، حاملگی، سقط جنین و... همگی میتوانند افزایشدهنده ریسک ابتلا باشند.
در زنانی که از نظر زیستی نسبت به افسردگی آسیبپذیرتر هستند، عوامل دیگری میتوانند احتمال ابتلا به افسردگی شدید را بیشتر کنند، از جمله:
• افزایش استرس در خانه یا محل کار
• مراقبت از والدین مسن
• بزرگ کردن فرزند به تنهایی
علائم افسردگی شدید در مردان
متاسفانه افسردگی تا حد زیادی در مردان شناسایی نمیشود. مردانی که از افسردگی شدید رنج میبرند به احتمال کمتری نسبت به زنان در رابطه به احساس خود صحبت میکنند و کمتر هم درخواست کمک پزشکی میکنند.
علائم افسردگی شدید در مردان میتوانند شامل زودرنجی، عصبانیت یا مصرف الکل یا مواد مخدر شوند. البته استفاده از مواد مخدر علاوهبر این که میتواند نشانه و نتیجه ابتلا به افسردگی باشد، خود نیز میتواند عامل ایجادکننده افسردگی باشد. مردان با سرکوبکردن احساسات منفی خود سبب ایجاد رفتارهای تند خواهند شد. این رفتارها و واکنشهای تند و خشن میتوانند درونی باشند و یا انعکاس بیرونی داشته باشند. همچنین این سرکوب میتواند منجر به بیماریهای ثانویه، خودکشی و قتل شوند. نکتهای میبایست به آن توجه کرد این است که اگر مردان اقدام به خودکشی کنند، این اقدام به احتمال بیشتری منجر به مرگ آنان خواهد شد. چرا که نرخ خودکشی موفق منجر به مرگ در مردان بیشتر از زنان است.
عوامل محرک شروع افسردگی
تا به این جا در رابطه با زمینهها و شرایطی که میتوانند سبب افسردگی شوند صحبت کردیم. اما چه اتفاقاتی میتوانند پتانسیل ابتلا به افسردگی را در افراد تحریک کنند. بعضی از اصلیترین محرکهای شروع بیماری شامل موارد زیر میشوند:
• از دستدادن یک عزیز به دلیل مرگ، طلاق و یا جدایی
• جدایی از اجتماع به دلیل حس محرومیت
• تغییرات اساسی در زندگی مثل جابجایی، فارغ التحصیلی، تغییر شغل و بازنشستگی
• مشکلات شخصی در رابطه با شریک زندگی یا مافوق در محل کار
• بودن در معرض تعرض و سو استفاده جنسی، فیزیکی و احساسی
علائم افسردگی شدید
علائم افسردگی شدید شامل موارد زیر میشوند:
• احساس ناراحتی، پوچی و ناامیدی
• خشم ناگهانی، زودرنجشدن و کلافگی حتی بر سر مسائل کوچک
• از دستدادن توانایی لذت بردن از فعالیتهای معمولی از جمله تفریحات ورزشی، بازیها و حتی رابطه جنسی
• انواع مشکلات در خواب از جمله بیخوابی و یا خواب بیش از حد
• خستگی و نداشتن انرژی (در این حالت انجام کارهای کوچک نیز برای فرد دشوار خواهند بود)
• کاهش اشتها و کاهش وزن و یا تمایل بیشتر به غذا و افزایش وزن
• اضطراب، آشفتگی و بی قراری
• کندی در فکرکردن، حرفزدن یا حرکت بدن
• احساس بیارزشبودن یا گناه (تمرکز روی اشتباهات گذشته و مقصر دانستن خود)
• مشکل در فکرکردن، تمرکزکردن، تصمیمگیری و به خاطر آوردن چیزها
• فکر مداوم به مرگ، داشتن افکار خودکشی، اقدام و تلاش برای خودکشی
• مشکلات فیزیکی غیرمنتظره مثل درد کمر یا سردرد
این گونه علائم افسردگی شدید به اندازهای شدید خواهند بود که در طی فعالیتهای روزانه به چشم خواهند آمد و در انجام فعالیتهای روزانه فرد ایجاد مشکل خواهند کرد.
افسردگی شدید یا افسردگی کلینیکال میتواند افرادی از همه سنین را درگیر کند بااینحال این نوع افسردگی با مشاورههای روانی، مصرف دارو و یا ترکیبی از هر دو قابل درمان است.
سریعترین درمان افسردگی
انواع مختلفی از راههای درمان افسردگی وجود دارد. تنوع و اثربخشی این راههای درمانی سبب شدهاند که افسردگی جزو درمانپذیرترین بیماریهای ذهنی قرار بگیرد. بین ۸۰ تا ۹۰ درصد از افرادی که به این بیماری مبتلا هستند در نهایت به درمان پاسخ خواهند داد و علائم افسردگی شدید تقریبا در تمامی این بیماران کاهش پیدا خواهند کرد.
قبل از این که پزشک بتواند از میان راه های درمان افسردگی بهترین روند درمانی را پیشنهاد دهد، یک سری اقدامات میبایست در پیش گرفته شوند. در واقع سریعترین درمان افسردگی در هر فرد متفاوت بوده و وابسته به نتایج یک سری از آزمایشها و ارزیابیها خواهد بود. این ارزیابیها میتواند شامل مصاحبه و حتی آزمایش خون باشند. آزمایش خون به این منظور انجام میشود که تیم درمانی اطمینان حاصل کنند که افسردگی به دلایل بالینی مثل مشکل در تیروئید یا کمبود ویتامین ایجاد نشده است. این ارزیابیها علائم خاص را در فرد شناسایی کرده و عوامل محیطی و خانوادگی تاثیرگذار در وضعیت بیمار را تعیین میکنند. درمانگر در نهایت براساس ارزیابیها سریعترین درمان افسردگی که متناسب با شرایط فرد است را پیشنهاد میدهد.
دارودرمانی
از آنجایی که ساختار شیمیایی مغز فرد با افسردگی در ارتباط است، به همین دلیل میتواند در روند درمانی نیز تاثیرگذار باشد. استفاده از داروهای ضدافسردگی یکی از راه های درمان افسردگی به حساب میآیند و میتوانند مشکلات شیمیایی مغز را اصلاح کنند. این داروها، مسکن یا آرامبخش نیستند و بر روی افراد سالم هیچ گونه اثری نمیگذارند.
داروهای ضدافسردگی ممکن است در اولین و دومین هفته یک سری نشانههای بهبودی را در فرد ایجاد کنند. اما در دو تا سه ماه بعد از مصرف است که این داروها به صورت کامل اثر خود را نشان خواهند داد. اگر بیمار در چندین هفته بعد از شروع مصرف پیشرفتی رو احساس نکند، روانپزشک میتواند دوز مصرفی را تغییر دهد و یا داروی دیگری را جایگزین کند. بسیار اهمیت دارد که بیمار با روانپزشک یا روانشناس خود در ارتباط باشد و او را از روند اثرگذاری دارو و یا عوارض جانبی آن مطلع کند.
روانپزشکان معمولا توصیه میکنند که بیماران پس از مشاهده کاهش علائم افسردگی شدید به مدت ۶ ماه یا بیشتر به مصرف داروها ادامه دهند. به افرادی که در معرض ابتلا به یک دوره جدید افسردگی هستند، پیشنهاد میشود که تا مدت زبان حتی بیشتری دارو مصرف کنند.
رواندرمانی
برای رسیدن به سریعترین درمان افسردگی در هر فرد، یکی از روشهای دیگری که میتوان به کار گرفت، رواندرمانی است. رواندرمانی یا صحبت درمانی در بعضی موارد به تنهایی برای درمان افسردگی ملایم به کار گرفته میشود. برای مقابله با علائم افسردگی شدید و متوسط هم میتوان از رواندرمانی در کنار دارودرمانی استفاده کرد. مشخصشده است که از بین راه های درمان افسردگی، روش ذهنی رفتاری CBT میتواند در مقابله با افسردگی موثر باشد. CBT روشی است که بر روی حل مسئله در زمان حال تمرکز میکند. این روش به فرد کمک میکند تا افکار منفی خود را بشناسد و بتواند نسبت به مشکلات و چالشها رفتارها و افکار مثبتتری داشته باشد.
رواندرمانی ممکن است فقط با حضور خود فرد انجام شود و یا میتواند افراد دیگری را نیز شامل شود. برای مثال مشاوره خانواده و مشاوره زوجین میتوانند مشکلاتی را که در روابط افراد وجود دارد و به عنوان ریشههای افسردگی شناخته میشوند، شناسایی کرده و به آنها بپردازند. گروهدرمانی نیز یکی از راه های درمان افسردگی است و میتواند نقش حمایتی داشته باشد. در گروهدرمانی افراد با مشکلات و بیماریهای مشابه دور هم جمع میشوند و تجربه مقابلهشان با بیماری را با هم به اشتراک میگذارند.
با توجه به شدت بیماری، سریعترین درمان افسردگی میتواند چند هفته یا بیشتر به طول بیانجامد. البته در بسیاری موارد در ۱۰ تا ۱۵ جلسه میتوان پیشرفتهای قابل ملاحضهای را دید. کلینیک آنلاین مدیست در این راستا نیز به شما کمک میکند تا با استفاده از مشاورههای تلفنی یا آنلاین راهنماییهای لازم را دریافت کنید.
درمان با الکتروشوک
درمان با الکتروشوک یا ETC یک روش درمانی است که برای بیمارانی بکار میرود که نسبت به دیگر درمانها پاسخ ندادهاند. این روش شامل یک شوک الکتریکی است که در زمان بیهوشی به بیمار وارد میشود. بیمارانی که از بین راه های درمان افسردگی، از این روش برای درمانشان استفاده میشود، میبایست ۶ تا ۱۲ شوک را در دو تا سه جلسه در هفته دریافت کنند. این درمان معمولا توسط یک تیم آموزشدیده پزشکی شامل یک روانپزشک، متخصص بیهوشی، پرستار و یک دستیار پزشک انجام میشود. ECT از دهه ۴۰ میلادی مورد استفاده قرار میگرفته است و در طی دههها تاثیر مثبت آن در درمان افسردگی نشان داده شده است.
راههای طبیعی درمان افسردگی
سریعترین راه درمان افسردگی، ترکیب روشهای طبیعی با دیگر انواع درمانها مثل دارودرمانی و رواندرمانی است. درمانهای طبیعی که به شما کمک خواهند کرد که سریعترین راه درمان افسردگی را متناسب با ویژگیهای شخصی خود پیدا کنید. ترکیب راههای طبیعی مقابله با افسردگی با روشهای دارویی و مشاورهای میتوانند بازدهی فوقالعدهای داشته باشند.
یکی از کارهایی که در ابتدا میتوانید انجام دهید داشتن یک برنامه منظم روزانه است. افسردگی تمامی ساختارهای زندگی را از بین میبرد و به همین جهت ساختار بخشیدن به زندگی روزانه میتواند قدم اول مناسبی باشد.
در مرحله بعدی میبایست برای خود اهداف تعیین کنید و با این کار با احساس ناامیدی ناشی از افسردگی مقابله کنید. تعیین اهداف باید هوشمندانه انجام شود. این اهداف میتوانند حتی شامل موارد بسیار سادهای مثل انجام دادن کارهای روزانه و یا شستن ظرفها باشند. مسئولیتپذیری هم جبهه دیگری است که میتوانید خود را درگیر آن کنید. افسردگی سبب خواهد شد که افراد از جامعه دور شوند و کارهای خود را رها کنند. در این حالت برعهده گرفتن مسئولیتهای کوچک و موفقیت در آنها میتواند به بازگشت فرد به جامعه موثر باشد.
راههای زیادی دیگری هستند که به افراد کمک میکنند تا بتوانند علائم افسردگی شدید را در خود کاهش دهند. برای بسیاری از افراد، ورزش منظم میتواند احساس مثبتی را در زندگیشان ایجاد کند. داشتن خواب کافی و داشتن رژیم غذایی سالم نیز میتوانند در کاهش علائم بعضی دیگر از افراد نقش داشته باشند. به صورت کلی هر روشی که بتواند سبک زندگی و نوع نگاه شما به زندگی را تغییر دهد میتواند در درمان افسردگی مفید باشد.
جلوگیری از ابتلای مجدد به افسردگی
یکی از مشکلات ابتلا به افسردگی این است که اگر فردی در طول زندگی خود وارد یک دوره افسردگی شود، با ریسک بالایی احتمال دارد که در آینده نیز دوباره به افسردگی مبتلا شود. یکی از راه های درمان افسردگی و جلوگیری از ابتلای مجدد این خواهد بود که فرد نسبت به عواملی که میتوانند تحریککننده شروع یک دوره تازه از افسردگی باشند، آگاهی داشته باشد و در صورت تجویز پزشک به مصرف داروهای خود ادامه دهد. همچنین افراد میبایست علائم افسردگی شدید را در مراحل اولیه ظهور مجدد شناسایی کنند و در رابطه با آنها با روانپزشک خود صحبت کنند.
کلام آخر
افسردگی یک بیماری شایع اما قابل درمان است. با تشخیص علائم افسردگی شدید و سپس دریافت مناسبترین درمان از میان انواع راه های درمان افسردگی، افراد به احتمال زیادی میتوانند به بیماری غلبه کنند. اگر شما هم در حال تجربه علائم افسردگی هستید، میبایست به یک پزشک یا روانپزشک مراجعه کرده و درخواست کنید که تحت ارزیابی قرار بگیرید. این کار اولین قدم در راه کسب دوباره سلامت روان محسوب میشود. کلینیک مدیست با ارائه خدمات مشاوره آنلاین و تلفنی، میتواند شما را در این مسیر همراهی کند.