علت بوی بد ادرار چیست؟ | آشنایی با نحوه درمان و تشخیص
- 06 آبان 1402
- صفر نظر
- کلیه و مجاری ادراری
شاید تا به حال به این مسئله فکر نکرده باشید که توجه به انواع بوی ادرار بسیار مهم است. ما باید بدانیم که علت بوی بد ادرار چیست و این وضعیت نشانه چه بیماری است. اما مشاهده شده که در برخی مواقع، افراد برای مراجعه به پزشک و بررسی مشکلاتی از این دست، استرس دارند و یا حتی خجالت می‌کشند. از آنجایی که باید برای بررسی وضعیت خودتان اقدامات سریعی را انجام دهیم، می‌توانید برای دریافت مشاوره، به این لینک مراجعه کنید و با استفاده از روش تلفنی یا چت، با ما در تماس باشید. در واقع با استفاده از امکان مشاوره آنلاین مدیست، نیازی به مراجعه حضوری ندارید و حتی رزرو نوبت پزشک مورد نظر خود را هم از طریق سایت انجام خواهید داد.
دلیل بوی بد ادرار چیست؟
ادرار همیشه از آب تشکیل می‌شود و حاوی مواد زائدی است که توسط کلیه‌ها از بدن دفع می‌شوند. این مواد زائد می‌توانند باعث بوی ادرار شوند. بسته به میزان آب و مواد زائد در ادرار، بوی آن متفاوت خواهد بود. اگر ادرار کم آب و حاوی کمی مواد زائد باشد، بوی کمی خواهد داشت. اما اگر ادرار بسیار غلیظ باشد و حاوی مقدار کمی آب و مواد زائد بیشتر باشد، بویی قوی شبیه به آمونیاک را ایجاد می‌کند. اگر چنین بویی را استشمام می‌کنید، بدون فوت وقت برای دریافت مشاوره به این لینک مراجعه کرده و به صورت تلفنی یا چتی با ما در ارتباط باشید. مشاوره آنلاین در مدیست بدون نیاز به مراجعه حضوری پیش می‌رود. همچنین، امکان رزرو نوبت پزشک مورد نظر هم از طریق سایت فراهم شده تا به راحتی وضعیت خودتان را پیگیری کنید.
در نظر داشته باشید که بعضی از غذاها و داروها (حتی در غلظت کم)، می‌توانند بوی ادرار را تغییر دهند. به عنوان مثال، مصرف مارچوبه یا برخی ویتامین‌ها ممکن است بر بوی ادرار تاثیر داشته باشند. اما در برخی موارد، بوی غیرمعمول ادرار ممکن است نشان‌دهنده وجود یک بیماری یا مشکل جدی باشد.
در نتیجه، علت بوی بد ادرار می‌تواند به دلایل متعددی وابسته باشد که مهم‌ترین آنها عبارتند از:
مشاوره با فوق تخصص نفرولوژی
دریافت مشاوره‌ها
• التهاب مثانه (سیستیت)
التهاب مثانه یا سیستیت، با تغییر در ترکیب شیمیایی ادرار، بوی ناخوشایندی را به وجود می‌آورد. این التهاب می‌تواند ناشی از عفونت باکتریایی یا عوامل دیگری باشد که باعث تخریب و التهاب دیواره مثانه می‌شود. این تغییرات شیمیایی باعث ایجاد بوی بد ادرار می‌شود که معمولا به عنوان یکی از علائم سیستیت شناخته می‌شود.
• عفونت دستگاه ادراری؛ مهم‌ترین علت بوی بد ادرار
عفونت در مجرای ادراری، با تغییر ترکیب شیمیایی ادرار به همراه بوی بد، تجربه می‌شود. این نوع عفونت ممکن است ناشی از وجود باکتری‌ها یا سایر عوامل عفونت‌زا در مجرای ادراری باشد. این تغییرات شیمیایی در ترکیب ادرار باعث ایجاد بوی ناپسندی می‌شود که اصلی‌ترین نشانه عفونت مجرای ادراری است.
• کم آبی بدن
وقتی بدن با کمبود آب و مایعات روبرو می‌شود، ادرار ترکیبی غلیظ‌تر را تشکیل می‌دهد که باعث بوی بد خواهد شد. این مسئله به دلیل غلظت بیشتر مواد زائد و کمبود آب در ادرار است. این تغییر در ترکیب ادرار و بوی بد آن معمولا در شرایطی از جمله دیابت یا استفاده غیر متعادل از مایعات رخ می‌دهد؛ بنابراین، حفظ تعادل مناسب مایعات بدن و مصرف کافی آب می‌تواند به جلوگیری از این تغییرات در ادرار و بوی ناپسند آن کمک کند.
• کتواسیدوز دیابتی
در دیابت نوع 2 (که کنترل نشده)، بدن به جای استفاده از قند به عنوان منبع انرژی، به سوخت کتون‌ها متکی می‌شود. سوخت کتون‌ها می‌توانند در ادرار تجمع یابند و باعث ایجاد بوی ناگواری شوند. این تغییرات در ترکیب ادرار و بوی بد آن عمدتا در افرادی که وضعیت دیابت خوبی ندارند و سطح قندهای خون بالا است، رخ می‌دهد. بنابراین، اطلاع از علت بوی بد ادرار برای کنترل مناسب دیابت و رعایت تغذیه سالم اهمیت دارد. فراموش نکنید که در دیابت نوع 2 که کنترل نشده، میزان قند خون افزایش می‌یابد و می‌تواند به تغییر در ترکیب شیمیایی ادرار و بوی بد آن منجر شود.
• فیستول دستگاه گوارش - مثانه
ارتباط غیرطبیعی بین روده و مثانه (با تخلیه مواد شیمیایی نامطلوب در ادرار)، می‌تواند بوی غیرطبیعی ایجاد کند. این ارتباط ناهنجار ممکن است ناشی از وجود شرایطی مانند فیستول روده - مثانه باشد که باعث ترکیب شدن محتوای روده با ادرار می‌شود. این ترکیب شیمیایی ممکن است بوی بد را در ادرار ایجاد کند. درمان و مدیریت این نوع ارتباط غیرطبیعی می‌تواند به کاهش تخلیه مواد شیمیایی نامطلوب و بهبود بوی ادرار کمک کند.
• بیماری ادرار شربت افرا
این بیماری ژنتیکی نادر (که در دوران شیرخوارگی مشخص می‌شود) ممکن است باعث تجمع مواد شیمیایی غیرطبیعی در ادرار شده و بوی ناپسندی ایجاد کند. این بیماری معمولا به عنوان یک اختلال متابولیک شناخته می‌شود که باعث تغییرات در ترکیب شیمیایی ادرار خواهد شد. این تغییرات شیمیایی دلیل اصلی بوی بد ادرار هستند.
در نظر داشته باشید که برخی اختلالات متابولیک هم می‌توانند تأثیری بر ترکیب شیمیایی ادرار داشته باشند و بوی بد آن را تحت تأثیر قرار دهند. البته این توضیحات تنها برخی از دلایل ممکن بوی بد ادرار را شامل می‌شوند. در صورتی که بوی ادرار شما غیرمعمول است یا باعث نگرانی می‌شود، بهتر است به پزشک مراجعه کنید تا علت آن تشخیص داده و درمان مناسب را برای شما در نظر بگیرد.
مشاوره با پزشک
آیا بوی بد ادرار خطرناک است؟
حالا که می‌دانیم انواع بوی ادرار نشانه چیست، باید با خطرات ناشی از بی‌اهمیتی به این وضعیت هم آشنا شویم. همان‌طور که متوجه شدید، علت بوی بد ادرار همیشه به تغذیه ما مربوط نیست و گاهی نشانه مهمی است که از وجود یک بیماری در بدن ما خبر می‌دهد. بدیهی است که اگر بوی استشمام شده با ایجاد تغییرات جزئی در برنامه غذایی رفع می‌شود، نیازی به مراجعه به پزشک نداریم. اما علل دیگری نیز تجربه می‌شوند که ممکن است نیاز به درمان پزشکی داشته باشند.
عفونت ادراری (اگرچه اغلب بی‌ضرر به نظر می‌رسد)، می‌تواند پیشرفت کرده و مشکلات جدی سلامتی از جمله عفونت کلیه را ایجاد کند. با درمان زودهنگام، فرد معمولا باید در عرض چند روز بهبود یابد. همچنین ممکن است برخی از افراد مبتلا به عفونت ادراری علائم خاصی نداشته باشند، اما اگر بوی بد بیش از چند روز ادامه داشت، بهتر است به پزشک مراجعه کنند. این مسئله برای افرادی که باردار هستند بسیار حائز اهمیت است.
سایر مسائل بهداشتی نیز ممکن است باعث ایجاد بوی نامطبوع در ادرار شوند و نیاز به درمان مداوم داشته باشند. به عنوان مثال، فردی که دیابت دارد، ممکن است نیاز به تغییر در داروها یا ایجاد تغییرات خاصی در سبک زندگی خود داشته باشد.
اگر فردی با بیماری مزمن متوجه شود که بوی ادرارش به طور قابل توجهی تغییر کرده، بهتر است این موضوع را با یک پزشک مطرح کند. این مشکل ممکن است نشانه‌ای از تغییرات جدی در وضعیت سلامتی فرد بوده و به ارزیابی و درمان تخصصی نیازمند باشد.
انواع بوی ادرار با توجه به علت بوی بد ادرار
گاهی می‌شنویم که افراد بوی ادرار شبیه گوشت را استشمام می‌کنند. همچنین برخی از مادران بوی ترشیدگی ادرار در فرزند خود را بررسی می‌کنند و نگران وجود مشکلی جدی هستند. در نظر داشته باشید که علت بوی بد ادرار، می‌تواند بر نوع بو هم تاثیر داشته باشد.
برای نمونه عفونت و بیماری‌های کبد ممکن است سطح بالایی از آمونیاک را در ادرار ایجاد کرده و باعث استشمام بوی ادرار شبیه وایتکس شوند. زمانی که کبد به طور طبیعی عمل نمی‌کند، آمونیاک در خون و ادرار افزایش پیدا می‌کند. در صورت تشخیص بوی آمونیاک در این وضعیت، حتما باید بیماری فرد توسط پزشک مورد بررسی قرار گیرد. این ممکن است نشانه‌ای از عملکرد ناصحیح کبد باشد و به ارزیابی و درمان توسط متخصصان نیاز داشته باشد. استشمام بوی آمونیاک در ادرار نباید نادیده گرفته شود و بهتر است به طور سریع مشکل را با پزشک مطرح کنید.
همچنین اگر بوی ادرار شبیه ماهی است، احتمالا علت آن عفونت واژنی است. این نوع عفونت اغلب به علت وجود باکتری‌ها رخ می‌دهد و ممکن است پس از رابطه جنسی شدت آن بیشتر شود. همچنین اگر علائم دیگری مانند سوزش هنگام ادرار کردن، درد، خارش و ترشحات غیرمعمول را به همراه دارد، مراجعه به متخصص زنان امری حیاتی است. این علائم ممکن است نشانه‌ای از عفونت واژنی جدی باشند و بدون تشخیص و درمان توسط متخصص وضعیت بدتری را به وجود آورند.
مشاوره با متخصص اورولوژیست
دریافت مشاوره‌ها
نحوه درمان
پیدا کردن روش درمانی مورد نیاز شما، به علت ابتلا به این وضعیت مرتبط است. اگر که فکر می‌کنید ممکن است دیابت یا هر نوع عفونتی داشته باشید، بهتر است با یک متخصص ملاقات کنید تا آزمایش‌های مورد نیاز و تشخیص گزینه‌های درمانی را بررسی کنید. همچنین، عفونت‌های ادراری همراه با علائمی مانند کمردرد، درد و سوزش هنگام ادرار، لرزش، تب و بوی غیرمعمول ادرار نیازمند مراقبت پزشکی هستند.
در مواردی که سنگ کلیه علت بوی بد ادرار است، در نظر داشته باشید که بعضی از سنگ‌ها به طور طبیعی از طریق ادرار دفع می‌شوند و نیازی به درمان خاصی ندارند. با این حال، اگر درد شدید، استفراغ، خونریزی، علائم عفونت یا تب دارید، بهتر است به پزشک متخصص مراجعه کنید.
قبلا اشاره کردیم که برخی از داروها یا ویتامین‌ها هم ممکن است دلیل بوی نامطبوع ادرار باشند. اگر پس از شروع مصرف داروها یا مکمل‌های تجویز شده، تغییر بوی ادرار خود را متوجه شدید، بهتر است وضعیت را با پزشک در میان بگذارید. در ادامه پیشنهاد می کنیم مقاله مولتی ویتامین چیست را مطالعه کنید.
پزشک ممکن است برای تشخیص دلیل بوی بد ادرار، درباره سبک زندگی شما، تغییرات اخیر در وضعیت سلامت و زمانی که بوی بد شروع شده است، سؤالاتی بپرسد. او احتمالا نمونه ادرار را برای کشت و بررسی باکتری‌ها و علائم دیگر عفونت به آزمایشگاه ارسال می‌کند.
اگر رژیم غذایی شما مسئول بوی نامطبوع ادرار باشد، پزشک مشکل را بر اساس علائم تشخیص می‌دهد. در برخی موارد هم ممکن است تصویربرداری با منبع مطمئنی از دستگاه ادراری یا کلیه‌ها را تجویز نماید. همچنین، احتمال دارد شخص برای بررسی شرایط سلامتی، به آزمایش خون نیاز داشته باشد. این اقدامات همه با هدف تشخیص و شناسایی دلیل بوی بد ادرار انجام می‌شوند. در نتیجه برای درمان به موقع این مسئله باید علت را به خوبی بررسی کنید و تمام نشانه‌ها را برای پزشک تشریح نمایید.
راهکارهایی برای کاهش بوی بد ادرار
توصیه می‌شود برای حفظ سلامت ادراری، مایعات فراوانی مانند آب را در طول روز مصرف کنید و به طور منظم ادرار نمایید. بدیهی است که در هوای گرم و هنگام ورزش، باید بیشتر مایعات را هم مصرف کنید. در ضمن باید از مصرف نوشیدنی‌های گازدار شیرین، قهوه و الکل به مقدار زیاد اجتناب کنید، زیرا ممکن است علاوه بر اینکه علت بوی بد ادرار هستند، باعث تحریک سیستم ادراری شوند و مشکلات بیشتری را به وجود آورند.
همچنین، توصیه می‌شود که مصرف زیاد سیر یا مارچوبه را هم محدود کنید، زیرا این مواد حاوی مواد شیمیایی با بوی قوی هستند و ممکن است به ادرار نفوذ کرده و بوی نامطبوعی ایجاد کنند. در ضمن، توصیه می‌شود مصرف ویتامین B6 را بیش از 10 میلی‌گرم در روز محدود کنید، زیرا مصرف بیش از حد این ویتامین ممکن است به سلامت ادراری آسیب برساند.
همچنین برخی از افراد مصرف موادی مانند آب لیمو، آب نعناع، چای زعفرانی و یا مصرف مکمل‌های طبیعی مانند عصاره جوانه گندم را در نظر می‌گیرند تا به کاهش بوی بد ادرار کمک کنند. البته این موارد چند نمونه از درمان‌های خانگی برای رفع بوی بد ادرار هستند. برای دریافت اطلاعات بیشتر و بررسی یک درمان دقیق باید با پزشک متخصص در ارتباط باشید. همان‌طور که اشاره کردیم، بررسی دقیق علت این وضعیت می‌تواند بهترین دروش درمانی را هم مشخص کند.
جمع بندی بحث علت بوی بد ادرار
در این مقاله سعی کردیم شما را با انواع بوی ادرار و همچنین دلایل تجربه این وضعیت آشنا کنیم. همان‌طور که ذکر شد ممکن است بوی بد ادرار ناشی از عوامل مختلفی باشد. به همین دلیل مشاوره پزشک برای تشخیص دقیق و درمان صحیح، الزامی است. پزشک با بررسی تاریخچه سلامتی، انجام آزمون‌های مربوطه و مشاهده علائم می‌تواند علت بوی بد را تشخیص دهد و درمان مناسبی را تجویز کند. فراموش نکنید که هرگز نباید خودسرانه اقدام به درمان خانگی کنید و توصیه‌ها و دستورات پزشک را نادیده بگیرید. در صورت ایجاد نگرانی یا تغییرات ناگهانی در بوی ادرار، بهتر است سریعا با پزشک خود تماس بگیرید. به یاد داشته باشید که همکاری با پزشک برای تشخیص علت بوی بد ادرار و درمان به موقع، مسیر بهبود مؤثرتر و اطمینان بخش‌تری را به شما نشان خواهد داد.
همچنین جهت دریافت مشاوره، می‌توانید از این لینک استفاده کنید تا به صورت تلفنی یا چتی با کارشناسان ما در ارتباط باشید. در این روش، نیازی به مراجعه حضوری به مطب پزشک ندارید. اگر برای بررسی بیشتر نیاز به مراجعه حضوری بود، می‌توانید رزرو نوبت از طریق سایت مدیست را در نظر بگیرید.
منابع:
Smelly urine: Causes, other symptoms, treatment, and more (medicalnewstoday.com)
