آشنایی با درمان قطعی سرطان روده بزرگ | علت ایجاد و تشخیص

هر کسی که جمله «شما سرطان روده بزرگ دارید» را بشنود، کاملا طبیعی است که در مورد آینده خود کنجکاو شود. برخی از اولین سوالاتی که ممکن است داشته باشد این است که: «درمان قطعی سرطان روده بزرگ چیست؟» یا «طول عمر بیماران سرطان روده بزرگ چقدر است؟». در این مقاله اطلاعاتی راجع به علائم سرطان روده بزرگ، مراحل آن، عوامل تاثیرگذار و راه‌های پیشگیری از این بیماری ارائه شده است. فرقی نمی‌کند سالم باشید یا بیمار، این مقاله را بخوانید زیرا با گذشت سال‌ها، درک بهتر از این بیماری، میزان ابتلا و همچنین مرگ و میر آن را کاهش داده است.

 

علائم سرطان روده بزرگ

یک فرد ممکن است بدون داشتن علائم، سرطان روده بزرگ داشته باشد؛ به خصوص در ابتدای بیماری. از طرفی فردی هم که علائمی نشان می‌دهد نمی‌تواند کاملا مطمئن باشد که به سرطان روده بزرگ مبتلا شده است؛ زیرا برخی از علائم این نوع سرطان، شبیه نشانه‌های بیماری‌های دیگر مانند یبوست هستند. به هر حال علائم شایع سرطان روده بزرگ عبارتند از:

وجود خون روی مدفوع یا در مدفوع

به مدفوع خود توجه کنید. اگر روی آن یا در آن، خون مشاهده کردید، شاید لازم باشد که کمی نگران شوید. البته باید توجه داشته باشید که وجود خون در مدفوع همیشه به این معنی نیست که شما سرطان روده بزرگ دارید. گاهی مشکلاتی که به اندازه سرطان جدی نیستند نیز می‌توانند باعث ایجاد خون در مدفوع یا تغییر رنگ آن شوند مانند: هموروئید، شقاق مقعدی، حتی خوردن چغندر.
با این حال وقتی مدفوع‌تان قرمز تیره یا سیاه به نظر می‌رسید یا متوجه خون روشن روی آن شدید، بهتر است با یک پزشک مشورت کنید.

تغییرات مداوم در عادات مدفوع (نحوه مدفوع)

باید توجه کنید که نحوه مدفوع نرمال است یا خیر. به عنوان مثال یبوست و یا اسهال مداوم می‌توانند یک نشانه باشند. حتی این احساس که روده به طور کامل تخلیه نمی‌شود نیز عادی نیست. شکل مدفوع هم مهم است. مدفوع باریک و مدفوعی که شکل آن با حالت معمولی فرق دارد، مشکوک است. فراموش نکنید درمان قطعی سرطان روده بزرگ هنگامی امکان‌پذیر است که در مراحل اولیه تشخیص داده شود. پس با دیدن هر مورد مشکوکی با یک پزشک مشورت کنید. 

درد شکم

شکم درد در بیشتر مواقع می‌تواند کاملا عادی باشد، زیرا عوامل بسیاری می‌توانند باعث ایجاد آن شوند. اما وقتی که پس از بررسی هم متوجه نشوید که علت آن چیست، درد بسیار زیاد باشد یا اینکه بسیار طولانی شود و از بین نرود، یا مکرر اتفاق بیفتد دیگر عادی نیست و می‌تواند یک زنگ خطر باشد.

نفخ معده

همانند درد شکم، نفخ معده هم می‌تواند در اثر عوامل مختلفی ایجاد شود و ترسناک نباشد؛ به عنوان مثال اگر نفخ معده به مدت کوتاه اتفاق بیفتد و سپس از بین برود، جای نگرانی نیست. اما زمانی که بیش از یک هفته ادامه داشته باشد، هر روز بدتر شود یا با استفراغ و مدفوع خونی همراه شود، خطرناک می‌شود.

کاهش وزن غیرقابل توضیح

شاید کاهش وزن برایتان خوشایند باشد، اما باید بدانید که کاهش وزن قابل توجه وقتی قصد آن را نداشته‌اید، نشانه خوبی نیست.

استفراغ

استفراغ گاهی می‌تواند کم خطر باشد؛ مثلا وقتی در اثر خوردن غذای مسموم دچار آن می‌شوید. اما وقتی به طور دوره‌ای و بدون هیچ دلیل مشخصی رخ بدهد یا در عرض 24 ساعت چندین دفعه اتفاق بیفتد جای نگرانی است و مراجعه به پزشک لازم است. 

خستگی و احساس تنگی نفس

افرادی که همیشه خسته هستند، ممکن است دچار کم‌خونی ناشی از فقر آهن شده باشند؛ اما خبر بدتر این است که کم‌خونی ممکن است یکی از علائم سرطان روده بزرگ باشد.

مراحل سرطان روده بزرگ 

بعد از اینکه ثابت شد فردی دچار سرطان روده بزرگ شده است، باید دید این بیماری در چه مرحله‌ای قرار دارد. مرحله سرطان اندازه تومور و میزان انتشار آن در بدن را بازگو کرده و پزشک بر اساس آن، تصمیم می‌گیرد کدام درمان مناسب خواهد بود یا درمان قطعی سرطان روده بزرگ امکان‌پذیر است یا خیر. برای تشخیص این موضوع سه فاکتور بررسی می‌شود: 
•    اندازه گیری عمق پیشرفت سرطان در دیواره روده بزرگ، 
•    آیا سلول‌های سرطانی از دیواره روده عبور کرده و به غدد لنفاوی رسیده‌اند،
•    و بررسی این مساله که آیا سرطان به سایر اندام‌های بدن سرایت کرده است یا خیر. 
این سیستم مرحله بندی TNM نام دارد و بر اساس آن سرطان روده بزرگ از 5 مرحله تشکیل شده است. این مراحل از 0 تا 4 شماره گذاری شده‌اند و معمولا با اعداد رومی نمایش داده می‌شوند.

مرحله 0 و امید به درمان سرطان روده بزرگ 

این مرحله در واقع شروع ماجراست. تعدادی سلول غیر طبیعی یا پیش سرطانی، تنها در داخلی‌ترین لایه روده بزرگ که به آن mucosa می‌گویند، یافت می‌شود. در این مرحله، فرد مبتلا معمولا علائمی ندارد. اما اگر غربالگری انجام دهد، متوجه سلول‌های غیرعادی یا پولیپ‌ها خواهد شد. سپس با برداشتن آن‌ها بیماری تا حدی برطرف می‌شود.

آیا در مرحله I هم درمان قطعی سرطان روده بزرگ امکان پذیر است؟

در این مرحله سرطان شکل گرفته و سلول‌های سرطانی از داخلی‌ترین لایه فراتر رفته‌اند. البته هنوز در داخل روده باقی مانده‌اند و به غدد لنفاوی نرسیده‌اند. کاری که برای نجات بیمار در این مرحله می‌توان انجام داد، معمولا جراحی است. یعنی پزشک با برداشتن قسمتی از دیواره روده و تومور، مریض را درمان می‌کند.

میزان پیشرفت بیماری در مرحله II چقدر است؟

نسبت به مرحله قبل، سرطان پیشرفت کرده و در سراسر لایه ماهیچه‌ای روده بزرگ گسترش یافته اما هنوز هم به غدد لنفاوی نرسیده است. در این مرحله از بیماری، مانند مرحله قبل، معمولا جراحی مناسب‌ترین روش است. البته شاید لازم باشد که قسمتی از روده کاملا برداشته شود. به هر حال درمان قطعی سرطان روده بزرگ در این مرحله مبهم است.

در مرحله III بیماری به بیرون از روده گسترش می‌یابد

در این مرحله سرانجام سلول‌های سرطانی از روده عبور کرده و به خارج آن گسترش یافته‌اند و حتی به یک یا چند غده لنفاوی نیز رسیده‌اند. برای درمان، معمولا ابتدا جراحی و سپس شیمی درمانی انجام می‌شود. البته ممکن است پرتو درمانی (در این مرحله و سایر مراحل) هم انجام شود.

در مرحله IV امیدی به درمان سرطان روده بزرگ باقی نمانده

مرحله IV پایان ماجراست و سرطان از طریق غدد لنفاوی به قسمت‌های دیگر بدن مانند ریه‌ها، کبد یا تخمدان نیز رسیده و آن‌ها را هم درگیر کرده است. در این حالت معمولا شیمی درمانی یا ترکیبی از درمان‌های مختلف، صورت می‌پذیرد. البته طول عمر بیماران سرطان روده بزرگ در این مرحله ممکن است بسیار کم باشد.

عوامل تاثیر گذار بر سرطان روده بزرگ 

هر فردی ممکن است به سرطان روده بزرگ مبتلا شود. اما برخی عوامل احتمال ابتلا به این بیماری را افزایش می‌دهند. توجه داشته باشید که داشتن یک یا چند عامل، به این معنا نیست که شما حتما به سرطان روده بزرگ مبتلا می‌شوید بلکه به معنای افزایش خطر است. درک این عوامل می‌تواند در پیشگیری از این بیماری به شما کمک کند.
عوامل تاثیرگذار بر سرطان روده بزرگ به دو دسته تقسیم می‌شوند: عواملی که به سبک زندگی مرتبط هستند و می‌توانید آن‌ها را تغییر دهید و عواملی که نمی‌توانید آن ها را تغییر دهید. در ادامه این دو دسته به صورت مختصر توضیح داده شده‌اند.

عوامل مربوط به سبک زندگی ناسالم که درمان قطعی سرطان روده بزرگ را غیرممکن می سازند

این دسته‌ از عوامل تاثیر گذار بر سرطان روده بزرگ شامل چاقی، بی‌تحرکی، رژیم‌های غذایی ناسالم، سیگار کشیدن و مصرف الکل هستند که در ادامه توضیح داده شده‌اند. اگر این عوامل را دارید به درمان قطعی سرطان روده بزرگ فکر نکنید.

 

چاقی یا اضافه وزن

چاقی همیشه خطرناک است و می‌تواند زمینه‌ساز انواع بیماری‌ها شود. اگر بیش از اندازه چاق باشید احتمال اینکه دچار این نوع سرطان شده و در اثر آن بمیرید زیاد است به خصوص اگر مرد باشید. 

نداشتن فعالیت فیزیکی

بی‌تحرکی بدترین عادتی است که یک فرد می‌تواند داشته باشد. اگر همیشه یک جا نشسته و هیچ فعالیت فیزیکی نداشته باشید، شانس ابتلا به این بیماری را در خودتان بسیار زیاد کرده‌اید.

رژیم های غذایی خاص

مصرف بیش از اندازه گوشت‌های قرمز مانند گوشت گاو، بره، خوک یا جگر و همینطور مصرف گوشت‌های فرآوری شده مانند سوسیس، خطر ابتلا را افزایش می‌دهند. سرخ کردن یا کباب کردن گوشت و کمبود ویتامین دی نیز ممکن است در نهایت به این بیماری ختم شوند.

سیگار کشیدن

سیگار کشیدن فقط برای سلامت ریه‌ها بد نیست بلکه برای سلامت روده بزرگ نیز مضر است. اگر سال‌هاست که سیگار تنباکو یا الکترونیکی می‌کشید باید بدانید احتمال اینکه با سرطان روده بزرگ بمیرید بسیار زیاد است.

مصرف الکل

مصرف مداوم یا غیر مداوم الکل به هر میزان، سبک، متوسط یا شدید می‌تواند بسیار خطرناک باشد و احتمال ابتلا به انواع سرطان از جمله سرطان روده بزرگ را افزایش دهد.

اختلال در درمان قطعی سرطان روده بزرگ با عواملی که نمی‌شود آن ها را تغییر داد

عوامل غیر قابل کنترل که بر سرطان روده بزرگ تاثیر گذارند شامل افزایش سن، پولیپ‌ها، سابقه شخصی و خانوادگی سرطان روده بزرگ یا پولیپ‌ها و بیماری التهابی روده، ژنتیک و ... هستند که در ادامه آمده‌اند. این عوامل ممکن است درمان قطعی سرطان روده بزرگ را با مشکل مواجه کنند.

افزایش سن

همانطور که سن بالا می‌رود ریسک ابتلا به این سرطان نیز افزایش می‌یابد. البته جوان‌ها هم ممکن است به این بیماری مبتلا شوند اما شیوع آن در افراد بالای 50 سال بیشتر است.

 

پولیپ های روده بزرگ

کسانی که سابقه پولیپ آدنوماتوز دارند، بیشتر در معرض خطر هستند؛ به خصوص اگر پولیپ‌ها بزرگ باشند، تعداد آن‌ها زیاد باشد یا غیرطبیعی باشند.

داشتن سابقه سرطان روده بزرگ

حتی اگر قبلا سرطان روده بزرگ داشته‌اید و خودتان را درمان کرده‌اید، باز هم ممکن است این بیماری گریبان شما را بگیرد. اما این بار سلول‌های سرطانی در قسمت‌های دیگر روده رشد می‌کنند. 

داشتن سابقه بیماری التهابی روده

اگر به مدت طولانی بیماری التهابی روده داشته باشید، فرقی نمی‌کند کولیت اولسراتیو یا کرون باشد، ریسک ابتلا زیاد است. افرادی هم که بیماری التهابی روده خود را درمان نکرده باشند، بیشتر در معرض خطر هستند زیرا سلول‌های غیر طبیعی که به مرور زمان تبدیل به سرطان می‌شوند، در روده آن‌ها به وجود خواهند آمد. 

داشتن سابقه خانوادگی سرطان روده بزرگ یا پولیپ آدنوماتوز

در حال حاضر، از هر سه بیمار مبتلا به سرطان روده بزرگ، یکی دارای سابقه خانوادگی است. یعنی دیگر اعضای خانواده (والدین، خواهر و برادر یا فرزندان)، قبلا به این بیماری مبتلا شده‌اند. خطر وقتی بیشتر می‌شود که متوجه شوید آن عضوی از خانواده که سرطان گرفته، زیر 50 سال باشد و یا اینکه بیش از یک عضو از اعضای خانواده دچار این سرطان شده باشند. علت این موضوع ممکن است ژن‌ها، عوامل محیطی و یا ترکیبی از هر دو باشد. مطالب گفته شده در مورد پولیپ‌ها نیز صادق هستند. برای اطلاعات بیشتر در این زمینه می‌توانید به کلینیک آنلاین مدیست با آدرس medist.ir مراجعه کرده و حتی امکان درمان قطعی سرطان روده بزرگ در این مورد را نیز جویا شوید.

داشتن یک سندروم ارثی

سرطان هنگامی اتفاق می‌افتد که تغییراتی در ماده ژنتیکی ایجاد شود. اغلب، این تغییرات ژنتیکی در طول زندگی فرد اتفاق می‌افتند و علت دقیق آن‌ها معلوم نیست. برخی از این تغییرات ژنتیکی هم ارثی هستند.
در حال حاضر حدود 5 درصد از کسانی که به سرطان روده بزرگ دچار شده‌اند، دارای این تغییرات ژنتیکی ارثی یا همان سندروم ارثی بوده‌اند. شایع‌ترین سندروم‌های ارثی در مورد این بیماری، سندروم لینچ و پولیپوز آدنوماتوز خانوادگی هستند. برای اینکه بفهمید این سندروم‌ها را دارید یا نه، باید در سنین خیلی پایین به پزشک مراجعه کنید.

سایر عوامل

گاهی پیشینه نژادی و قومی می‌تواند یک عامل تاثیر‌گذار در نظر گرفته شود. به عنوان مثال سرخپوستان آمریکایی یا ساکنان آلاسکا بیشترین نرخ ابتلا به این نوع سرطان را در ایالات متحده داشته‌اند و پس از آن‌ها زنان و مردان آفریقایی آمریکایی قرار دارند. همچنین داشتن دیابت نوع 2 نیز ممکن است زمینه ساز این مرض شود.

 

پیشگیری از سرطان روده بزرگ

در قسمت قبل تقریبا همه عواملی که خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ را افزایش می‌دهند، توضیح داده شدند. اجتناب از عوامل خطری که شما بر آنها کنترل دارید ممکن است به پیشگیری از سرطان روده بزرگ کمک کند. علاوه بر آن، اقدامات دیگری هم وجود دارند که می‌توانند جلوی پیشرفت این بیماری را بگیرند. این راه‌کارها را در ادامه بخوانید.

فعال بودن گاهی درمان قطعی سرطان روده بزرگ است

اگر قسمت قبل را خوانده باشید احتمالا متوجه شده‌اید که بی‌تحرکی چقدر می‌تواند در این زمینه خطرناک باشد. پس فعالیت بدنی خود را افزایش دهید. مثلا پیاده‌روی کنید. به جای آسانسور از پله‌ها استفاده کنید. حیاط را جارو بزنید. تمرینات ورزشی انجام دهید. هرچه شدیدتر باشد بهتر است. اگر به این صورت پیشگیری کنید لازم نیست نگران درمان قطعی سرطان روده بزرگ باشید.

درمان قطعی سرطان روده بزرگ با مصرف میوه و سبزیجات

رژیم غذایی خود را بازبینی کنید. سوسیس و کالباس را حذف کنید. غذاهای پرچرب و پرکالری را فراموش کنید. مصرف گوشت قرمز را محدود کنید. مصرف میوه‌ها و سبزیجات را افزایش دهید. فیبر و کلسیم بیشتری مصرف کنید. جالب است بدانید که نوشیدن قهوه ممکن است خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ را کاهش دهد.

درمان قطعی و حتمی سرطان روده بزرگ با مدیریت وزن

ببینید با توجه به سن و قدی که دارید، چه وزنی برای شما ایده آل است. اگر وزنتان بیشتر از آن حد بود، هر طور شده آن را کم کنید. حتی پس از اینکه به وزن ایده آل رسیدید، سعی کنید همیشه در همان مقدار باقی بمانید.

درمان قطعی سرطان روده بزرگ را با حذف الکل تضمین کنید

به هیچ وجه الکل مصرف نکنید. اگر به نوشیدن آن عادت دارید، سعی کنید ابتدا مصرف آن را کاهش داده و سپس به طور کامل کنار بگذارید. 

با پرهیز از تنباکو گامی بزرگ در جهت درمان قطعی سرطان روده بزرگ بردارید

مهم نیست تنباکو را به چه شکلی مصرف می‌کنید، به هرحال از آن پرهیز کنید. دود کردن قلیان، جویدن تنباکو یا کشیدن سیگار را ترک کنید. اگر برایتان سخت است از یک متخصص کمک بگیرید.

اگر در جستجوی درمان قطعی سرطان روده بزرگ هستید، آزمایش های غربالگری را انجام دهید

با یک پزشک مشورت کنید و ببینید چه زمانی و چگونه باید غربالگری سرطان روده بزرگ را انجام دهید. اگر بیماری مزمن روده تحریک پذیر یا سابقه خانوادگی سرطان روده بزرگ دارید، ممکن است به شما توصیه کند که غربالگری را زودتر از 45 سالگی شروع کنید. هرچه سریعتر متوجه وجود بیماری شوید، درمان قطعی سرطان روده بزرگ امکان‌پذیرتر است.

 

برداشتن پولیپ ها و درمان قطعی سرطان روده بزرگ

اگر غربالگری کنید، متوجه وجود یا عدم وجود پولیپ در روده بزرگ‌تان خواهید شد. در صورتی که پولیپ وجود داشت، قبل از اینکه سرطانی شود آن را بردارید.

سابقه پزشکی خانوادگی خود را پیگیری کنید

بررسی کنید آیا در خانواده بیولوژیکی شما کسی به این بیماری مبتلا است یا خیر، همچنین ببینید کسی پولیپ یا سندروم ارثی دارد یا نه. اگر اعضای خانواده‌تان دچار این مشکلات شده‌اند تست سلامتی بدهید. اگر خودتان دچار این مشکلات شده‌اید، به اعضای خانواده‌تان اطلاع دهید تا آن‌ها تست سلامتی بدهند تا با انجام آزمایشات غربالگری تا حد ممکن از پیشرفت بیماری جلوگیری کنند.

سخن آخر مدیست

سرطان روده بزرگ، یکی از شایع‌ترین انواع سرطان در جهان است. بنابراین باید آن را جدی گرفت. لازم به ذکر است که علائم سرطان روده بزرگ در ابتدای این مطلب ارائه شده است. شما ممکن است نتوانید از سرطان روده بزرگ پیشگیری کنید، اما می‌توانید با مدیریت عوامل خطر، ریسک ابتلا به این بیماری را کاهش دهید. علاوه بر آن، مشاوره با یک متخصص و انجام آزمایش‌های غربالگری به صورت منظم می‌تواند بسیار مفید باشد. در سال‌های اخیر، با پیشرفت علم و تکنولوژی و افزایش سطح آگاهی عمومی، میزان بقا یا به عبارتی طول عمر بیماران سرطان روده بزرگ، افزایش یافته است.

همانطور که گفته شد، تشخیص زود هنگام این بیماری، گاهی می‌تواند نتایج امیدوار کننده‌ای در پی داشته باشد. در مدیست، با درک این موضوع، دسترسی سریع به یک جراح، انکولوژیست یا متخصص پرتودرمانی برای همه فراهم شده است. کافی است به آدرس اینترنتی medist.ir مراجعه نموده، برای مشاوره به صورت آنلاین اقدام نمایید و به این ترتیب درمان قطعی سرطان روده بزرگ را ممکن سازید.