علت بوی بد دهان چیست؟ + روش های جلوگیری از آن
- 06 دی 1401
- صفر نظر
- دندانپزشکی
بوی بد دهان، که به آن هالیتوز هم گفته میشود، میتواند برای هر کسی خجالتآور باشد و در برخی موارد حتی ممکن است باعث اضطراب افراد شود. علت بوی بد دهان میتواند موارد متعددی باشد.
جای تعجب نیست که قفسههای فروشگاهها مملو از آدامس، نعناع، دهانشویه و سایر محصولاتی است که برای مبارزه با بوی بد دهان طراحی شدهاند. اما بسیاری از این محصولات فقط اقدامات موقتی هستند زیرا این موارد مشکل را به طور دائمی برطرف نمیکنند.
بعضی موارد مانند مصرف برخی از غذاها، شرایط سلامتی بدن و عادات زندگی میتوانند علت بوی بد دهان شما باشند. در بسیاری از موارد، با رعایت بهداشت مناسب دهان و دندان میتوانید اقدام به درمان بوی بد دهان خود کنید.
اگر تکنیکهای ساده بهداشتی مشکل را حل نکرد، به دندانپزشک یا پزشک خود مراجعه کنید تا مطمئن شوید که یک بیماری جدیتر باعث بوی بد دهان شما نمیشود.
در ادامه به علت بوی بد دهان خواهیم پرداخت و بررسی میکنیم که درمان بوی بد دهان چگونه امکانپذیر است. همچنین با علت بوی بد دهان کودکان نیز آشنا خواهیم شد. تا انتهای این مطلب با مشاوره آنلاین پزشکی مدیست همراه باشید.
دلیل بوی بد دهان
تقریبا همه مردم هر چند وقت یکبار بوی بد دهان را تجربه میکنند. اما برای برخی از افراد، بوی بد دهان یک مشکل روزمره است و آنها برای یافتن راه حل تلاش میکنند. تقریبا ۳۰ درصد از جمعیت جهان از نوعی بوی بد دهان شکایت دارند.
هالیتوزیس اغلب بعد از صرف یک وعده غذایی کامل یا صبحها پس از بیدار شدن از خواب رخ میدهد. سایر علل بوی بد دهان موقت شامل مصرف برخی نوشیدنیها (از جمله نوشیدنیهای الکلی یا قهوه) و سیگار کشیدن است.
برخی از افراد ممکن است از بوی بد دهان خود آگاه نباشند و در مورد آن از یکی از اقوام، دوستان یا همکار خود مطلع شوند. این موضوع در اکث مواقع با خجالت و ناراحتی همراه است.
در موارد شدیدتر، بوی بد دهان (و همچنین بوی بد بدن) ممکن است بر روابط شخصی و کیفیت زندگی فرد تاثیر منفی بگذارد.
بوی بد دهان بسته به منبع یا علت زمینهای آن متفاوت است. برخی از افراد با وجود اینکه بوی دهانشان کم است یا اصلا بوی بدی ندارند، در این مورد وسواس دارند و بیش از حد نگران نفس خود هستند، در حالی که برخی دیگر بوی بد دهان دارند و این را نمیدانند.
شما میتوانید از یکی از دوستان نزدیک یا خانواده خود بخواهید تا بوی دهان شما را ارزیابی کند تا ببینید که آیا واقعا دهانتان بو میدهد یا نه!
علت بوی بد دهان چیست؟
بوی بد دهان میتواند هم در داخل و هم از خارج دهان ایجاد شود. علت بوی بد دهان معمولا به باکتریها مربوط میشود. این مشکل توسط باکتریهای موجود بر روی دندانها و مواد زائد روی زبان ایجاد میشود.
بنابراین جای تعجب نیست که بیشتر موارد بوی بد دهان با بهداشت نامناسب دهان، بیماریهای لثه مانند التهاب لثه و پریودنتیت و خشکی دهان همراه است (وضعیتی که در آن غدد بزاقی نمیتوانند بزاق کافی برای مرطوب نگه داشتن دهان شما تولید کنند).
ملاقات با دندانپزشک ممکن است به درمان کردن بیماری پریودنتال و شناسایی هر گونه مشکل دهانی که میتواند در ایجاد بوی بد دهان مؤثر باشد کمک کند.
التهاب لوزهها، عفونتهای تنفسی مانند سینوزیت یا برونشیت و برخی بیماریهای دستگاه گوارش ممکن است در موارد نادرتر علت بوی بد دهان باشند. بیماری پیشرفته کبد یا کلیه و دیابت کنترل نشده نیز میتواند منجر به تنفس با بوی ناخوشایند شود. در این موارد، فرد احتمالا علائم قابل توجهی فراتر از بوی بد دهان را تجربه میکند و باید به دنبال درمان پزشکی باشد.
شایع ترین علت بوی بد دهان
بیشتر علت بوی بد دهان مربوط به داخل دهان شما میشود و دلایل احتمالی زیادی وجود دارد. برخی از شایعترین علت بوی بد دهان عبارتند از:
• غذا
تجزیه ذرات غذا در داخل و اطراف دندان شما میتواند باعث افزایش باکتریها و ایجاد بوی بد شود. خوردن برخی غذاها مانند پیاز، سیر و ادویهها نیز میتواند علت بوی بد دهان باشد. پس از هضم این غذاها، آنها وارد جریان خون میشوند، به ریههای شما منتقل میشوند و بر بوی تنفس شما تأثیر میگذارند.
• محصولات تنباکو
سیگار باعث بوی نامطبوع دهان شما میشود. سیگاریها و مصرفکنندگان تنباکو نیز بیشتر در معرض ابتلا به بیماری لثه هستند که خود یکی دیگر از منابع بوی بد دهان هستند.
• عدم رعایت بهداشت دهان و دندان
اگر روزانه مسواک نزنید و نخ دندان نکشید، ذرات غذا در دهان شما باقی میماند و باعث بوی بد دهان میشود. یک لایه بیرنگ و چسبنده از باکتریها (پلاک) روی دندانهای شما تشکیل میشود.
اگر مسواکزده نشود، پلاک میتوانند لثههای شما را تحریک کند و در نهایت پاکتهایی پر از پلاک بین دندانها و لثهها ایجاد کند (پریودنتیت).
زبان شما همچنین میتواند باکتریهایی را که بو تولید میکنند در خود به دام بیاندازد. همچنین پروتزهایی که به طور منظم تمیز نمیشوند یا به درستی جا نمیشوند میتوانند حاوی باکتریهای ایجادکننده بو و ذرات غذا باشند.
• دهان خشک
بزاق به پاکسازی دهان شما کمک میکند و ذرات ایجادکننده بوی بد را از بین میبرد. وضعیتی به نام خشکی دهان وجود دارد که میتواند علت بوی بد دهان باشد و به تولید آن کمک کند. در این عارضه تولید بزاق در دهان شما کاهش مییابد.
خشکی دهان به طور طبیعی در هنگام خواب رخ میدهد و منجر به بوی بد میشود، به همین دلیل است که در صبح دهان بوی بدتری میدهد! اگر با دهان باز بخوابید، این بو بدتر میشود. خشکی مزمن دهان میتواند ناشی از مشکل غدد بزاقی و برخی بیماریهای دیگر باشد.
• داروها
مصرف برخی از داروها میتوانند به طور غیرمستقیم باعث ایجاد خشکی دهان شود و در نتیجه باعث ایجاد بوی بد دهان شوند. برخی داروهای دیگر میتوانند در بدن تجزیه شوند و مواد شیمیایی آزاد کنند که میتوانند روی تنفس شما تاثیر گذارد.
• عفونت
علت بوی بد دهان میتواند ناشی از زخمهای پس از جراحی دهان، مانند برداشتن دندان، یا در نتیجه پوسیدگی دندان، بیماری لثه یا زخمهای دیگر دهان باشد.
• سایر بیماریهای مربوط به دهان، بینی و گلو
بوی بد دهان گاهی اوقات میتواند ناشی از تکههای کوچکی باشد که در لوزهها تشکیل میشوند و با باکتریهایی که بو تولید میکنند پوشیده شدهاند. عفونتها یا التهاب مزمن در بینی، سینوسها یا گلو میتوانند باعث بوی بد دهان شوند.
• علل دیگر
بیماریهایی مانند برخی سرطانها و شرایطی مانند اختلالات متابولیک میتوانند در نتیجه مواد شیمیایی که تولید میکنند، بوی بدی در نفس ایجاد کنند. رفلاکس مزمن اسیدهای معده (بیماری ریفلاکس معده به مری یا GERD) میتواند علت بوی بد دهان باشد.
علت بوی بد دهان کودکان خردسال میتواند ناشی از جسم خارجی مانند یک تکه غذا باشد که در دهان یا حفره بینی مانده است.
راهکارهای رفع بوی بد دهان
در اینجا چند نکته مفید برای بهبود و در مواردی، درمان بوی بد دهان آورده شده است:
• دندانهای خود را حداقل دو بار در روز، بعد از غذا، با خمیر دندان حاوی فلوراید مسواک بزنید.
• از استعمال دخانیات و جویدن محصولات مبتنی بر تنباکو خودداری کنید.
• قبل از خواب با دهانشویه بدون الکل دهان خود را بشویید و غرغره کنید.
• اگر خشکی دهان دارید، مطمئن شوید که مایعات کافی در طول روز بنوشید و از مرطوبکنندههای بدون نسخه مانند اسپری خشک دهان، شستشو یا ژل مرطوبکننده دهان استفاده کنید. اگر هیچ بهبودی مشاهده نکردید، لازم است که برای ویزیت توسط یک متخصص دهان اقدام کنید.
پزشکان دهان در زمینههای مختلف مانند بیماریهای مخاطی، اختلالات غدد بزاقی، شرایط کلی دهان و صورت، عوارض دهانی درمانهای سرطان و موارد دیگر خدمات ارائه میدهند.
• به طور منظم به دندانپزشک خود مراجعه کنید. به یاد داشته باشید، عات بوی بد دهان در اکثر مواقع، مشکلات مربوط به دندان و لثه هستند!
درمان بوی بد دهان
علاوه بر مواردی که به درمان بوی بد دهان شما کمک میکند، ممکن است در مواقعی برای درمان بوی بد دهان نیاز به مراجعه به پزشک داشته باشید.
بوی بد مداوم یا طعم بد دهان ممکن است علامت هشدار دهنده برای بیماریهای لثه باشد. اگر بیماری لثه بدون درمان ادامه یابد، میتواند به لثه و استخوان فک آسیب برساند.
سایر علل دندانی بوی بد دهان عبارتند از:
• استفاده از وسایل دندانی نامناسب
• عفونتهای مخمری دهان
• وجود حفرههای دندان
در صورتی که بوی دهان شما از مشکلات دندانی باشد، برای درمان بوی بد دهان باید به دندانپزشک مراجعه کنید.
بسیاری از بیماریهای دیگر میتوانند باعث بوی بد دهان شوند، برخی از آنها عبارتند از:
• آلرژی فصلی
• عفونتهای دستگاه تنفسی مانند ذاتالریه یا برونشیت
• عفونت سینوسهای طولانی مدت (مزمن)
• دیابت
• رفلاکس اسید معده مزمن
• مشکلات گوارشی
• عفونت مزمن ریه
• مشکلات کبدی یا کلیوی
اگر دلیل بوی دهان شما مشکلات سلامتی دیگری است، برای درمان بوی بد دهان باید به متخصص گوارش هم مراجعه کنید.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
قبل از هر اقدامی ابتدا باید مطمئن شوید که اصلا دهان شما بو میدهد یا خیر! گاهی اوقات افراد فکر میکنند که بوی بد دهان دارند، حتی زمانی که نفسشان به طور عینی خوب است. به این حالت "هالیتوز کاذب" میگویند. هالیتوفوبیا یا ترس از بوی بد دهان واقعی است و ممکن است علیرغم نبود هیچ مشکلی، همچنان تصور کنید که دهانتان بو میدهد.
افراد مبتلا به هالیتوزیس کاذب از صحبت با یک درمانگر یا روانپزشکی که در این زمینه تخصص دارد استفاده کنند.
اگر بوی بد دهان دارید، عادات بهداشت دهان و دندان خود را مرور کنید. سعی کنید سبک زندگی خود را تغییر دهید. مسواک زدن دندانها و زبان خود بعد از غذا خوردن، استفاده از نخ دندان و نوشیدن آب فراوان از جمله این موارد است.
اگر پس از چنین تغییراتی بوی بد دهان شما ادامه پیدا کرد، به دندانپزشک خود مراجعه کنید. اگر دندانپزشک شما مشکوک باشد که بیماری جدیتری باعث بوی بد دهان شما شده است، ممکن است شما را به پزشک متخصص معرفی کند تا علت بو را پیدا کند.
همچنین فردی که از بوی بد دهان شکایت میکند میتواند در ابتدا توسط یک پزشک عمومی ارزیابی شود. پزشک معاینه را با یک تاریخچه پزشکی و دندانپزشکی کامل و یک معاینه شفاهی شروع میکند. ممکن است آزمایشهایی برای تأیید وجود بوی بد دهان با استفاده از ابزارهایی برای تشخیص ترکیبات خاص مرتبط با بوی بد دهان انجام شود.
شدت بوی بد معمولا توسط پزشک با بوییدن هوایی که فرد از طریق بینی یا دهان استنشاق میکند ارزیابی میشود. همچنین ممکن است یک لایه از محتوای روی زبان شما برداشته شود تا شدت بو را ارزیابی کند.
اگر شواهدی مبنی بر مشکلات دندانی یا لثهای وجود داشته باشد، پزشک عمومی ممکن است شما را به دندانپزشک ارجاع دهد، که در اکثر افراد مبتلا به بوی بد دهان همین اتفاق هم میافتد.
در غیر این صورت اگر یک مشکل پزشکی زمینهای در شما تشخیص داده شود، شما به سایر متخصصان پزشکی ارجاع داده خواهید شد.
جلوگیری از بروز بوی بد دهان
همانطور که مشاهده کردید، علت بوی بد دهان میتواند متعدد باشد. اساسا، تمام غذای خورده شده در دهان شما شروع به تجزیه شدن میکند. همچنین غذاها در جریان خون شما جذب میشوند و به سمت ریهها حرکت میکنند و بر هوایی که بازدم میکنید تأثیر میگذارد.
اگر غذاهایی با بوی تند (مانند سیر یا پیاز) میخورید، مسواک زدن و نخ دندان کشیدن و حتی دهانشویهها فقط بو را به طور موقت از بین میبرند. تا زمانی که غذاها از بدن شما خارج نشوند، بو به طور کامل از بین نمیرود. اگر بوی بد دهان شما آزار دهنده است، از مصرف غذاهای زیر خودداری کنید:
• پنیر
• سیر
• پیاز
• ادویهها
• آب پرتقال یا نوشابه
• الکل
همچنین، افراد رژیمی که به اندازه کافی غذا نمیخورند، ممکن است بوی بد دهان داشته باشند. هنگامی که بدن شما چربی را تجزیه میکند، این فرآیند مواد شیمیایی آزاد میکند که میتواند بوی نامطبوعی به نفس شما بدهد.
اگر روزانه مسواک نزنید و نخ دندان نکشید، ذرات غذا میتوانند در دهان شما باقی بمانند و باعث رشد باکتری در بین دندانها، اطراف لثه و روی زبان شوند. این باعث بوی بد دهان میشود. التهاب لثه ناشی از بهداشت نامناسب دندان نیز میتواند باعث بوی بد دهان شود.
سیگار کشیدن یا جویدن محصولات مبتنی بر تنباکو نیز میتواند باعث بوی بد دهان، لکه دار کردن دندانها، کاهش توانایی شما در چشیدن طعم غذاها و تحریک لثهها شود.
علت بوی بد دهان کودکان
• عدم رعایت بهداشت دهان
شایعترین علت بوی بد دهان کودکان عدم رعایت بهداشت دهان و دندان است.
• خوردن غذاهای تند
خوردن غذاهای با بوی تند میتواند منجر به بوی بد دهان کودک شما شود. غذاهایی مانند سیر و پیاز علت بوی بد دهان کودکان (و بزرگسالان) هستند.
• پوشش زبان
آیا کودک شما زبان سفید و بوی بد دهان دارد؟ یکی دیگر از دلایل بسیار رایج بوی بد دهان در کودکان نوپا، کودکان و نوجوانان، پوشش روی زبان است. مسواک به خلاص شدن از شر بوی بد دهان و پوشش سفید زبان کودک شما کمک میکند.
• پوسیدگی دندان و عفونتهای دندانی
یک حفره یا پوسیدگی دندان میتواند علت بوی بد دهان کودک شما باشد.
• بیماری لثه
بیماری لثه با بوی بد دهان در افراد در هر سنی از جمله کودکان مرتبط است.
• شل شدن تاج دندان یا پرکنندهها
اگر روکش یا پرکردگی دندان کودک شما آسیب دیده یا شل شده باشد، غذا و باکتری میتواند زیر آن گیر کند. جای تعجب نیست که این امر باعث ایجاد بوی بد دهان در کودکان میشود.
• بزاق دهان کافی نیست
قبلا گفتهایم و باز هم میگوییم، بزاق یک ابرقهرمان برای سلامت دهان است. در شب، زمانی که بچهها میخوابند، تولید بزاق کاهش مییابد و باکتریهای دهانشان زیاد میشود، به همین دلیل است که اغلب همراه با بوی بد دهان از خواب بیدار میشوند.
• لوزههای بزرگ
بچههایی که لوزههای بزرگ دارند یا لوزههایی که گودالهای عمیقی در آنها وجود دارد ممکن است بوی بدی پیدا کنند. این به این دلیل است که لوزهها به آهنربایی برای تجمع مواد غذایی، باکتریها و ترشحات بینی تبدیل میشوند. سنگهای لوزهها که تونسیلولیت نامیده میشوند میتوانند در چالههای لوزه تشکیل شوند و در حین تجزیه بوی بدی از خود منتشر کنند.
• آلرژی یا عفونت در گوش، بینی یا گلو
عفونتهای ویروسی و باکتریایی مانند گلودرد استرپتوکوکی میتوانند علت بوی بد دهان کودکان شود.
• تنفس از راه دهان
مطالعهای که در مجله Clinics منتشر شد، ارتباط بین تنفس دهانی و بوی بد دهان در کودکان را نشان داده است. محققان معتقدند که تنفس از راه دهان باعث خشکی دهان میشود، که منجر به بوی بد دهان در صبح میشود. تنفس دهانی میتواند موقتی باشد و به دلیل گرفتگی بینی کودک یا از روی عادت باشد.
• برخی شرایط بهداشتی
برخی از بیماریها، از جمله دیابت، رفلاکس معده، برفک دهان و در موارد نادر، مشکلات کبدی و کلیوی میتوانند علت بوی بد دهان کودکان باشد. در حالی که اکثریت قریب به اتفاق موارد بوی بد دهان جدی نیستند، اگر درباره آن نگران هستید، مشکل را با پزشک اطفال در میان بگذارید.
• چیزی در بینی گیر کرده است!
در مورد عواملی که میتواند باعث ایجاد بوی بد دهان در کودکان نوپا شود، باید به گیر کردن چیزی در بینی اشاره کنیم. ثابت شده است که نوزادان و کودکان نوپا، غذا و اسباب بازیها را در بینی خود قرار میدهند که ممکن است منجر به التهاب، آبریزش بینی و بوی بد شود. اگر فکر میکنید فرزندتان چیزی به بینی خود چسباند و تب و مخاط سبز تیره دارد، فورا به پزشک مراجعه کنید.
اسم قرص برای رفع بوی بد دهان
بهداشت دهان و دندان مؤثرترین راه برای درمان بوی بد دهان است. با این حال، داروهای تجویزی و بدون نسخه نیز ممکن است مفید باشند.
دهانشویههایی که حاوی عوامل ضد باکتریایی ستیل پیریدینیوم کلرید (Cepacol)، کلرهگزیدین (Peridex) یا پراکسید هیدروژن هستند مؤثر هستند.
کلوزیس، خمیر دندان، دهانشویه و اسپری دهان گزینه دیگری است.
این محصولات میکروبهای ایجادکننده بوی بد دهان را از بین میبرند و نفس شما را خوشبو میکنند. اگر بوی بد دهان به دلیل رفلاکس معده باشد، داروهایی مانند مسدودکنندههای H2، مهارکنندههای پمپ پروتون (PPIs) یا آنتی اسیدها نیز ممکن است توصیه شوند.
علاوه بر موارد بالا، برخی داروها و قرصهای موثر برای درمان بوی بد دهان عبارتند از:
• مترونیدازول
• اشتوتزن
• لاکتوگام
• کلرهگزیدین
• کلرید سیتیل پیریدینیوم (CPC)
• دی اکسید کلر
• رانیتیدین
• سایمتیدین
مشاوره با پزشک آنلاین برای بوی بد دهان!
علت بوی بد دهان شما هر چیزی که باشد، شما میتوانید از طریق معاینه و ویزیت پزشک آنلاین در کلینیک مدیست، نسبت به رفع آن اقدام کنید. کلینیک آنلاین مدیست دارای بهترین متخصصان دهان و دندان است که میتوانند بهترین روشهای دمانی را به شما ارائه دهند. همینطور می توانید از پزشکان گوارش هم برای رفع این مشکل کمک بگیرید.
ویزیت پزشک در کلینیک مدیست به صورت آنلاین است و به راحتی از درون منزل میتوانید این کار را انجام دهید.