علت آفت دهان چیست؟ | روش های درمان آفت دهان
- 23 بهمن 1401
- صفر نظر
- دندانپزشکی
آفت دهان یا زخم‌های آفتی به ضایعات کوچک و کم عمقی گفته می‌شود که بر روی بافت‌های نرم دهان یا در زیر لثه ایجاد می‌شوند. بر خلاف تبخال، آفت روی سطح لب شما به وجود نمی‌آید و مسری نیست. اما زخم‌های آفتی ممکن است دردناک باشند و خوردن و صحبت کردن را برای فرد دشوار کنند. در بیشتر موارد، آفت دهان در عرض یک یا دو هفته خود به خود برطرف می‌شود. اگر زخم‌های آفتی بزرگ یا دردناک غیرمعمول یا زخم‌هایی دارید که به نظر نمی‌رسد خوب شوند، بایستی برای درمان آفت دهان به پزشک مراجعه کنید. در ادامه این مقاله با مشاوره آنلاین مدیست همراه باشید.
علت آفت دهان چیست؟
قبل از پرداختن به بحث درمان آفت دهان بهتر است نگاهی به علل بروز این مشکل داشته باشیم. علت دقیق آفت دهان هنوز مشخص نیست، اگرچه محققان گمان می‌کنند که ترکیبی از عوامل می‌توانند به عنوان علت آفت دهان در ایجاد این بیماری نقش داشته باشند. هر کسی ممکن است به آفت دهان مبتلا شود، اما این نوع زخم‌ها بیشتر در نوجوانان و بزرگسالان جوان رخ می‌دهند و در زنان نیز شایع‌تر هستند. اغلب افراد مبتلا به آفت عود کننده دهان دارای سابقه خانوادگی این بیماری هستند. این ممکن است به دلیل وراثت یا یک عامل مشترک در محیط، مانند برخی غذاها یا مواد حساسیت‌زا باشد.
محرک‌های احتمالی که می‌توانند منجر به ایجاد آفت دهان شوند، عبارتند از:
• وارد شدن آسیب جزئی به دهان در اثر کار دندانپزشکی، مسواک زدن بیش از حد، حوادث ورزشی یا گاز گرفتن تصادفی قسمت داخلی گونه
• استفاده از خمیر دندان‌ها و دهان شویه‌های حاوی سدیم لوریل سولفات
• حساسیت‌های غذایی به ویژه حساسیت به شکلات، قهوه، توت فرنگی، تخم مرغ، آجیل، پنیر و غذاهای تند یا اسیدی
• استفاده از رژیم‌های غذایی که باعث می‌شوند ویتامین ب۱۲، روی، اسید فولیک یا آهن کافی به بدن نرسد
• پاسخ آلرژیک به باکتری‌های خاص موجود در دهان شما
• هلیکوباکتر پیلوری، همان باکتری که باعث زخم معده می‌شود
• تغییرات هورمونی در دوران قاعدگی
• استرس عاطفی
آفت دهان ممکن است به دلیل شرایط و بیماری‌های خاصی نیز ایجاد شود که عبارتند از:
• بیماری سلیاک که یک اختلال روده‌ای جدی ناشی از حساسیت به گلوتن است
• بیماری‌های التهابی روده مانند بیماری کرون و کولیت اولسراتیو
• بیماری بهجت که یک اختلال نادر است که باعث التهاب در سراسر بدن از جمله دهان می‌شود
• سیستم ایمنی معیوب که به جای پاتوژن‌هایی مانند ویروس‌ها و باکتری‌ها، به سلول‌های سالم دهان شما حمله می‌کند
• اچ آی وی/ایدز که سیستم ایمنی را سرکوب می‌کند
انواع آفت دهان
برای درمان آفت دهان، نخست بایستی نوع آن را تشخیص داد. همه زخم‌های آفتی شبیه هم نیستند. به طور کلی، آفت دهان به سه نوع مینور، ماژور و هرپتی فرم طبقه‌بندی می‌شود.
آفت دهان مینور
آفت دهان مینور شایع‌ترین نوع آن است که حدود ۸۰ درصد موارد این بیماری را به خود اختصاص می‌دهد. اگرچه این نوع زخم‌های آفتی ممکن است دردناک باشند، اما به طور کلی در حدود یک تا دو هفته پس از شروع، خود به خود بهبود می‌یابند. به این نوع از بیماری زخم‌های آفتی ساده نیز گفته می‌شود. اندازه زخم‌های آفتی مینور معمولاً بین یک سوم تا یک دوم اینچ است. برخی از شایع‌ترین علائم نوع مینور آفت دهان عبارتند از:
• برجستگی‌های بیضی شکل کوچک در داخل دهان
• احساس گزگز یا سوزش
• درد هنگام خوردن، آشامیدن یا صحبت کردن
آفت دهان ماژور
زخم‌های آفتی ماژور بزرگتر از یک دوم اینچ هستند و می‌توانند تا چهار هفته طول بکشند. بر خلاف زخم‌های آفتی مینور که معمولاً گرد و متقارن هستند، زخم‌های ماژور معمولاً حاشیه‌های نامنظم و عجیبی دارند. در موارد نادر، عدم درمان آفت دهان از این نوع می‌تواند باعث ایجاد اسکار (جای زخم) شود.
زخم‌های آفتی ماژور در افرادی که به دلایلی مانند شیمی‌درمانی یا ابتلا به اچ آی وی سیستم ایمنی بدن آن‌ها سرکوب شده است، شیوع بیشتری دارد. به این نوع از بیماری زخم‌های آفتی پیچیده نیز گفته می‌شود. آفت دهان ماژور ۱۵ درصد از موارد این بیماری را شامل می‌شود. علائم آن عبارتند از:
• برجستگی‌های گرد و بزرگ در داخل دهان
• احساس سوزن سوزن شدن، سوزش یا التهاب
• درد شدید
• مشکل در خوردن، آشامیدن یا صحبت کردن
مشاوره با دندانپزشک
دریافت مشاوره‌ها
آفت دهان هرپتی فرم
زخم‌های آفتی هرپتی فرم مجموعه‌ای از چندین ضایعات ریز هستند که اغلب به همدیگر نزدیک می‌شوند و یک زخم بزرگ را تشکیل می‌دهند. زخم‌های آفتی هرپتی فرم ممکن است متشکل از صدها ضایعه به اندازه سر سوزن باشند. آفت دهان هرپتی فرم ممکن است از یک هفته تا یک ماه طول بکشد.
زخم‌های آفتی هرپتی فرم می‌توانند شبیه تبخال به نظر برسند، اما علت آفت دهان هرپتی فرم هرپس ویروس نیست. نوع هرپتی فرم بسیار نادر است و تنها حدود ۵ درصد از موارد را تشکیل می‌دهد. برخی از علائم احتمالی زخم‌های آفتی هرپتی فرم عبارتند از:
• برجستگی‌های کوچک به اندازه سر سوزن در داخل دهان که می‌توانند منجر به شکل گرفتن زخم‌های بزرگتر شوند
• احساس سوزن سوزن شدن یا سوزش در دهان
• احساس درد که ممکن است هنگام جویدن، نوشیدن یا صحبت کردن بدتر شود
روش های درمان آفت دهان
همانطور که اشاره شد، برای درمان آفت دهان خفیف نیازی به درمان نیست و زخم‌های خفیف طی یک یا دو هفته از بین می‌روند. اما زخم‌های بزرگ، ماندگار یا غیر عادی دردناک اغلب نیاز به مراقبت‌های پزشکی دارند. برای درمان زخم‌های آفتی دهان تعدادی از گزینه‌های درمانی وجود دارد.
مشاوره با پزشک
دهان شویه
اگر چندین زخم آفتی دارید، پزشک ممکن است دهان شویه حاوی استروئید دگزامتازون برای کاهش درد و التهاب یا لیدوکائین برای کاهش درد تجویز کند.
درمان های موضعی
استفاده از درمان‌های موضعی مانند خمیرها، کرم‌ها، ژل‌ها یا محلول‌ها نیز می‌تواند به تسکین درد و تسریع بهبودی کمک کند، اگر روی زخم‌ها به محض ظاهر شدن استفاده شوند. چنین محصولاتی معمولاً دارای ترکیبات زیر هستند.
• بنزوکائین
• فلوسینونید
• پراکسید هیدروژن
بسیاری از محصولات موضعی دیگر برای زخم‌های آفتی وجود دارند، از جمله آن‌هایی که مواد فعال ندارند. از پزشک یا دندانپزشک خود در مورد اینکه کدام یک برای شما بهترین کارایی را دارد، راهنمایی بخواهید.
کلینیک آنلاین مدیست با بهره‌گیری از متخصصین مجرب و متعهد آمادگی دارد تا در صورت داشتن هر گونه سؤال و نیاز به مشاوره و راهنمایی بیشتر، در خدمت مراجعین محترم باشد.
مشاوره با متخصص عفونی
دریافت مشاوره‌ها
داروهای خوراکی
زمانی که آفت دهان شدید است یا به درمان‌های موضعی پاسخ نمی‌دهد، ممکن است از داروهای خوراکی استفاده شود. داروهای خوراکی تجویزی ممکن است شامل موارد زیر باشد.
• داروهایی که به طور خاص برای درمان آفت دهان در نظر گرفته نشده‌اند، مانند سوکرالفیت (کارافات) که در درمان زخم روده به عنوان یک عامل پوششی استفاده می‌شود. کلشیسین یکی دیگر از داروهای خوراکی است که معمولاً برای درمان نقرس کاربرد دارد.
• داروهای استروئیدی خوراکی در مواقعی استفاده می‌شوند که زخم‌های آفتی شدید به درمان‌های دیگر پاسخ نمی‌دهند. اما به دلیل عوارض جانبی جدی، این دسته داروها معمولا آخرین راه حل برای درمان هستند.
کوتر زخم های آفتی
در حین کوتر کردن، از یک ابزار یا ماده شیمیایی برای سوزاندن، تراشیدن یا تخریب بافت استفاده می‌شود.
• دباکترول. دباکترول یک محلول موضعی است که برای درمان زخم‌های آفتی و مشکلات لثه کاربرد دارد. این دارو با سوزاندن زخم‌های آفتی به روش شیمیایی زمان بهبودی را تا حدود یک هفته کاهش می‌دهد.
• نیترات نقره. نیترات نقره گزینه دیگری برای کوتر شیمیایی زخم‌های آفتی است. اگرچه نشان داده نشده است که این روش باعث تسریع در بهبودی می‌شود، اما ممکن است به تسکین درد کمک کند.
درمان خانگی آفت دهان
اگرچه علت آفت دهان ممکن است قابل تشخیص نباشد، اما در روند درمان آفت دهان در خانه، برای کمک به تسکین درد و تسریع بهبودی، نکات زیر را می‌توانید در نظر بگیرید.
• دهان خود را بشویید. از آب نمک یا جوش شیرین برای شستشو استفاده کنید (یک قاشق چایخوری جوش شیرین را در یک دوم فنجان آب گرم حل کنید).
• چند بار در روز از مقداری منیزیم هیدروکسید (شیر مینیزیم) روی زخم‌هایتان استفاده کنید.
• از مصرف غذاهای تند یا اسیدی که می‌توانند باعث تحریک یا درد بیشتر شوند، خودداری کنید.
• از یخ روی زخم‌های آفتی استفاده کنید. اجازه دهید تکه‌های یخ به آرامی روی زخم‌ها حل شوند.
• دندان‌های خود را به آرامی با استفاده از مسواک نرم و خمیر دندان‌های فاقد کف مسواک بزنید.
• عسل نیز نشان داده شده است که در بهبود زخم‌های آفتی دهان مؤثر است.
چگونه از بروز آفت دهان پیشگیری کنیم؟
در آخرین بخش از مبحث درمان آفت دهان، نکاتی آورده شده است که می‌تواند به جلوگیری از بروز زخم‌های آفت دهان کمک کند. شما می‌توانید با پرهیز از غذاهایی که ممکن است قبلاً باعث ایجاد زخم‌های آفتی شده باشند، از عود آفت جلوگیری کنید. این‌ها اغلب شامل غذاهای تند، شور یا اسیدی هستند. همچنین، از مصرف غذاهایی که باعث علائم آلرژیک مانند خارش دهان، تورم زبان یا کهیر می‌شوند، خودداری کنید.
اگر به دلیل استرس دچار آفت دهان شده‌اید، روش‌های کاهش استرس و تکنیک‌های تمدد اعصاب مانند تنفس عمیق و مدیتیشن را امتحان کنید. بهداشت دهان و دندان را رعایت کنید و از مسواک نرم استفاده کنید تا از تحریک لثه‌ها و بافت نرم دهان خود جلوگیری کنید.
برای تعیین اینکه آیا احیاناً کمبود ویتامین یا مواد معدنی خاصی دارید به پزشک مراجعه کنید. پزشک می‌تواند به طراحی یک برنامه غذایی مناسب کمک کند و در صورت نیاز مکمل های غذایی لازم را تجویز کند. اگر قادر به خوردن یا نوشیدن نیستید یا آفت دهان شما در عرض ۳ هفته بهبود نیافته است، باید به دنبال مراقبت‌های پزشکی باشید.
نتیجه گیری
آفت دهان می‌تواند مسئله‌ای دردناک و ناراحت‌کننده باشد و عوامل مختلفی ممکن است به عنوان علت آفت دهان در ایجاد این نوع زخم‌ها نقش داشته باشند. اکثر زخم‌های آفتی دهان معمولاً خود به خود و بدون هیچ درمانی بهبود می‌یابند. همچنین برای درمان آفت دهان در خانه، از راه حل‌های مختلفی جهت تسکین علائم می‌توان استفاده کرد. با این حال، اگر آفت دهان شما پس از چند هفته بهبود نیافت یا اگر علائم یا عوارض شدیدتری پیدا کردید، حتماً به پزشک مراجعه کنید.
چنانچه دچار آفت دهان شده‌اید و امکان ویزیت حضوری را ندارید، برای دریافت راهنمایی و مشاوره می‌توانید با پزشکان متخصص مجموعه مدیست در ارتباط باشید.
