قرص ریتالین چیست؟ | آشنایی با کاربرد و عوارض آن
- 08 اردیبهشت 1402
- صفر نظر
- داروسازی
قرص ریتالین به عنوان یک محرک سیستم عصبی مرکزی شناخته می‌شود. متیل فنیدات موجود در این دارو بر مواد شیمیایی موجود در مغز و اعصاب افراد تأثیر می‌گذارد و به کنترل بیش فعالی و کنترل تکانه کمک می‌کند. در واقع ریتالین برای درمان اختلال کمبود توجه (ADD)، اختلال بیش فعالی (ADHD) و اختلال نارکولپسی استفاده می‌شود. با مدیست همراه باشید تا بدانیم قرص ریتالین چیست و آیا مصرف آن عوارضی دارد یا خیر.
بیش فعالی کودکان و ریتالین
اجازه دهید این مبحث را با بررسی اهمیت درمان بیش فعالی در کودکان شروع کنیم. چنین مسئله مهم با مدیریت رفتار، مداخلات آموزشی، درمان و اغلب تجویز دارو همراه است. داروهای مناسب می‌توانند تفاوت زیادی در رفتار و توانایی کودک برای تمرکز بهتر ایجاد کنند. در این میان یکی از داروهای تجویز شده برای کنترل این روند، ریتالین است. همان طور که اشاره شد این دارو در گروه داروهایی به نام محرک‌ها قرار می‌گیرد. این گروه برای افزایش فعالیت مغز، به ویژه در مناطقی که به کنترل توجه و رفتار کمک می‌کنند، مناسب هستند.
ریتالین برای درمان کودکان مبتلا به اختلال کم‌توجهی بیش فعالی (ADHD) هم استفاده می‌شود. زیرا به کنترل رفتارهای تکانشی و بیش فعالی آنها کمک می‌کند و به کودک اجازه می‌دهد تا بهتر تمرکز کند. همچنین برای درمان بزرگسالان مبتلا به ADHD یا نارکولپسی (اختلال خواب) هم استفاده می‌شود.
فراموش نکنید که این دارو فقط با نسخه پزشک در دسترس خواهد بود. ریتالین هم به صورت قرص و هم به صورت کپسول استاندارد (با رهش فوری) و یا آهسته رهش عرضه می‌شود. در این میان ممکن است برخی از کودکان برای به بهبود ADHD خود نیاز به مصرف آهسته رهش و ریتالین استاندارد داشته باشند. برای تشخیص این موضوع باید معاینات و آزمایشات لازم زیر نظر پزشک انجام شود. در صورت داشتن هرگونه سؤال و یا ابهامی برای مصرف این دارو می‌توانید از مشاوره آنلاین مدیست استفاده کنید. برای مصرف این قرص باید پزشک آن را تجویز کند و خواهشمندیم از مصرف خودسرانه خودداری نمایید.
مشاوره با متخصص اطفال
دریافت مشاوره‌ها
نحوه مصرف قرص ریتالین
حالا که متوجه شده‌اید قرص ریتالین چیست؟ باید در مورد نحوه مصرف آن با هم صحبت کنیم. طبق مواردی که تاکنون گفته شده این دارو برای درمان اختلال بیش فعالی یا همان ADHD استفاده می‌شود. برای درمان این بیماری تغییرات مقدار تولید برخی از مواد طبیعی در مغز را کنترل می‌کند. از آنجایی که ریتالین در دسته داروهای محرک قرار دارد می‌تواند به افزایش توانایی فرد برای توجه بیشتر، تمرکز بهتر روی یک فعالیت و کنترل برخی مشکلات رفتاری کمک کند. ممکن است در سازماندهی وظایف فردی و همچنین بهبود مهارت‌های گوش دادن تأثیرگذار باشد.
از آنجایی که ممکن است از این دارو برای درمان یک نوع اختلال خواب خاص با نام نارکولپسی هم استفاده کنید، مهم است با روند مصرف آن به درستی آشنا شوید. در گام اول توصیه اما این است که قبل از شروع مصرف این قرص، راهنمای دارویی ارائه شده توسط داروساز را بخوانید تا از عوارض قرص ریتالین آگاه شوید.
نکته دوم اینکه این دارو را طبق دستور پزشک (معمولا 2 یا 3 بار در روز به صورت خوراکی) مصرف کنید. بهتر است ریتالین 30 تا 45 دقیقه قبل از غذا مورد استفاده قرار بگیرد. با این حال، اگر ناراحتی معده هم دارید، باید این دارو را همراه یا بعد از غذا یا میان وعده خودتان مصرف کنید.
نکته: ممکن است مصرف این دارو در اواخر روز باعث ایجاد مشکل در خواب (یا بی خوابی کامل) شود.
مشاوره با پزشک
نکات ضروری برای مصرف قرص ریتالین چیست؟
شما لازم است این قرص را به طور منظم مصرف نمایید تا بیشترین بهره را از آن ببرید. برای کمک به یادآوری ساعات مصرف، آن را هر روز در زمان‌های معینی استفاده کنید. حالا که می‌دانید قرص ریتالین چیست باید دوز مصرفی را هم بر اساس وضعیت پزشکی خودتان و پاسخ به درمان تعیین شده، مصرف کنید. ممکن است پزشک به شما بگوید به تدریج دوز خود را افزایش یا حتی کاهش دهید. اگر برای مدت طولانی از این دارو استفاده می‌کنید، بدون مشورت با پزشک متخصص و به طور ناگهانی آن را قطع نکنید.
در صورت انجام چنین اشتباهی، ممکن است علائم ترک دارو (مانند افسردگی، افکار خودکشی، یا سایر تغییرات روانی/خلقتی) را تجربه کنید. برای جلوگیری از قطع مصرف بی موقع دارو، پزشک دوز شما را به آرامی کاهش خواهد داد. اگر برای مدت طولانی یا از دوزهای بالای ریتالین استفاده کرده‌اید، احتمال قطع مصرف شما زیاد است. در صورت ترک یکباره، حتما به پزشک یا داروساز خود اطلاع دهید.
همچنین ممکن است در صورت استفاده طولانی مدت، این دارو به خوبی اثر نکند. اگر چنین وضعیتی را تجربه کردید باید با پزشک خود صحبت کنید. اگرچه این دارو به بسیاری از افراد کمک کرده است، اما در برخی مواقع باعث اعتیاد هم می‌شود. در صورت داشتن اختلال در میزان مصرف مواد (مانند مصرف بیش از اندازه یا اعتیاد به مواد مخدر و الکل)، احتمالا وضعیت خطرناکی را تجربه خواهید کرد؛ بنابراین لازم است که داروی ریتالین را همان‌طور که تجویز شده است، مصرف کنید. اگر پس از مصرف، همچنان وضعیت شما بهبود نیافت یا حتی بدتر شد به پزشک خودتان اطلاع دهید.
کاربرد قرص ریتالین چیست؟
پس از بررسی نحوه مصرف این دارو وقت آن است که بدانیم کاربرد اصلی قرص ریتالین چیست. ریتالین برای استفاده بیماران 6 سال و بالاتر زمان درمان ADHD تجویز می‌شود. در بعضی از موارد، ممکن است برای کودکان کمتر از 6 سال که از ابتلا به اختلال بیش فعالی رنج می‌برند هم تجویز شود.
نحوه دقیق عملکرد این دارو هنوز مشخص نیست؛ اما اکثر متخصصان باور دارند که این قرص بر بخش میانی مغز (بخشی است که تکانه‌ها را کنترل می‌کند)، تأثیر می‌گذارد. به احتمال زیاد ریتالین تعادل مواد شیمیایی در مغز را تغییر می‌دهد تا به طور انتخابی به تکانه‌ها پاسخ مناسب دهد.
همچنین مصرف داروی ریتالین برای درمان نارکولپسی هم تجویز می‌شود. این مورد یک اختلال عصبی است که به طور ناگهانی و غیر قابل کنترل رخ می‌دهد. نارکولپسی اغلب با موارد زیر همراه است.
• کاتاپلکسی (از دست دادن ناگهانی توان عضلانی و فلج ماهیچه‌های ارادی همراه با یک هیجان قوی)
• فلج خواب (بی‌حرکتی بدن که در مرحله گذار از خواب به بیداری رخ می‌دهد)
• توهمات هیپناگوژیک (رویاهای قبل از خواب)
• رفتارهای خودکار (مانند انجام کاری به صورت خودکار و به یاد نیاوردن اینکه چگونه آن را انجام داده‌ایم).
علت این نوع اختلال هنوز ناشناخته است؛ اما اکثر پزشکان می‌دانند که تأثیر قرص ریتالین چیست و برای این بیماری هم تجویز می‌شود. نارکولپسی یک اختلال کشنده نیست، اما می‌تواند منجر به مرگ بیمار هم بشود. به عنوان مثال، ممکن است افراد مبتلا هنگام رانندگی بخوابند. همچنین به خاطر خواب آلودگی بیش از اندازه در طول روز با عناوین بیماری خواب، خواب حمله‌ای، هیپنولپسی و سندرم Gelineau هم شناخته می‌شود.
عوارض جانبی قرص ریتالین
در صورت داشتن علائم زیر و البته واکنش آلرژیک به ریتالین، کمک فوری پزشکی را دریافت کنید:
• کهیر
• دشواری در تنفس
• تورم صورت، لب‌ها، زبان یا گلو
همچنین اگر موارد زیر را تجربه می‌کنید باید فورا با پزشک خود تماس بگیرید:
• علائم مشکلات قلبی مانند احساس غش کردن، درد قفسه سینه، مشکل در تنفس
• علائم روان پریشی مانند مشکلات رفتاری جدید، پرخاشگری، خصومت، توهم (دیدن یا شنیدن چیزهایی که واقعی نیستند)، پارانویا و غیره
• علائم مشکلات گردش خون مانند احساس سرما، زخم‌های غیر قابل توضیح، بی حسی، درد یا تغییر رنگ پوست (ظاهر رنگ پریده، قرمز یا آبی) در انگشتان دست یا پا
• نعوظ آلت تناسلی که دردناک است یا از 4 ساعت یا بیشتر طول می‌کشد
همچنین باید بدانید که دیگر عوارض قرص ریتالین چیست و لیست زیر را دنبال کنید. اگر علائم سندرم سروتونین مانند ضربان قلب سریع، سفتی عضلانی، پرش دست و پا، بی‌قراری، توهم، تب، تعریق، لرز، حالت تهوع، استفراغ، از دست دادن هماهنگی اعضای بدن یا اسهال دارید، فورا به اورژانس مراجعه کنید.
نکته: این دارو می‌تواند بر رشد کودکان تأثیر بگذارد. ممکن است قد و وزن کودک شما نیاز به بررسی مکرر داشته باشد. اگر کودکتان با سرعت طبیعی رشد نمی‌کند، باید به پزشک خود اطلاع دهید. همچنین می‌توانید با استفاده از امکان اخذ مشاوره آنلاین مدیست، سؤالات خود را زودتر از حد انتظار جواب دهید. کارشناسان ما کنار شما هستند تا تمامی نگرانی‌های مربوط به مصرف این دارو را کنار بزنید.
فراموش نکنید که عوارض جانبی و رایج ریتالین شامل موارد زیر است:
• تعریق، افزایش فشار خون
• تغییرات خلقی، اضطراب، احساس عصبی یا تحریک پذیری، مشکل در خواب
• ضربان قلب سریع، تپش ضربان قلب یا بال زدن در قفسه سینه
• کاهش اشتها، کاهش وزن
• خشکی دهان، حالت تهوع، استفراغ، درد معده، سوء هاضمه
• سردرد، سرگیجه
مشاوره با متخصص روانپزشک
دریافت مشاوره‌ها
تداخلات دارویی ریتالین
شاید زمان مصرف این قرص به این مسئله هم فکر کنید که چه چیزی ممکن است با این دارو تداخل داشته باشد؟ در پاسخ به یان سؤال لیست زیر را برای شما آماده کرده‌ایم تا بدانید مهم‌ترین تداخلات با قرص ریتالین چیست. اکیدا توصیه می‌کنیم که این دارو را با هیچ یک از موارد زیر مصرف نکنید:
• لیتیوم
• MAOI مانند Carbex ، Marplan، Nardil، Eldepryl و Parnate
• سایر داروهای محرک برای اختلالات توجه، بیدار ماندن یا کاهش وزن
• پروکاربازین
همچنین ممکن است این دارو با موارد زیر هم تداخل داشته باشد:
• اتوموکستین
• کافئین
• داروهای ضربان قلب نامنظم، فشار خون، بیماری قلبی
• داروهای اضطراب یا اختلالات روانی و افسردگی
• داروهای تشنج مانند فنی توئین، کاربامازپین، فنوباربیتال
• داروهای آلرژی یا سرماخوردگی
• وارفارین
همچنین می‌توانید زمان مصرف این قرص، فهرست تمام داروهای خود را (چه گیاهان دارویی، چه داروهای بدون نسخه یا مکمل‌های غذایی که استفاده می‌کنید) را به پزشک معالج ارائه دهید. اگر سیگار می‌کشید یا مشروبات الکلی استفاده می‌کنید باید به پزشک بگویید.
کلام آخر مدیست
در متن حاضر سعی کردیم به این پرسش پاسخ دهیم که قرص ریتالین چیست و چگونه مصرف می‌شود. همان طور که ملاحظه کردید مصرف این داروی خوراکی برای کودکان و بزرگسالان در دوزهای مختلف توصیه شده است. اگر پس از مصرف این ماده هر یک از عوارض ذکر شده را تجربه کردید، می‌توانید با متخصصان گروه مشاوره آنلاین مدیست در تماس باشید تا راه حل رفع آن را پیدا کنید. برای مصرف این قرص باید پزشک آن را تجویز کند و خواهشمندیم از مصرف خودسرانه خودداری نمایید.
