علائم عفونت واژن چیست؟ + تشخیص و درمان خانگی
- 15 مرداد 1402
- صفر نظر
- زنان و زایمان
عفونت‌های واژینال و التهاب واژن (التهاب مهبل) بسیار شایع هستند، به حدی که اغلب زنان در طول زندگی خود یکی از این موارد را تجربه می‌کنند. شناخت علائم عفونت واژن اهمیت بسیار زیادی دارد.
علائم عفونت واژینال یا التهاب واژن ممکن است شامل ترشح واژینال، خارش، سوزش، درد و بوی شدید باشد. اگرچه برخی از عفونت‌های واژینال به صورت جنسی منتقل می‌شوند، اما بسیاری از آن‌ها مرتبط به تماس‌های جنسی نیستند. به همین دلیل علائم عفونت واژن باید به صورت مداوم مورد بررسی قرار گیرند.
گریگوری آر. مور (دکترای پزشکی و اپیدمیولوژی در مرکز خدمات بهداشتی اسنمپس در موسسه فناوری جورجیا) می‌گوید: «برخی از زنان به دلیل دلایلی که کاملاً واضح نیستند بیشتر در معرض عفونت‌های واژینال قرار می‌گیرند». درمان عفونت رحم نیز به همین موضوع ارتباط دارد. در ادامه این مقاله همراه مدیست باشید.
عفونت واژن چیست و چرا رخ می‌دهد؟
عفونت‌های واژینال عموماً به دلیل باکتری‌ها، قارچ‌ها، انگل‌ها یا ویروس‌هایی هستند که در درون و بیرون واژن و دهانه آن به فعالیت خود ادامه می‌دهند. برخی از این عوامل به طور طبیعی در واژن شما زندگی کرده و هیچ مشکلی ایجاد نمی‌کنند. علائم عفونت واژن به مرور مشاهده می‌شوند.
اگر شرایط طبیعی واژن شما به هر دلیلی مختل شوند، ممکن است با چنین عفونت‌هایی روبه‌رو شوید. عللی مانند شستشوی واژن (از درون)، استفاده از آنتی‌بیوتیک‌ها، استفاده از تمپون‌ها و برخی از روش‌های پیشگیری از بارداری ممکن است این عفونت‌ها را ایجاد کنند.
کالاهایی همچون صابون، مواد شوینده مخصوص پوست‌های حساس، نرم‌کننده‌های لباس امکان دارد پوست نازک اطراف واژن و دهانه واژن را به شدت تحت تأثیر خود قرار دهند. این امر می‌تواند علائمی مانند خارش به وجود بیاورد، اما گاهی اوقات شاهد ایجاد عفونت هستیم.
بعضی از عفونت‌های واژینال به‌صورت جنسی منتقل می‌شوند، به این معنا که اگر با فردی مبتلا به این عفونت رابطه‌ی جنسی بدون استفاده از کاندوم داشته باشید، ممکن است شما نیز به آن عفونت مبتلا شوید. به همین جهت باید با علائم عفونت واژن آشنا باشید. یک واژن طبیعی و سالم دارای یک سری باکتری و کپک می‌شود است، حتی بدون اینکه عفونت خاصی وجود داشته باشد. اما برخی از عوامل می‌توانند محیط واژن را تغییر دهند و به رشد بیش از اندازه باکتری یا کپک کمک کنند. این عوامل عبارت‌اند از:
• شستشوی بخش داخلی واژن به شکل نامناسب
• تغییرات سطح هورمون‌های زنانه
• مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها
• رابطه‌ی جنسی واژنی پرخطر
اگرچه نمی‌توان همه‌ی این عوامل را اجتناب کرد، اما شستشوی درون واژن با آب یا مایع دیگر، بی‌جا و احتمالاً آسیب‌رسان است و توصیه نمی‌شود.
مشاوره با متخصص زنان و زایمان
دریافت مشاوره‌ها
انواع عفونت واژن
به گفته سینتیا کراوس (دکترای پزشکی و استاد کمکی بخش زایمان و جراحی زنان در دانشکده پزشکی مونت‌سینای شهر نیویورک) چند نوع بسیار شایع از عفونت‌های واژنی وجود دارد. در ادامه این موارد را به خوبی بررسی خواهیم کرد. این موضوع در حوزه شناخت علائم عفونت واژن مهم است.
علائم عفونت واژن کپکی
شایع‌ترین نوع واژینیت (عفونت‌های واژنی)، عفونت خاصی است که به دلیل یک قارچ خاص با نام کاندیدا به وجود می‌آید. به گفته دکتر کراوس، چندین گونه‌ی کپک کاندیدا وجود دارد (کاندیدا آلبیکانز شایع‌ترین آن‌ها است).
به طور طبیعی، کاندیدا به تعداد کم و بدون آسیب‌رسانی خاصی در بدن شما و حتی در واژنتان زندگی می‌کند. اما در شرایط خاصی، ممکن است شاهد افزایش غیر عادی کاندیدا باشیم.
این شرایط ممکن است شامل تغییرات سطح هورمونی ناشی از بارداری، قرص‌های پیشگیری از بارداری یا دوران قاعدگی باشد. برخی از شرایط دیگر که خطر ابتلا به عفونت کپکی واژنی را افزایش می‌دهند، شامل داشتن قند خون بالا و مزمن و کاهش مقاومت بدن به دلیل بیماری‌هایی مانند اچ‌آی‌وی است.
علامت یک عفونت کپکی شامل ترشحی سفید و غلیظ است که برخی از زنان آن را به شکل خرده پنیرهای کوچک توصیف می‌کنند. عفونت‌های کپکی می‌توانند خارش و قرمزی خاصی را در دهانه واژن ایجاد کنند.
لاکتوباسیلی‌ها
علاوه بر کپک، باکتری‌های دیگری به نام لاکتوباسیلی‌ها نیز در واژن زنان زندگی می‌کنند. وقتی تعداد لاکتوباسیلی‌ها به مقدار خاصی می‌رسد، شاهد شرایط عفونتی ویژه‌ای خواهیم بود.
دلیل تغییر در سطح باکتری‌ها هنوز مشخص نیست، اما باکتری‌های لاکتوباسیلی‌های طبیعی ممکن است توسط باکتری‌های دیگری که عفونت را ایجاد می‌کنند، جایگزین شوند.
کراوس می‌گوید: «گاردنرلا باکتری خاصی است که بیشترین ارتباط را با این نوع عفونت دارد. کمبود لاکتوباسیلی‌ها و رشد افزون این باکتری‌ها، از جمله علائم عفونت واژنی است».
در لاکتوباسیلی، زن ممکن است ترشحی غلیظ یا سفید یا حتی یک مایع شفاف و لیز را مشاهده کند. احتمال ایجاد خارش یا سوزش کم است. در این حالت واژن شما بوی ماهی به خود می‌گیرد.
علائم عفونت واژن تریکومونیازیس
تریکومونیازیس یا تریکومونیاز یکی از شایع‌ترین عفونت‌های واژنی است. این بیماری به تریچ معروف است و توسط یک انگل تک‌سلولی به نام تریکوموناس واژینالیس ایجاد می‌شود و در طول رابطه‌ی جنسی از یک شریک به شریک دیگر منتقل خواهد شد.
علائم تریکومونیازیس شبیه به سایر عفونت‌های واژنی هستند: سوزش، تحریک، قرمزی و تورم دهانه واژن و ترشح واژنی زرد - خاکستری یا سبز که ممکن است بوی ماهی بدهد. این یکی از مهم‌ترین علائم عفونت واژن است.
کلامیدیا
کلامیدیا یک بیماری منتقل شونده جنسی است که می‌تواند التهاب واژن را ایجاد کند. برخی از زنان دارای کلامیدیا ترشح واژینال خواهند داشت و برخی دیگر خیر.
اگر عفونت به خارج از واژن و رحم گسترش یابد، ممکن است خونریزی بین دوره‌های قاعدگی یا بعد از رابطه‌ی جنسی را تجربه کنید. البته، این نوع خونریزی شاید ناشی از عوامل دیگری باشد. کلامیدیا اغلب بدون علائم خاصی رخ می‌دهد و می‌تواند برای یک مدت طولانی باقی بماند و به آسیب‌های تناسلی بینجامد. علائم عفونت واژن در این زمینه نیز مشاهده می‌شوند.
علائم عفونت واژن گونوره
گونوره یک عفونت محسوب می‌شود که بسیار خطرناک است. گونوره اغلب هیچ علائمی خاصی ایجاد نمی‌کند، اما می‌تواند موجب ترشح واژنی، درد در هنگام ادرارکردن و درد در هنگام رابطه‌ی جنسی واژنی شود.
زنانی که گونوره دارند، اغلب همچنین کلامیدیا نیز دارند، بنابراین زنی که برای یکی از این عفونت‌های باکتریایی آزمایش می‌گیرد، اغلب برای درمان دیگری نیز مورد درمان قرار می‌گیرد. علائم عفونت واژن گونوره قابل مشاهده است.
واژینیت غیرعفونی
واژینیت غیرعفونی وقتی رخ می‌دهد که واژن به عوامل تحریک‌کننده‌ای مانند تمپون‌های عطردار، صابون‌های عطردار، یا نرم‌کننده‌های پارچه حساس باشد. این یک عفونت نیست، بنابراین اولین راه‌حل آن است که عامل اصلی حساسیت را کنار بگذارید. شناخت علائم عفونت واژن غیرعفونی بسیار مهم است.
در برخی از موارد، احتمالاً تنها انجام این کار کافی نخواهد بود. درمان‌های تکمیلی مانند استروئیدها می‌توانند یک انتخاب مناسب در این زمینه باشند. نوع دیگری از واژینیت غیرعفونی با نام واژینیت آتروفیک شناخته می‌شود و معمولاً موجب نازک و خشک شدن دیواره‌های واژن شما خواهد شد.
علائم عفونت واژن وولوودینیا
در وولوودینیا، زنان به درد مزمن واژن مبتلا هستند بدون آنکه علت مشخصی وجود داشته باشد. علائم این عفونت نیز شبیه به سایر عفونت‌های واژنی است (سوزش، خارش، خشکی، درد و تورم). این علائم عفونت واژن ممکن است به صورت مداوم ادامه پیدا کنند.
عفونت‌های واژینال ویروسی
ویروس‌های خاصی می‌توانند عفونت‌های واژنی ویژه‌ای را ایجاد کنند. بیشتر ویروس‌هایی که به طور مستقیم واژن را تحت تأثیر قرار می‌دهند، از طریق تماس جنسی منتقل می‌شوند.
دکتر مور می‌گوید: «ویروس هرپس سیمپلکس علت شایعی برای واژینال ویروسی است». علائم آن شامل درد در منطقه تناسلی ناشی از زخم یا جراحات است. زخم‌های موجود در دهانه واژن معمولاً قابل مشاهده هستند، اما اگر عفونت در داخل واژن یا رحم باشد، برای تأیید تشخیص، یک سری آزمایش توسط پزشک تجویز خواهند شد. در این زمینه به علائم عفونت واژن توجه می‌شود.
خطرات و دلایل عفونت واژن
علائم عفونت واژن می‌توانند درد و ناراحتی را ایجاد کنند. بدون درمان، ممکن است این موارد منجر به عوارضی شوند که می‌توانند به طرز مخربی بر روی سلامت فرد تأثیر بگذارند. با این حال، بیشتر عفونت‌های واژنی می‌توانند با درمان‌ها مناسب، از بین بروند. در این مورد از کارشناسان مدیست یاری بجویید. خطرات کلی ناشی از عفونت واژن عبارت‌اند از:
• خارش و سوزش واژنی
• درد و ناراحتی در واژن
• قرمز و متورم شدن پوست اطراف واژن
• درد یا سوزش در زمان ادرارکردن
• درد در زمان رابطه جنسی واژنی
• خونریزی واژنی
• ایجاد مشکلات مشخصی برای رحم و ناباروری
دلایل و علائم عفونت واژن
به طور ساده، عفونت‌های واژنی معمولاً زمانی رخ می‌دهند که چیزی تعادل معمول باکتری‌ها و کپک‌ها در واژن شما را تحت تأثیر قرار می‌دهد. دلیل‌های شایع عفونت‌های واژنی بر اساس نوع عفونت عبارت‌اند از:
• عفونت‌های باکتریایی: افزایش رشد برخی باکتری‌ها که به طور طبیعی در واژن شما وجود دارند، می‌تواند این عفونت‌ها را ایجاد کند. اگرچه این عفونت به عنوان یک بیماری انتقالی جنسی در نظر گرفته نمی‌شود، تماس جنسی، از جمله تماس دست با اندام تناسلی، رابطه جنسی دهانی و رابطه‌ی جنسی واژنی منجر به افزایش رشد باکتری و افزایش احتمال بروز چنین موردی می‌شوند. این یک نکته مهم در رابطه با علائم عفونت واژن محسوب می‌گردد.
• عفونت‌های کپکی: عفونت‌های کپکی معمولاً به واسطه‌ی یک قارچ به نام Candida albicans ایجاد می‌شوند. میزان باکتری‌های ضدقارچ در واژن هر انسان با توجه به گزینه‌های خاصی همچون ویژگی‌های هورمونی، آنتی بیوتیک‌ها، ضعف داشتن در سیستم ایمنی و همچنین اضطراب و استرس، نسبت به حالت عادی کاهش پیدا می‌کند. چنین موردی نیز منجر به افزایش میزان عفونت‌های کپکی خواهد شد.
• عفونت تریکومونیازیس: این عفونت به واسطه‌ی یک پارازیت پروتوزوآنی به نام Trichomonas vaginalis ایجاد می‌شود. اکثر انسان‌ها از طریق رابطه‌های جنسی واژنی، دهانی یا مقعدی بدون بهره‌گیری از کاندوم داخلی یا خارجی دچار تریکومونیازیس می‌شوند. اما شواهد متفرقه مشخص کرده است که این عفونت از راه آب حمام نیز انتقال می‌یابد. روش‌های دیگر نادر (اما امکان‌پذیر) انتقال این عفونت شامل حضور در استخرها و حمام‌های مشترک است.
• واژنوز آتروفیک: این بیماری می‌تواند هنگام شیردهی یا هر زمانی که سطح استروژن شما کاهش یابد، اتفاق بیفتد. کاهش هورمون‌ها باعث نازک شدن و خشک شدن واژن شده و در نهایت منجر به التهاب واژن می‌گردد. این موضوع نیز در زمینه بررسی علائم عفونت واژن حائز اهمیت است.
مشاوره با پزشک
پیشگیری از عفونت واژن
تمامی عفونت‌های واژنی قابل پیشگیری نیستند، اما نکات زیر می‌توانند به کاهش احتمال ابتلا به آن‌ها و همچنین درمان خانگی عفونت واژن کمک کنند:
• استفاده از محصولات مخصوص قاعدگی معطر از جمله تمپون، نوار بهداشتی و لاینر خودداری کنید.
• به واژن خود اسپری یا عطر نزنید.
• فقط از آب ساده برای استحمام استفاده کنید، زیرا شستشو بدن با سایر مواد می‌تواند pH واژن را تحت تأثیر قرار دهد.
• بعد از هر استفاده، اسباب‌بازی‌های جنسی را طبق دستورالعمل‌های مراقبتی آن‌ها شستشو دهید. از اشتراک اسباب‌بازی‌های جنسی قبل از تمیز کردن آن‌ها خودداری کنید.
• زیرپوش پنبه‌ای یا زیرپوشی با ساختار درونی پنبه‌ای بپوشید تا جریان هوا بهبود یابد و از تحریک و التهاب واژن جلوگیری شود. زیرپوش خود را حداقل یک بار در روز یا پس از ورزش تعویض کنید.
• به سرعت از لباس‌های شنا و لباس‌های مرطوب ورزشی خارج شوید تا از رطوبت زائد جلوگیری شود.
• از یک مایع شوینده بدون عطر یا مایع شوینده مخصوص پوست حساس استفاده کنید و از نرم‌کننده‌های پارچه معطر دوری نمایید تا علائم عفونت واژن مشاهده نشود.
• استفاده از کاندوم‌ها در طول رابطه‌ی جنسی می‌تواند خطر ابتلا به عفونت‌های واژنی را کاهش دهد، حتی اگر عفونت‌های واژنی به‌عنوان عفونت‌های واگیردار جنسی در نظر گرفته نشوند.
به‌خاطر داشته باشید که کاندوم‌ها نه‌تنها از شما در برابر عفونت‌های واگیردار جنسی محافظت می‌کنند، بلکه به جلوگیری از تغییرات pH واژن که می‌تواند تعادل باکتری‌ها در واژن را تغییر دهد، کمک خواهند کرد. این یک امر مهم در زمینه درمان خانگی عفونت واژن است. چند نکته را در انتخاب و استفاده از کاندوم‌ها به‌خاطر بسپارید عبارت‌اند از:
• از کاندوم‌های مزه‌دار برای رابطه‌ی جنسی واژنی خود استفاده نکنید.
• کاندوم‌های تأخیری می‌توانند تحریک آور باشند.
• همیشه پس از رابطه‌ی جنسی مقعدی، برای رابطه واژنی از کاندوم جدید استفاده کنید.
آشنایی با درمان عفونت رحم
درمان اندومتریت یا عفونت رحم شامل از بین بردن عفونت و حل التهاب رحم است. درمان این عارضه شامل جلوگیری از هرگونه عوارض بیشتر خواهد بود. این درمان شامل موارد زیر است:
• آنتی‌بیوتیک‌ها: این داروها باکتری‌هایی که باعث التهاب پوشش رحمی می‌شوند و علائم عفونت واژن را نابود می‌کنند. اگر عفونت بسیار شدید باشد، ممکن است به آنتی‌بیوتیک‌های وریدی برای درمان عفونت رحم نیاز پیدا کنید.
• درمان شریک جنسی: اگر اندومتریت ناشی از یک بیماری واگیردار جنسی باشد، شریک یا شریک‌های جنسی شخص باید به سراغ درمان آنتی‌بیوتیکی بروند.
• آزمایش‌های بیشتر: بعد از پایان درمان آنتی‌بیوتیکی، ممکن است نیاز به کشت‌های سرویکسی یا بیوپسی رحمی باشد تا اطمینان حاصل شود که عفونت به طور کامل از بین رفته است. اگر عفونت باقی مانده باشد، پزشک ممکن است آنتی‌بیوتیک دیگری توصیه کند. علائم عفونت واژن در این شرایط نیز به صورت مداوم آنالیز می‌شوند.
• جراحی برای از بین بردن بافت: در برخی موارد، نیاز به از بین بردن بافت‌های باقی‌مانده در داخل رحم وجود داشته باشد.
• درمان هر گونه آبسه: گاهی عفونت باعث ایجاد آبسه در شکم خواهد شد. در این صورت، باید از جراحی کمک بگیرم تا درمان عفونت رحم انجام گیرد.
نتیجه‌گیری
عفونت‌های واژنی ممکن است ناشی از کپک، باکتری، ویروس‌ها و عوامل تحریک‌کننده‌ای رخ دهند. این عفونت‌ها دردناک هستند و توانایی شرکت در فعالیت‌های روزانه را کاهش می‌دهند. شناخت علائم عفونت واژن بر همه بانوان لازم است.
در صورت مشاهده هرگونه تغییر در ترشح واژنی، احساس هرگونه علائم عفونتی یا داشتن یک شریک جنسی مبتلا به بیماریهای جنسی، به یک پزشک مراجعه کنید. پزشک قادر خواهد بود دلیل این علائم را تشخیص داده و برنامه درمانی ویژه‌ای را برای شما را مشخص کند. در صورت وجود پرسش‌های بیشتر در مورد علائم عفونت واژن می‌توانید از کارشناسان مدیست کمک بگیرید.
