علائم کمبود ویتامین دی چیست؟ | درمان و نحوه تشخیص

  • 17 آبان 1402
  • صفر نظر
  • داخلی

ویتامین دی برای استحکام استخوان ضروری است و از سیستم ایمنی بدن حمایت کند. بدن انسان، ویتامین D را با قرار گرفتن در معرض نور خورشید تولید می‌کند. این ویتامین به حفظ سلامت استخوان‌ها و کاهش التهاب و تقویت عملکرد سیستم ایمنی کمک می‌کند. با این حال، در حال حاضر، بسیاری از افراد کمبود ویتامین دی دارند. در صورت نیاز به مشاوره به این لینک مراجعه کنید و به دو صورت تلفنی یا چتی ارتباط برقرار کنید. نیازی به مراجعه حضوری نیست. رزرو نوبت از طریق سایت و بدون مراجعه حضوری امکان‌پذیر است. اما علائم کمبود ویتامین دی چیست؟ علائم مصرف بیش از حد ویتامین D چیست و برای درمان کمبود ویتامین دی چه اقدامی باید انجام داد؟ برای ویتامین دی چی بخوریم؟

 

ویتامین دی و کمبود آن


علائم کمبود ویتامین دی

کمبود ویتامین D در چند سال گذشته شایع‌تر از قبل شده است. اکثر افراد مبتلا به کمبود ویتامین D هیچگونه علائمی نشان نمی‌دهند. با این حال، اگر یک یا چند علامت زیر را تجربه کردید ممکن است کمبود ویتامین  دی داشته باشید. در صورتی که درباره علائم کمبود ویتامین D و درمان کمبود ویتامین دی سوال دارید یا به مشاوره نیاز دارید نیاز به مراجعه حضوری نیست. شما می‌توانید به صورت تلفنی یا از طریق چت با همکاران ارتباط برقرار کنید. علاوه بر این، اگر قصد دارید نوبت رزرو کنید نیازی به مراجعه حضوری نیست. کافی است به سایت مراجعه کرده و نوبت خود را ثبت کنید.


ریزش مو

ریزش مو، یکی از علائم کمبود ویتامین D است؛ زیرا این ماده مغذی برای حفظ سلامت موهای شما ضروری است. کمبود ویتامین D، باعث می‌شود که موهای شما نازک و شکننده شوند و شروع به ریزش کنند.


زخم‌ها به کندی بهبود می‌یابند

یکی دیگر از علائم کمبود ویتامین D این است که زخم‌های شما به کندی بهبود می‌یابند. وقتی که هر روز، ویتامین D کافی که برای حفظ سلامت بدن شما ضروری است را دریافت نکنید، سیستم ایمنی شما ممکن است به اندازه کافی قوی نباشد. در نتیجه، زخم‌های بدن شما در مقایسه با زمانی که ویتامین دی کافی دارید، بسیار دیرتر التیام می‌یابند.


عفونت‌های مکرر

عفونت‌های مکرر می‌تواند نشانه‌ای از کمبود ویتامین D باشد؛ زیرا این ماده مغذی برای حفظ سلامت سیستم ایمنی بدن شما ضروری است. بدون ویتامین D ممکن است بیشتر از حد معمول، مریض شوید و سیستم ایمنی شما قوی نباشد. این مسئله ممکن است منجر به عفونت‌های مکرر شود.


سرگیجه

سرگیجه، یکی دیگر از علائم کمبود ویتامین دی است؛ زیرا این ماده مغذی برای حفظ تعادل شما ضروری است. اگر کمبود ویتامین D داشته باشید ممکن است بیشتر از حد معمول، احساس سرگیجه کنید و انجام فعالیت‌های روزمره مانند پیاده‌روی یا رانندگی برای شما سخت شود.


مشکلات قلبی

اگر کمبود ویتامین D داشته باشید ممکن است با مشکلات قلبی مواجه شوید. اول اینکه سطوح پایین این ماده غذایی باعث افزایش فشار خون می‌شود. ویتامین D برای سالم نگه داشتن رگ‌های خونی ضروری است و با کمبود آن، رگ‌های خونی ضعیف شده و فشار خون بالا می‌رود. دوم، سطوح پایین ویتامین D منجر به افزایش خطر بیماری‌های قلبی نیز می‌شود. علاوه بر این، کمبود ویتامین D با افزایش خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی _ عروقی مرتبط است.


افزایش وزن

کمبود ویتامین دی باعث بروز مشکلاتی برای سلامت انسان از جمله چاقی می‌شود. چاقی با سطوح پایین‌تر ویتامین D ارتباط دارد. افزایش وزن یکی از نشانه‌‌های کمبود ویتامین D است؛ زیرا این ماده مغذی در ثابت نگه‌ داشتن متابولیسم بدن شما، نقش مهمی ایفا می‌کند. در صورت کمبود ویتامین D، سوخت و ساز بدن کند شده و کاهش وزن شما مشکل خواهد بود. 


کاهش عملکرد شناختی

یکی از علائم اصلی که نشان می‌دهد کمبود ویتامین D دارید این است که عملکرد شناختی شما کاهش یابد. چون ویتامین D به سالم نگه‌ داشتن مغز شما کمک می‌کند و با کمبود آن، ممکن است به سختی بتوانید فکر کنید یا چیزها را به‌ خاطر بسپارید. این مسئله ممکن است انجام فعالیت‌های روزمره مانند رانندگی یا آشپزی را دشوار کند.


عوارض کمبود ویتامین دی

قبل از اینکه به این سوال که برای ویتامین دی چی بخوریم، پاسخ دهیم باید بدانید که به جز علائم کمبود ویتامین دی، باید با عوارض آن هم آشنا باشید. در صورتی که ویتامین دی بدن شما کم باشد و یا مقدار دوز لازم در روز را دریافت نکنید، در بلندمدت، عوارض زیر را تجربه خواهید کرد. در صورت مشاهده عوارض زیر به سرعت باید باید به دنبال درمان کمبود ویتامین دی بدن خود باشید: 
•    درد عضلات
•    استخوان درد
•    خستگی
•    کاهش استقامت
•    خلق و خوی پایین (افسردگی و اختلالات خلقی)
•    مشکلات خواب
برای رفع کمبود ویتامین دی، در بخش «برای ویتامین دی چی بخوریم» مواد غذایی و روش‌های درمان کمبود ویتامین دی را شرح خواهیم داد. 

 

 

کمبود ویتامین دی


علائم زیاد بودن ویتامین D

اگر ویتامین دی بدن شما بیش از حد باشد چه اتفاقی می‌افتد؟ برخی از علائمی که نشان می‌دهد بدن شما، بیش از حد لازم، ویتامین D دریافت کرده است عبارتند از:
•    کاهش اشتها
•    یبوست
•    کم آبی بدن
•    گیجی
•    سرگیجه
•    خستگی
•    تکرر ادرار
•    فشار خون بالا
•    تحریک پذیری
•    ضعف عضلانی
•    حالت تهوع
•    تشنگی
•    وزوز گوش
•    استفراغ
اگر این علائم را دارید، با پزشک خود صحبت کنید.  درباره مکمل‌ها، داروهایی که مصرف می‌کنید و مقدار دوز مصرفی به پزشک اطلاع دهید. اگر پزشک شما احساس کند که این علائم با مصرف بیش از حد ویتامین D مرتبط است، ممکن است آزمایش‌های آزمایشگاهی را برای بررسی سطح سرمی خون شما تجویز کند.
مصرف بیش از حد ویتامین دی، عواقب دیگری از جمله مشکلات کلیوی و استخوانی را به دنبال دارد. پزشک شما ممکن است علائم و مشکلات زیر که ناشی از ویتامین D اضافی در بدن است را بررسی کند:


هیپرکلسمی

شما نه تنها باید علائم کمبود ویتامین دی را جدی بگیرید، بلکه باید بدانید که مصرف بیش از حد ویتامین D منجر به کلسیم بیش از حد در خون شود که به آن هیپرکلسمی گفته می‌شود. برخی از علائم هیپرکلسمی عبارتند از:
•    کاهش اشتها
•    یبوست
•    افسردگی
•    سردرد
•    مشکلات حافظه
•    تشنگی
•    خستگی 
هیپرکلسمی به معنای افزایش سطح کلسیم خونی است. در این حال، سطح کلسیم خون، بالاتر از سطح استاندارد و میانگین است. سطح طبیعی کلسیم بین 8.8 میلی‌گرم در دسی‌لیتر تا 10.8 میلی‌گرم در دسی‌لیتر است. سطح سرمی کلسیم بین 10.5 تا 13.9 میلی‌گرم در دسی‌لیتر، خفیف تا متوسط طبقه‌بندی می‌شود، اما اعداد بین 14.0 و 16.0 میلی‌گرم در دسی‌لیتر سطح بحران هیپرکلسمی در نظر گرفته می‌شوند.
هیپرکلسمی ناشی از زیاد بودن ویتامین D را می‌توان با استروئیدها درمان کرد، اما از بین برد علت زیاد بودن ویتامین D نیز اهمیت دارد.

مقاله پیشنهادی: ویتامین ب1 چیست؟


مشکلات کلیوی

هیپرکلسمی ناشی از مصرف بیش از حد ویتامین D به مشکلات کلیوی یا حتی آسیب به کلیه منجر می‌شود. از آنجایی که مصرف بیش از حد ویتامین D باعث افزایش جذب کلسیم می‌شود، ممکن است سنگ کلیه تشکیل شود.
شواهد نشان می‌دهد که آسیب کلیوی جدی‌تر و طولانی‌مدت نیز ممکن است رخ دهد. رسوبات کلسیم در کلیه‌ها باعث ایجاد بیماری به نام نفروکلسینوز می‌شوند که آسیب دائمی به کلیه یا حتی نارسایی کلیه را به دنبال دارد.
تحقیقات نشان داده است که وقتی افراد بیش از 3600000 واحد بین‌المللی ویتامین D3 مصرف کنند، احتمال دارد که آسیب کلیوی را تجربه کنند. توجه داشته باشید که این سطوح، بالاتر از مقداری است که شما پس از مدت کوتاهی زیر نور خورشید دریافت می‌کنید. 


مشکلات استخوانی

درباره عوارض و علائم کمبود ویتامین دی صحبت کردیم اما برخی تحقیقات نشان می‌دهد که مصرف بیش از حد ویتامین D نیز باعث ایجاد اختلال در عملکرد ویتامین K2 می‌شود. ویتامین k2 یک ماده مغذی است و به حفظ کلسیم در استخوان‌ها کمک می‌کند.
تحقیقات نشان داده است که افرادی که مگادوز ویتامین D در مصرف می‌کنند بیشتر در معرض شکستگی استخوان قرار دارند. در مطالعه دیگری، شرکت‌کنندگان 400 IU، 4000 IU یا 10000 IU ویتامین D را طی یک دوره سه ساله مصرف کردند. آزمایش‌های تراکم استخوان نسبت به دوز 400 واحد بین‌المللی هیچ بهبودی نشان نداد و در واقع در گروه با بالاترین دوز، کاهش تراکم استخوان دیده شد. 
آیا شما هم مشکلاتی از این دست را تجربه کرده‌اید و می‌خواهید علت آن را بدانید و برای درمان اقدام کنید؟ کافی است با مشاوران کلینیک آنلاین مدیست تماس بگیرید تا شما را راهنمایی کنند.

 

بهبود کمبود ویتامین D


محدوده طبیعی ویتامین دی در گروه‌های سنی مختلف

اکنون که درباره علائم و عوارض ویتامین D می‌دانید، شاید این سوال برای شما پیش بیاید که به چه مقدار ویتامین D نیاز دارید؟ میزان توصیه شده رژیم غذایی (RDA) برای افراد در گروه‌های سنی مختلف برای جلوگیری از بروز علائم کمبود ویتامین دی در زیر آورده شده است. با این حال، پزشک شما به دلایلی ممکن است دوزهایی را پیشنهاد دهد که بالاتر یا پایین‌تر از آنچه ذکر شده است، باشد. 
توجه داشته باشید که مقدار ویتامین D در غذاها و مکمل ویتامین D معمولاً بر حسب واحدهای بین‌المللی بیان می‌شود، بنابراین «IU  به «واحد بین‌المللی» اشاره دارد. مقدار مجاز رژیم غذایی توصیه شده برای ویتامین D در روز برای جلوگیری از بروز علائم کمبود ویتامین دی به شرح زیر است:
•    نوزادان 0تا 12 ماه: پسر: 400 واحد بین‌المللی در روز، دختر: 400 واحد بین‌المللی در روز 
•    کودکان 1تا 13 سال: پسر: 600 واحد بین‌المللی در روز، دختر: 600 واحد بین‌المللی در روز 
•    نوجوانان 14تا 18 سال، مرد: 600 واحد بین‌المللی در روز، زن: 600 واحد بین‌المللی در روز 
•    بزرگسالان 19تا 50 سال: مرد: 600 واحد بین‌المللی در روز، زن: 600 واحد بین‌المللی در روز، زن (باردار یا شیرده): 600 واحد بین‌المللی در روز 
•    بزرگسالان 51 تا 70 سال: مرد: 600 واحد بین‌المللی در روز، زن: 600 واحد بین‌المللی در روز 
•    بزرگسالان بالای 70 سال: مرد: 800 واحد بین‌المللی در روز، زن: 800 واحد بین‌المللی در روز 
در برخی موارد، پزشک ممکن است دوزهای بالاتری را برای درمان کمبود ویتامین D تجویز کند، با این حال، این اعداد راهنمایی خوبی هستند. در هر صورت، با پزشک خود صحبت کنید تا بدانید چه مقدار ویتامین D را برای شما مناسب‌تر است.

 


برای ویتامین دی چی بخوریم؟

همانطور که اشاره کردیم، کمبود ویتامین دی، عوارض جدی به دنبال دارد. اما روش‌های مختلفی برای درمان کمبود ویتامین دی وجود دارد. قبل از هر چیز بهتر است رژیم غذایی سرشار از ویتامین D داشته باشید و مواد غذایی حاوی این ویتامین را در وعده‌های غذایی خود بگنجانید. اما سوال اصلی این است که برای ویتامین دی چی بخوریم؟


مواد غذایی حاوی ویتامین D

برای درمان کمبود ویتامین دی می‌توانید از مواد غذایی که حاوی مقداری ویتامین دی هستند استفاده کنید و به کاهش علائم کمبود ویتامین دی کمک کنید. این مواد غذایی عبارتند از:
•    ماهی‌های چرب مانند سالمون، قزل‌آلا، تن و ماهی خال مخالی
•    کنسرو ماهی از جمله شاه‌ماهی و ساردین
•    زرده تخم‌مرغ
•    جگر گاو
•    جگر ماهی
•    غلات صبحانه
•    شیر
•    شیر بادام
•    شیر سویا
•    آب پرتقال
از آنجایی که در مواد غذایی طبیعی ویتامین D زیادی وجود ندارد، بسیاری از محصولات با ویتامین D غنی شده‌اند. همیشه برچسب تغذیه را بررسی کنید تا مطمئن شوید آیا محصول حاوی ویتامین D است یا خیر.


نور خورشید

علاوه بر مواد غذایی، ویتامین D را می‌توان از نور خورشید دریافت کرد. هنگامی که پوست شما در معرض اشعه ماوراء بنفش خورشید قرار می‌گیرد، بدن، ویتامین D تولید می‌کند. روزانه زمانی را برای قرار گرفتن در زیر نور خورشید اختصاص دهید. اگر کلاس‌ها و کارهایی در طول روز دارید و باید بیرون بروید، چند دقیقه را برای پیاده‌روی سریع، اختصاص دهید. به یاد داشته باشید که حتی در روزهای ابری و تاریک از ضد آفتاب استفاده کنید. 


مکمل ویتامین دی

اگر به طور منظم نور خورشید دریافت نمی‌کنید، باید مصرف رژیم غذایی یا مصرف مکمل ویتامین D خود را افزایش دهید. اکثر مردم باید مکمل ویتامین D مصرف کنند. ویتامین D دو شکل اصلی دارد: D2 و D3. شما می‌توانید هر دو نوع را در بدن خود جذب کنید. با این حال، مطالعات نشان داد‌ اند که ویتامین D3 نسبت به ویتامین D2 به شکلی موثرتر جذب بدن می‌شود. به همین دلیل، مکمل‌های بدون نسخه حاوی ویتامین D3 یا مصرف مکمل روغن کبد ماهی توصیه می‌شود. مکمل های ویتامین D3 را می توان از داروخانه‌ها خریداری کرد.
مقدار توصیه شده روزانه ویتامین D برای بزرگسالان 600 واحد بین‌المللی است. در صورتی که علائم کمبود ویتامین دی را داشته باشید و سطح ویتامین دی بدن شما به شدت پایین باشد، ممکن است پزشک دوز قوی ویتامین D را تجویز می‌کند. در ادامه پیشنهاد می کنیم مقاله مولتی ویتامین را مطالعه کنید.


سخن آخر مدیست

در این مطلب با علائم کمبود ویتامین دی و عوارض آن آشنا شدید. علاوه بر این، به این موضوع پرداختیم که برای درمان کمبود ویتامین دی چه کاری می‌توان کرد و برای ویتامین دی چی بخوریم؟ در صورتی که سوالی دارید یا به مشاوره نیاز دارید می‌توانید بدون مراجعه حضوری از طریق چت یا به صورت تلفنی با همکاران تماس بگیرید. علاوه بر این، در صورت نیاز به درمان می‌توانید نوبت خود را از طریق سایت و بدون نیاز به مراجعه حضوری رزرو کنید. کلینیک آنلاین مدیست، آماده هرگونه مشاوره و پاسخگویی به سوالات شما در این زمینه است.

 

منابع:

9 vitamin D deficiency symptoms (and 10 high vitamin D foods) | University Health Center (unl.edu)

https://www.discovermagazine.com/lifestyle/14-signs-of-vitamin-d-deficiency

https://www.medicalnewstoday.com/articles/161618#risks