بیماری دیورتیکولیت چیست؟ | همراه با تشخیص و علائم آن
- 06 شهریور 1402
- صفر نظر
- گوارش
بیماری دیورتیکولیت یکی از بیماریهای شایع دستگاه گوارش است که به طور عمده در افراد بالای 50 سال دیده میشود. در این بیماری، کیسههایی در دیوار روده تشکیل میشوند که ممکن است آسیب ببینند و التهاب داشته باشند. علائم بیماری شامل درد شکمی، تغییر در رفتار روده، خونریزی و تغییر رنگ مدفوع است. در این مقاله از مشاوره آنلاین مدیست، به بررسی علائم، عوامل خطر و روشهای درمان عارضه دیورتیکولیت میپردازیم.
التهاب دیورتیکولوم های روده بزرگ چیست؟
التهاب دیورتیکولومهای روده بزرگ، یا بهاصطلاح دیورتیکولیت (Diverticulitis)، یک حالت پزشکی است که در آن کیسههای کوچک یا حفرههایی که به نام دیورتیکولوم (diverticulum) شناخته میشوند، در دیوار روده بزرگ یا کولون (colon)، التهاب یافته و عفونت پیدا میکنند.
دیورتیکولیت یک بیماری شایع در جوامع غربی است، بهطوریکه بیش از ۵۰ درصد افراد بالای ۶۰ سال دچار آن میشوند. این بیماری در ایجاد علائمی مانند تغییرات در مدفوع، درد شکمی، نفخ شکمی، خونریزی رکتوم و در برخی موارد عفونتهای رودهای نقش دارد.
یکی از عوامل مهم در ایجاد این بیماری، تحمل فشار مزمن درون روده است. برای مثال، یبوست مزمن میتواند باعث افزایش فشار درون روده شود و باعث تشکیل تومورهای بیضوی شود. برخی بیماریهای روده نیز میتوانند به ایجاد بیماری دیورتیکولیت منجر شوند.
اگرچه دیورتیکولیت معمولاً نیاز به درمان خاصی ندارد، اما در برخی موارد میتواند علائم جدی ایجاد کند. برای پیشگیری از این بیماری، مصرف مواد غذایی با فیبر بالا، انجام ورزشهای منظم و مداوم و کنترل وزن مفید است. بهعلاوه، باید از تحمل فشار درون روده برای جلوگیری از دیورتیکولیت نیز پرهیز کرد.
علل ابتلا به بیماری کرون یا دیورتیکولیت
دیورتیکولیت عبارت است از ایجاد توسعههای بیضوی و یا گرد در دیواره روده که در اثر فشار داخل روده به وجود میآیند. عوامل زیر میتوانند باعث ابتلا به این بیماری شوند:
1. تحمل فشار مزمن درون روده: افزایش فشار درون روده میتواند به دلیل یبوست مزمن، سنگ کلیه، بارداری، بیماریهای روده، یا شرایطی مانند سرماخوردگی باشد.
2. نوع غذایی: مصرف مواد غذایی با فیبر کم مانند غذاهای پرچرب، فستفود، خوراکیهای آماده و غذاهای پر انرژی میتواند باعث افزایش فشار درون روده شود.
3. سن: بیشترین شیوع این بیماری در بیش از ۶۰ سالگی است.
4. ژنتیک: برخی افراد به دلیل وراثت، احتمال بیشتری برای ابتلا به این بیماری دارند.
5. سابقه بیماری: افرادی که قبلاً دچار دیورتیکولیت بودهاند، احتمال دارد دوباره به این بیماری مبتلا شوند.
نحوه پیشگیری این بیماری
مصرف مواد غذایی با فیبر بالا میتواند به پیشگیری از بیماری دیورتیکولیت کمک کند. فیبر یک نوع کربوهیدرات پیچیده است که برای گوارش نیاز دارد و در کاهش ریسک بسیاری از بیماریهای رودهای، از جمله بیماری دیورتیکولیت مؤثر است. برخی از غذاهایی که حاوی فیبر بالا هستند شامل موارد زیراند:
1. میوهها: میوههایی مانند پرتقال، آلو، آناناس، توتفرنگی، خرمالو، هلو، سیب، گلابی، خربزه و موز
2. سبزیجات: سبزیجاتی مانند بروکلی، کلم، کلمبروکلی، اسفناج، کدو، کدوحلوایی، فلفلدلمهای، هویج، گوجهفرنگی، خیار، ریحان، نعنا و سیبزمینی
3. غلات: غلاتی مانند جو، گندم، برنج، ذرت، ارده، گندم کامل، نان کامل، نان صبحانه، نان جو دوسر و نان کنجدی
4. خوراکیهای خشک: خوراکیهایی مانند قرص فیبر، نخود و لوبیا
بهطورکلی، برای جلوگیری از بیماری دیورتیکولیت، توصیه میشود که در روز حداقل ۲۵ تا ۳۰ گرم فیبر مصرف کنید. درصورتیکه مقدار فیبر مصرفی شما کم است، بهتر است مصرف آن را بهتدریج افزایش دهید تا بدن شما به آن عادت کند و از ایجاد مشکلات گوارشی نیز جلوگیری شود.
مهم ترین علائم دیورتیکولیت روده بزرگ چیست؟
بیماری دیورتیکولیت روده بزرگ میتواند با علائم متنوعی همراه باشد. مهمترین علائم دیورتیکولیت روده بزرگ عبارتاند از:
1. درد شکمی: درد شکمی معمولاً در ناحیه چپ پایین شکم بهویژه در منطقه روده بزرگ وجود دارد. درد ممکن است شدید یا ملایم باشد و ممکن است با تحریک شکمی و تغییرات در مدفوع، بیشتر شود.
2. تغییرات در قالب مدفوع: قالب مدفوع میتواند تغییر کند و ممکن است شامل اسهال یا در برخی موارد یبوست باشد.
3. خونریزی رکتوم: خونریزی رکتوم به معنای خونریزی از قسمت پایینی روده بزرگ است که بهعنوان رکتوم شناخته میشود. در برخی موارد، خونریزی رکتوم میتواند نشانه بیماری دیورتیکولیت روده بزرگ باشد.
4. تب: در برخی موارد، ممکن است تب با علائم ابتلا به عفونت مزمن مثل سرفه، آنفولانزا، سرماخوردگی و یا تب دردناک مرتبط با دیورتیکولیت رخ دهد.
5. سایر علائم: ممکن است سایر علائم شامل نفخ شکمی، تهوع، استفراغ، ازدستدادن اشتها و کاهش وزن رخ دهد.
در صورت مشاهده هرکدام از این علائم، بهتر است فورا به پزشک خود مراجعه کنید تا تشخیص دقیقی درباره وضعیت شما داده و درمان مناسب را تجویز کند. بیماری دیورتیکولیت روده بزرگ ممکن است با تغییراتی در ساختار دیواره روده بزرگ همراه باشد و اگر التهاب شدید باشد، باعث تشکیل ترشحات، خونریزی و درد شکمی شدید میشود.
آیا دیورتیکول سرطان است؟
دیورتیکول (diverticulum) کیسههای کوچک و بیضیشکلی هستند که در دیواره روده تشکیل میشوند. بیماری دیورتیکولیت (diverticulitis) نیز به التهاب دیورتیکولهای التهابی در دیواره روده بزرگ اطلاق میشود و ممکن است با علایمی مانند درد شکمی همراه باشد. اگرچه این بیماری میتواند خطر بروز برخی مشکلات جدی مانند خونریزی را به همراه داشته باشد، اما این بیماری به طور مستقیم سرطانزا نیست.
در برخی موارد، این بیماری میتواند علائم شبیه به سرطان روده داشته باشد. بنابراین، در صورت وجود علائم مشکوک و جهت تشخیص دقیق تنها باید به پزشک متخصص مراجعه کرد. افرادی که دچار دیورتیکولیت هستند باید از عوامل خطرساز مانند تنباکو، غذاهای پرچرب و فرآوردههای گوشتی، به منظور کاهش خطر ابتلا به سرطان روده، دوری کنند.
راه های درمان بیماری دیورتیکولیت روده بزرگ
به طور کلی، درمان بیماری دیواره روده بزرگ شامل تغییرات در رژیم غذایی، داروها و در برخی موارد جراحی است. برخی از راههای درمانی بیماری دیواره روده بزرگ عبارتاند از:
رعایت رژیم غذایی سالم
رعایت رژیم غذایی سالم میتواند به کاهش علائم بیماری دیواره روده بزرگ کمک کند. باید از مصرف غذاهای پرچرب و مصرف الکل خودداری شود. بجای آن میتوانید از میوهها، سبزیجات، مواد غذایی حاوی فیبر و ماهی استفاده کنید. برخی از مواردی که باید در رژیم غذایی برای درمان دیورتیکولیت رعایت شود عبارتاند از:
1. مصرف فیبر بالا: بهبود گردش روده
2. مصرف آب: بهبود گردش روده و جلوگیری از انباشت مدفوع
3. مصرف مواد غذایی نرم: مانند موز، سیب، پرتقال، آووکادو و ماست
4. ممانعت از مصرف مواد غذایی سفت و نیمهپخت
5. مصرف غذاهای پرورشی و حاوی پروبیوتیک: مصرف غذاهای پرورشی و حاوی پروبیوتیک میتواند به بهبود تعادل باکتریهای رودهای و بهبود علائم دیورتیکولیت کمک کند.
مصرف داروها
برخی از داروها، مانند ضدالتهابها و آنتیبیوتیکها میتوانند به کنترل التهاب و عفونتها در دیواره روده بزرگ کمک کنند. برخی از داروهایی که برای درمان دیورتیکولیت استفاده میشوند عبارتاند از:
1. ضد التهابهای غیراستروئیدی (NSAIDs): این داروها بهعنوان مسکن دردهای شدید شکمی مورداستفاده قرار میگیرند.
2. آنتیبیوتیکها: در صورت وجود عفونت، پزشک ممکن است آنتیبیوتیکهایی را برای درمان عفونت تجویز کند.
3. مسکنهای درد: این داروها بهعنوان مسکن دردهای شدید شکمی به کار میروند.
4. مکملهای ضد اسپاسم: این داروها بهعنوان مسکن دردهای شدید شکمی و کاهش تشنجهای رودهای استفاده میشوند.
5. ملینها: این داروها بهعنوان کمک به تسهیل گذراندن مدفوع از رودهها مورداستفاده قرار میگیرند.
6. ضد اسهالها: این داروها بهمنظور کاهش اسهال تجویز میشوند.
مهم است که هرگز داروهایی را بدون مشورت با پزشک خود مصرف نکنید. همچنین، ممکن است پزشک شما داروهای دیگری را برای درمان دیورتیکولیت تجویز کند که شامل داروهای ضدتشنج، داروهای مقابله با استفراغ و غیره باشند.
استفاده از فیبر
مصرف فیبر میتواند به کاهش علائم بیماری دیواره روده بزرگ کمک کند. میتوانید از مکملهای فیبری یا مواد غذایی حاوی فیبر مانند سبزیجات، میوهها و محصولات غلات استفاده کنید. برای دریافت اطلاعات بیشتر درباره رژیم غذایی مناسب برای این بیماری میتوانید از کلینیک مدیست کمک بگیرید. شما میتوانید بدون نیاز به حضور فیزیکی در کلینیک، نوبت بگیرید، سوالات خود را بپرسید، تشخیص و درمان دریافت کنید و هزینههای پزشکی خود را کاهش دهید.
ورزش
ورزش میتواند بهعنوان یکی از روشهای درمانی موثر برای دیورتیکولیت واقع شود. انجام ورزشهای منظم میتواند به بهبود تحرک روده و کاهش فشار داخلی آن کمک نموده و از ایجاد فشار بر بالشتکهای دیوار روده جلوگیری کند. انواع ورزشی که برای درمان دیورتیکولیت مناسب هستند، عبارتاند از:
1. ورزشهای آئروبیک: مثل پیادهروی، دویدن، شنا و بدنسازی.
2. ورزشهای مقاومتی: مانند برگرداندن وزنهای سبک، ورزش با وزن بدن و تمرینات مقاومتی.
3. ورزشهای تنفسی و یوگا: مانند تمرینات تنفسی عمیق، یوگا، پیلاتس و تمرینات آرامشبخش.
قبل از شروع هرگونه ورزش، بهتر است با پزشک خود مشورت کنید. پزشک شما میتواند به شما راهنمایی کند که چه نوع ورزشی برای شما مناسب است و به چه میزان باید آنها انجام دهید. همچنین، درصورتیکه در حین انجام ورزش علائم شدیدی شامل درد شکمی، خونریزی یا تپش در شکم احساس نمودید، باید فوراً به پزشک خود مراجعه کنید.
جراحی
عمل جراحی دیورتیکولیت در موارد شدید و مقاوم به درمان دارویی مورداستفاده قرار میگیرد. در این روش، بخشی از دیواره روده بزرگ که دیورتیکلها در آن قرار دارند، بریده میشود. عمل جراحی دیورتیکولیت برای درمان این بیماری میتواند شامل حذف بخش آسیبدیده از دیواره روده بزرگ، اصلاح آسیبدیده در دیواره روده بزرگ و یا حتی استفاده از ترمیمکنندههای خاص برای جایگزینی بافت آسیبدیده باشد.
عوارض جراحی برای درمان بیماری دیواره روده بزرگ ممکن است شامل عفونت، خونریزی، عوارض تنفسی، آسیب به اعصاب و عضلات و مشکلات گوارشی باشد. بنابراین، قبل از تصمیمگیری برای جراحی، باید با پزشک خود مشورت کنید و در مورد ریسکها و مزایای مرتبط با جراحی برای درمان بیماری دیواره روده بزرگ صحبت کنید.
بهطورکلی، جراحی برای درمان بیماری دیواره روده بزرگ معمولاً آخرین روش درمانی است که پزشکان توصیه میکنند و فقط در موارد شدید و مقاوم به درمان دارویی باید آن را در نظر گرفت.
در هر صورت، بهتر است با پزشک خود در مورد درمان بیماری دیواره روده بزرگ مشورت کنید. پزشک شما میتواند به شما راهنمایی کند که کدام روش درمانی برای شما مناسب است و چگونه میتوانید بهترین نتیجه را در درمان این بیماری به دست آورید. همچنین، اگر علائم بیماری شما شدید است یا تغییراتی در روند درمان خود تجربه میکنید، حتما به پزشک خود اطلاع دهید.
بهترین راه درمان خانگی دیورتیکولیت
دیورتیکولیت یک بیماری در دیوارههای روده است که ممکن است با علائمی مانند درد شکم، تب، خونریزی روده و تغییرات در عادات دفعی همراه باشد. این بیماری معمولاً در سنین بالای ۴۰ سال بیشتر دیده میشود و میتواند باعث ایجاد مشکلات جدی برای بیمار شود. برای درمان خانگی دیورتیکولیت، باید بر روی تغییر رژیم غذایی و مدیریت درد تمرکز کرد.
بهبود رژیم غذایی
یکی از بهترین روشهای درمان خانگی دیورتیکولیت، رعایت رژیم غذایی صحیح است. مصرف مواد غذایی خشک و فیبر بالا میتواند به کاهش التهاب و درد در ناحیه روده کمک کند. میتوانید از مواد غذایی مانند سبزیجات، میوهها، غلات کامل و ماهی استفاده کنید. همچنین، مصرف آب به میزان کافی نیز برای جلوگیری از تشدید حالت التهابی مهم است. روزانه حداقل ۸-۱۰ لیوان آب میبایست مصرف شود.
کاهش درد
درصورتیکه درد شدید و آزاردهنده باشد، باید از داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی مانند ایبوپروفن یا پاراستامول استفاده کرد. باید برای استفاده از این داروها با پزشک خود مشورت نمایید. همچنین، میتوانید از دمکرده چای نعناع، سرشاری، زنجبیل و یا استفاده از گرمای موضعی نیز برای تسکین درد استفاده کنید.
بهبود گوارش با استفاده از دارو های شیمیایی
مصرف مکملهای غذایی مانند قرص پروبیوتیک و اسیدفولیک نیز میتواند به بهبود وضعیت بیمار کمک کند. قرص پروبیوتیک میتواند به تقویت سیستم گوارشی کمک کند و اسیدفولیک میتواند به بهبود وضعیت خونریزی روده کمک کند.
در نهایت، باید به یاد داشت که در صورت بروز علائم شدید مانند خونریزی روده، تب بالا، درد شدید و افت وزن، باید با پزشک خود مشورت کرد و در صورت نیاز، برای درمان دارویی یا جراحی اقدام نمود. با توجه به شدت علائم و شرایط بیمار، پزشک شما میتواند بهترین روش درمان را برای شما تعیین کند.
سخن آخر مدیست
دیورتیکولیت یک بیماری پیشرفته رودهای است که معمولاً در افراد بالای ۴۰ سال و در افرادی که تحرک رودهای کمتری دارند، رخ میدهد. برای پیشگیری از بروز بیماری دیوتیکولیت، تغییرات در رژیم غذایی، مصرف مواد غذایی پخته شده، مصرف مواد غذایی غنی از فیبر و اجتناب از تنباکو و غذاهای پرچرب مفید است. برای دریافت اطلاعات بیشتر درباره این بیماری میتوانید از کلینیک آنلاین مدیست کمک بگیرید. مدیست یک کلینیک آنلاین است که به شما امکان مشاوره با پزشکان متخصص و مجرب را میدهد.