آشنایی با نحوه درمان قوز کمر + پیشگیری، تشخیص و علت
- 23 خرداد 1402
- صفر نظر
- ارتوپد
کیفوز به انحنای بیش از حد ستون فقرات گفته می‌شود که به آن "قوز کمر" یا "کمر گرد" هم گفته شود. از آنجا که انواع مختلفی از این اختلال وجود دارد، روش درمان قوز کمر هم ممکن است در هر شخص متفاوت باشد. با این حال همه قوزهای کمر هم نیاز به درمان ندارند.
در این مطلب به مشکل قوز کمر خواهیم پرداخت. همچنین با بهترین روش خوابیدن برای رفع قوز کمر و روش‌های درمان کیفوز بیشتر آشنا می‌شویم.
قوز کمر چیست؟
کیفوز یک بیماری مربوط به ستون فقرات است. در افراد مبتلا به کیفوز، ستون فقرات بیش از حد به سمت بیرون خم شده است و در نتیجه قسمت بالایی پشت آنها بیش از حد گرد به نظر می‌رسد.
این انحنا باعث می‌شود که افراد قوز کرده یا خمیده به نظر برسند. مردم عادی اصطلاحا به کیفوز قوز کمر می‌گویند.
ستون فقرات شما دارای انحنای طبیعی است. این به شما کمک می‌کنند صاف بایستید و تعادل خود را حفظ کنید، اما انحنای بیش از حد ستون فقرات می‌تواند وضعیت بدن را تغییر داده و‌ایستادن را برای فرد دشوار کند.
در بیشتر مواقع، کیفوز مشکلی برای سلامتی ایجاد نمی‌کند یا نیاز به درمان قوز کمر نیست، اما مشکلی که اکثر افراد مبتلا به این اختلال را آزار می‌دهد، تغییر شکل ظاهری آنها است! این مشکل باعث می‌شود که افراد از شکل ظاهری خود احساس نارضایتی کنند و به همین دلیل نسبت به درمان کیفوز اقدام می‌کنند.
البته این موضوع را هم لازم است بدانید که در موارد شدید، کیفوز می‌تواند باعث درد یا مشکلات تنفسی برای فرد شود! افرادی که دچار کیفوز شدید هستند ممکن است برای درمان قوز کمر خود نیاز به جراحی داشته باشند.
مشاوره با متخصص ارتوپد
دریافت مشاوره‌ها
انواع قوز کمر
به طور کلی سه نوع کیفوز وجود دارد که شایع‌تر هستند:
• کیفوز وضعیتی
• کیفوز شوئرمن
• کیفوز مادرزادی
درادامه هر کدام را مفصل توضیح خواهیم دادم.
کیفوز وضعیتی چیست؟
شایع‌ترین نوع قوز کمر، کیفوز وضعیتی است که معمولا در سنین نوجوانی اتفاق می‌افتد. در این نوع از کیفوز، خمیدگی یا وضعیت نامناسب باعث کشیدگی رباط‌ها و ماهیچه‌هایی می‌شود که مهره‌ها (استخوان‌های ستون فقرات) را در جای خود نگه می‌دارند.
این کشش باعث جابه جایی مهره‌ها می‌شود و آنها را از وضعیت طبیعی خود خارج می‌کند که در نهایت باعث ایجاد شکل گرد در ستون فقرات می‌شود.
اطلاعات کیفوز وضعیتی:
• منحنی انعطاف‌پذیر است (تغییر موقعیت بدن، انحنا را تغییر می‌دهد).
• بیشتر در نوجوانان اتفاق می‌افتد و دختران را بیشتر از پسران تحت تأثیر قرار می‌دهد.
• معمولا باعث درد یا مشکل جدی نمی‌شود.
کیفوز شوئرمن چیست؟
این نوع از قوز کمر را به نام رادیولوژیستی که برای اولین بار آن را شناسایی کرد نامگذاری کرده‌اند. کیفوز شوئرمن زمانی اتفاق می‌افتد که مهره‌ها شکل متفاوتی به خود گرفته باشند و به جای مستطیل، شکل گوه‌ای داشته باشند.
استخوان‌های گوه‌ای شکل به سمت جلو خم می‌شوند و ستون فقرات فرد را قوس‌دار و گرد نشان می‌دهند.
اطلاعات کیفوز شوئرمن:
• این نوع قوز کمر بیشتر در نوجوانان مشاهده می‌شود اما بر خلاف نوع قبلی، برای پسران بیشتر از دختران اتفاق می‌افتد.
• اهمیت درمان قوز کمر شوئرمن بیشتر است زیرا می‌تواند شدیدتر از کیفوز وضعیتی باشد، به خصوص در افرادی که وزن آنها کمتر از حد متوسط است!
• این نوع کیفوز باعث ایجاد یک منحنی غیر قابل انعطاف می‌شود (تغییر موقعیت فرد، قوس را تغییر نمی‌دهد).
• دردناک است، به خصوص در حین فعالیت بدنی یا در هنگام ایستادن یا نشستن طولانی مدت.
قوز کمر مادرزادی چیست؟
همانطور که از نامش مشخص است، این نوع کیفوز مادرزادی است و فرد با آن متولد می‌شود. افراد مبتلا به کیفوز مادرزادی با ستون فقراتی متولد می‌شوند که قبل از تولد به درستی رشد نکرده است. نیاز به درمان قوز کمر در این نوع بیشتر از انواع دیگر است و موفقیت آن به زمان انجام بستگی دارد!
اطلاعات کیفوز مادرزادی:
• این نوع اختلال ممکن است با رشد کودک شما بدتر شود.
• معمولا در سنین پایین به جراحی نیاز دارد تا از بدتر شدن انحنا جلوگیری شود.
• ممکن است نقایص مادرزادی دیگری هم با این نوع کیفوز به وجود بیاید که بیشتر بر قلب و کلیه‌ها تاثیر می‌گذارد.
دلیل اصلی ایجاد قوز کمر
قرار گرفتن در هر شرایطی که ارتفاع جلوی ستون فقرات را کاهش دهد می‌تواند باعث قوز کمر شود. برخی از این شرایط عبارتند از بیماری دژنراتیو دیسک، شکستگی‌های ستون فقرات یا حتی تومورهای استخوانی!
با این حال در اکثر موارد ایجاد قوز کمر ممکن است به دلیل وجود بیماری یا آسیب نباشد که در ادامه بیشتر توضیح خواهیم داد.
علت ایجاد قوز کمر
علت کیفوز در هر کدام از انواع آن متفاوت است که به طور کلی شامل موارد زیر می‌شود:
• وضعیتی: قرار گرفتن بدن در وضعیت نامناسب، استفاده زیاد از صندلی، حمل کیف‌های سنگین
• شوئرمن: وجود مشکل در ساختار ستون فقرات
• مادرزادی: مشکلی که قبل از تولد در ستون فقرات بیمار ایجاد شده است
سایر علل کیفوز عبارتند از:
• با افزایش سن، ستون فقرات شما شروع به خمیدگی بیشتری می‌کند
• آسیب ستون فقرات
تاثیر سن در ایجاد کیفوز
قوز کمر بیشتر در نوجوانان مشاهده می‌شود و این به خاطر این است که استخوان‌های آنها به سرعت در حال رشد است. با این حال این اختلال می‌تواند در هر سنی ایجاد شود.
افراد مسن دسته دیگری هستند که بیشترین مورد کیفوز در آنها مشاهده می‌شود. با افزایش سن، مهره‌ها انعطاف‌پذیری خود را از دست می‌دهند و ستون فقرات آنها ممکن است شروع به کج شدن رو به جلو کند. در مواردی که این اختلال در نوزادان مشاهده می‌شود، به دلیل مادرزادی بودن آن است.
کیفوز در حدود 0.04% تا 10% از کودکان در سن مدرسه مشاهده می‌شود (از هر ۱۰ کودک یک نفر). کیفوز شوئرمن بیشترین مورد را در این گروه به خود اختصاص می‌دهد. قوز کمر اکثر این افراد مبتلا در سن 12 تا 17 سالگی تشخیص داده می‌شوند. پسران تقریبا دو برابر دختران به کیفوز شوئرمن مبتلا می‌شوند.
هایپرکیفوز
پزشکان وضعیت مزمن قوز کمر را که در سنین بالا بیشتر مشاهده می‌شود، هیپرکیفوز مینامند. در این وضعیت ستون فقرات فوقانی به قدری خم می‌شود که یک انحنا به شکل C تشکیل می‌شود.
اگر روزانه در شرایطی قرار بگیرید که وضعیت بدنی شما نامناسب باشد، با گذشت زمان انحنای غیرطبیعی مهره‌های کمر بر روی قفسه سینه و گاهی اوقات بافت پایین گردن تاثیر مخرب می‌گذارد.
شدت این عارضه و علائم آن می‌تواند در هر فرد متفاوت باشد، اما در اکثر مواقع شرایط زیر را تجربه می‌کنید:
• شانه‌های گرد و قوز شدید در پشت
• درد یا سفتی در ناحیه کمر یا گردن
• احساس سنگینی بیش از حد سر یا خستگی عضلات کمر و گردن
• سردرد
هم مردان و هم زنان مستعد ابتلا به این بیماری هستند و بیشتر در افراد میانسال و مسن دیده می‌شود.
علائم کیفوز چیست؟
علامت اصلی کیفوز، داشتن شانه‌های گرد یا قوز در قسمت بالای کمر است. همسترینگ سفت (ماهیچه‌های پشت ران شما) نیز می‌تواند از علائم این بیماری باشد.
افرادی که انحنای شدیدتری دارند ممکن است علائم دیگری هم داشته باشند، از جمله:
• درد یا سفتی در پشت و تیغه‌های شانه
• احساس بی حسی در پا‌ها و گزگز ضعیف
• خستگی مفرط
• تنگی نفس یا سایر مشکلات تنفسی (به دلیل فشار ستون فقرات به مجاری هوایی)
• مشکل در حفظ تعادل
• بی اختیاری مثانه یا بی‌اختیاری روده
چگونه قوز کمر را تشخیص دهیم؟
در سن کودکی اغلب مواقع در خانه یا مدرسه می‌توان کیفوز را تشخیص داد و نسبت به درمان قوز کمر اقدامات لازم را شروع کرد. در نوجوانان هم به همین صورت است و والدین متوجه گرد شدن ستون فقرات می‌شوند. پیشنهاد می‌شود برای تشخیص کامل به یک پزشک مراجعه کنید تا در صورت لزوم اقدام به درمان قوز کمر کنید.
پزشک یک معاینه فیزیکی بر روی بیمار انجام می‌دهد تا ستون فقرات شما یا فرزندتان را بررسی کند. در این معاینات از شما خواسته می‌شود تا رو به جلو خم شوید تا بتوان وضعیت ستون فقرات را مشاهده کرد. دکتر از شما درخواست می‌کند که با پا‌های کنار هم، زانو‌های صاف و بازو‌های آویزان به جلو خم شوید.
این آزمایش به ارائه‌دهنده کمک می‌کند تا انحنای ستون فقرات یا هر مشکل دیگری مانند اسکولیوز (انحنای جانبی ستون فقرات) را ببیند.
ممکن است برای اندازه‌گیری انحنای ستون فقرات مجبور باشید از آن عکس‌برداری کنید. منحنی طبیعی بین ۲۰ تا ۴۵ درجه است. اگر منحنی بیشتر از ۵۰ درجه باشد، شما کیفوز دارید!
افتادگی شانه و قوز کمر
از نشانه‌های دیگر که می‌توان با آن کیفوز را تشخیص دار، افتادگی شانه‌ها است. هنگامی که انحنای ستون فقرات زیاد شود، شانه‌ها از حالت طبیعی خود خارج شده و دچار افتادگی می‌شوند.
استفاده از قوز بند طبی یکی از بهترین وسایل برای جلوگیری از پیشرفت قوز کمر و افتادگی شانه است که با تجویز پزشک می‌توانید از آن استفاده کنید.
مشاوره با پزشک
چه آزمایشات دیگری باید انجام دهم؟
پزشک شما ممکن است به دنبال شرایط دیگری باشد که می‌تواند به قوز کمر کمک کند. به عنوان مثال، در افراد مسن، بیماری پارکینسون می‌تواند به این اختلال کمک کند.
اگر در ناحیه کمر خود منحنی شدیدی دارید، ممکن است دکتر از شما بخواهد که یک آزمایش عملکرد ریوی نیز برای اندازه‌گیری میزان عملکرد ریه‌های شما انجام دهید.
یک انحنای شدید در ستون فقرات ممکن است طناب نخاعی شما را فشرده کند. اگر پزشک علائم فشرده شدن نخاع مانند بی‌حسی، سوزن سوزن شدن، بی‌اختیاری مثانه یا روده و عدم تعادل را در شما مشاهده کند، ممکن است دستور MRI بدهد تا نگاه دقیق‌تری به ستون فقرات شما داشته باشد.
روش های درمان قوز کمر
نوع درمان قوز کمر بستگی به شرایط شما دارد:
• سن
• تاریخچه پزشکی
• نوع کیفوز
• شدت منحنی
هدف از درمان کیفوز، جلوگیری از بدتر شدن قوز است. در موارد شدید ممکن است نیاز به جراحی هم داشته باشید، اما اکثر افراد مبتلا نیازی به جراحی ندارند. روش‌های درمانی غیرجراحی وجود دارد که می‌توانند به بیمار کمک کنند.
درمان قوز کمر بدون جراحی
پزشکان درمان‌هایی به غیر از جراحی را برای افراد مبتلا به "کیفوز وضعیتی" تجویز می‌کنند. اگر انحنای کمر کمتر از ۷۵ درجه باشد، می‌توان از این درمان‌ها برای "کیفوز شوئرمن" هم استفاده کرد.
گزینه‌های درمان قوز کمر عبارتند از:
• نظارت بر انحنا: با استفاده از تصویربرداری منظم در طول سال‌های نوجوانی، پیشرفت قوز بررسی و مدیریت می‌شود.
• فیزیوتراپی: حرکات فیزیوتراپی می‌تواند عضلات شکم و پشت را برای تسکین درد و بهبود وضعیت بدن تقویت کند. سایر ورزش‌ها نیز می‌توانند عضلات همسترینگ سفت را کشیده و سایر نواحی بدن شما را تقویت کنند.
• دارو‌های ضد درد: دارو‌های ضد التهابی می‌توانند کمردرد را تسکین دهند.
• بریس پشت: دکتر شما ممکن است در موارد نادر استفاده از بریس کمر را توصیه کند. بریس کمر یک وسیله موثر برای درمان برخی شرایط خاص ستون فقرات است که بیمار آن را مانند لباس می‌پوشد. این مورد زمانی تجویز می‌شود که کودک هنوز در حال رشد است و به کیفوز شوئرمن مبتلا است. پزشک شما در مورد نوع بریس و چند ساعت استفاده از آن با شما صحبت خواهد کرد.
درمان کیفوز با جراحی
اگر کیفوز باعث درد شدید یا علائم دیگری شود که در زندگی شما اختلال ایجاد کند، لازم است که جراحی انجام شود.
جراحی می‌تواند انحنا را تا جایی که درد تسکین پیدا کند، کاهش دهد. پزشکان جراحی ستون فقرات را برای افرادی که دارای موارد زیر هستند توصیه می‌کنند:
• کیفوز مادرزادی
• کیفوز شوئرمن با انحنای بیش از ۷۵ درجه
• کمردرد شدید (اگر روش غیرجراحی جواب نداد)
شایع‌ترین جراحی کیفوز، جراحی فیوژن ستون فقرات است. در این روش جراح شما موارد زیر را انجام می‌دهد:
• مهره‌های کمر را در وضعیت صاف‌تری قرار می‌دهد.
• فضای بین مهره‌ها را با استفاده از تکه‌های کوچک استخوان پر و به یکدیگر متصل می‌کند.
زمانی که شرایط مهره‌های کمر شما بهبود می‌یابند، به هم جوش می‌خورند. این روش شدت انحنا ستون فقرات را کاهش می‌دهد تا بتواند بهتر بدن شما را پشتیبانی کند و از بدتر شدن جلوگیری کند.
آیا می‌توانم از قوز کمر پیشگیری کنم؟
اگر می‌خواهید نیازی به درمان قوز کمر نداشته باشید، بهترین کار پیشگیری است! برای جلوگیری از کیفوز وضعیتی می‌توانید اقدامات زیر را انجام دهید:
• همیشه وضعیت بدن را خوب حفظ کنید.
• تقویت عضلات شکم و کمر.
• وزن مناسب را حفظ کنید.
• در سنین پایین از انداختن کوله پشتی سنگین خودداری کنید. کیف، کتاب مدرسه و لوازم را در یک کوله پشتی چرخ‌دار حمل کنید.
• برای تقویت بدن و حفظ انعطاف آن همیشه ورزش کنید.
روش های خوابیدن صحیح برای جلوگیری از قوز کمر
از آنجا که تقریبا نصف عمر خود را در خواب هستیم، خوابیدن صحیح می‌تواند در پیشگیری از قوز کمر موثر باشد. اگر بدن در ساعات طولانی خواب در شرایط بدی باشد می‌تواند به شکل‌گیری قوز کمک کند. بهترین روش خوابیدن برای رفع قوز کمر حالتی است که وزن بدن به طور مساوی پخش شود.
وقتی به یک سمت می‌خوابید، وزن شما به ستون فقرات فشار می‌آورد، اما اگر به پشت بخوابید وزن شما به طور مساوی بین همه اعضا بدن پخش می‌شود.
برای اینکه بهترین روش خوابیدن برای رفع قوز کمر برای شما تجویز شود حتما با فیزیولوژیست مشورت کنید تا شما را با توجه به شرایط بدنی خودتان راهنمایی کند. ممکن است به شما پیشنهاد دهد تا از یک بالشت کوچک برای پر کردن گودی کمر استفاده کنید.
افرادی که دچار قوز کمر هستند نباید روی شکم بخوابیند! این روش علاوه بر اینکه برای ستون فقرات ضرر دارد، در بلند مدت نیز به دیگر اعضای بدن آسیب می‌زند.
با این حال، بهترین روش خوابیدن برای رفع قوز کمر همان خوابیدن رو به پشت است.
شانس درمان قوز کمر چقدر است؟
تشخیص زودهنگام می‌تواند تاثیر بسیار زیادی در درمان کیفوز داشته باشد. اکثر افراد مبتلا به کیفوز که مشکل آنها زود تشخیص داده می‌شود، نیازی به جراحی پیدا نمی‌کنند.
اگر کیفوز را درمان نکنید، قوز کمر به مرور بدتر می‌شود و منجر به بروز مشکلات سلامتی در آینده می‌شود. اگر دچار این مشکل هستید باید بدانید که کنترل کیفوز به طور منظم و انجام فیزیوتراپی برای حفظ وضعیت استاندارد بدن بسیار مهم است. انجام این مراحل به شما کمک می‌کند تا مطمئن شوید که قوز بدتر نمی‌شود و در زندگی شما اختلال ایجاد نمی‌کند.
آیا کیفوز می‌تواند عود کند؟
کیفوز حتی پس از درمان هم ممکن است عود کند. برای در امان ماندن از بروز این مشکل حتما باید سبک زندگی خود را تغییر دهید. از قرار دادن بدن در شرایط نامناسب خودداری کنید و ورزش کردن را قطع نکنید. حتما با پزشک خود در مورد اقداماتی که می‌توانید برای جلوگیری از عود کیفوز انجام دهید صحبت کنید.
مشاوره آنلاین برای درمان قوز کمر
اگر شما یا فرزندتان کیفوز دارید، می‌توانید از خدمات پزشکی آنلاین کلینیک مدیست بهره ببرید. در ویزیت آنلاین نیازی به مراجعه حضوری به مطب پزشک ندارید و از راه دور می‌توانید توسط بهترین متخصصان در این حوزه مشورت کنید.
هنگام ویزیت توسط پزشک موارد زیر را بپرسید:
• انحنا ستون فقرات چقدر شدید است؟
• آیا به جراحی نیاز خواهم داشت؟
• چه روشی به غیر از جراحی برای درمان قوز کمر من وجود دارد؟
• آیا باید فیزیوتراپی انجام دهم؟
• چگونه می‌توانم جلوی بدتر شدن قوز کمرم را بگیرم؟
انحنای بیش از حد ستون فقرات ممکن است در روند زندگی طبیعی افراد اختلال ایجاد کند. با اینکه قوز شما ممکن است درد نداشته باشید، اما اگر خمیدگی ستون فقرات بدتر شود می‌تواند باعث درد، سفتی و سایر مشکلات در آینده شود.
پیشنهاد می‌کنیم برای درمان کیفوز خود اقدام نمایید تا از بروز مشکلات در آینده جلوگیری کنید. اگر در این زمینه سوالی دارید می‌توانید با پشتیبان آنلاین سایت مدیست در ارتباط باشید تا کارشناسان ما شما را به بهترین پزشک برای درمان قوز کمر ارجاع دهند.
