استفراغ خونی نشانه چیست؟ + علت و نحوه درمان
- 13 اسفند 1402
- صفر نظر
- گوارش
علت استفراغ خونی که به آن هماتمزیس نیز گفته می‌شود می‌تواند یک خونریزی ساده از بینی یا خونریزی شدید در روده باشد یا در اثر بیماری‌های دیگر رخ دهد. هماتمزیس استفراغی است که حاوی مقادیر قابل توجهی خون قرمز روشن است یا ظاهری سیاه و شن مانند تفاله قهوه دارد. ظاهر قهوه‌ای مانند استفراغ خونی زمانی رخ می‌دهد که خون برای مدت طولانی در معده جمع شده باشد. در صورتی که می‌خواهید برای درمان استفراغ خونی به پزشک مراجعه کنید کافی است به این لینک مراجعه کرده و صورت آنلاین برای رزرو نوبت اقدام کنید. در صورتی که سوالی دارید می‌توانید به صورت تلفنی یا چتی با همکاران مطرح کنید تا به سوالات شما پاسخ دهند. در ادامه این مقاله به این سوال پاسخ می‌دهیم که استفراغ خونی نشانه چیست و چگونه درمان می‌شود؟
استفراغ خونی چیست؟
کلمه پزشکی برای استفراغ خونی هماتمزیس است. استفراغ خونی معمولاً از مشکلی در قسمت فوقانی روده (یعنی روده، معده یا اولین قسمت روده (روده باریک) که به اثنی‌عشر معروف است) ناشی می‌شود. شما ممکن است همراه با محتویات معده، خون یا خون به تنهایی استفراغ کنید. ممکن است خون تازه و قرمز روشن یا قدیمی‌تر، تیره‌تر و منعقد شده باشد مانند تفاله قهوه. اگر خون استفراغ می‌کنید، باید فوراً به پزشک مراجعه کنید.
در صورت نیاز به هرگونه کمک و راهنمایی درباره این عارضه می‌توانید با کلینیک آنلاین مدیست تماس بگیرید یا با پزشکان این کلینک به صورت چتی گفتگو کنید. علاوه بر این، در صورتی که می‌خواهید برای درمان به پزشک مراجعه کنید کافی است به این لینک مراجعه کرده و بدون نیاز به مراجعه حضوری برای دریافت نوبت اقدام کتید.
استفراغ خونی به دلایل مختلفی اتفاق می‌افتد. پزشکان تا زمانی که تشخیص ندهند استفراغ خونی نشانه چیست نمی‌توانند بفهمند که مشکل چقدر جدی است. به همین دلیل، پزشکان تا زمانی که علت را شناسایی کنند، همه موارد هماتمزیس را اورژانسی تلقی می‌کنند و شما نیز باید این کار را انجام دهید.
خون موجود در استفراغ هرگز طبیعی نیست. مقدار کمی خون ممکن است دلیل خوش خیم تری را نشان دهد. برای مثال، شما ممکن است مقدار کمی خون را در استفراغ خود صرفاً به دلیل آسیب و خونریزی بینی مشاهده کنید. اما هماتمزیس به دلایل مختلفی رخ می‌دهد.
استفراغ خونی بعید است که باعث مرگ شود، اما در برخی موارد باعث از دست دادن شدید خون می‌شود. اگر خونریزی زیادی دارید، در خطر ابتلا به شوک هیپوولمیک هستید که می‌تواند باعث نارسایی اندام و مرگ شود. خوشبختانه این اتفاق نادر است. اما اگر خون زیادی استفراغ می‌کنید، باید فوراً به دنبال تشخیص علت استفراغ خونی و درمان باشید چون ممکن است به درمانی فراتر از توقف خونریزی نیاز داشته باشید.
مشاوره با فوق تخصص گوارش
دریافت مشاوره‌ها
علائم استفراغ خونی چیست؟
قوام و رنگ خون بسته به علت و جای خونریزی ممکن است متفاوت باشد. خون می‌تواند از رنگ قرمز روشن تا قهوه‌ای متفاوت باشد.
بسته به علت استفراغ خونی، افراد ممکن است علائم دیگری را هم تجربه کرده و در این باره باید با پزشک مشورت کنند. افراد در صورت مشاهده هر یک از موارد زیر همراه با استفراغ خونی باید فوراً به دنبال درمان باشند. این علائم عبارتند از:
• سرگیجه، احساس ضعف یا غش
• گیجی
• پوست سرد و رنگ‌پریده
• ضربان قلب سریع، اضطراب یا بی‌قراری
• بزرگ شدن مردمک چشم
• تاری دید
• حالت تهوع
• ضعف
• تنفس سریع و کم عمق
• کاهش ادرار
اگر دچار درد شدید معده، استفراغ مقدار زیادی خون، چندین دوره استفراغ یا هر علامت نگران‌کننده دیگری شدید، باید برای درمان و تشخیص اینکه استفراغ خونی نشانه چیست به پزشک مراجعه کنید.
علل شایع استفراغ خونی در بزرگسالان
گروه‌های در معرض خطر که ممکن است استفراغ خونی را تجربه کنند، کسانی هستند که بیش از حد الکل مصرف می‌کنند. استفراغ خونی ممکن است به علت عوارض حاد ناشی از مصرف شدید الکل باشد. این عوارض عبارتند از:
پارگی در قسمت دستگاه گوارش: افزایش فشار به معده و روده ناشی از استفراغ شدید نیز می‌تواند منجر به پارگی روده شود. این مشکلات در برخی موارد تهدیدکننده زندگی هستند. علائم پارگی شامل درد ناگهانی و شدید قفسه سینه، عرق کردن، تنگی نفس و درد معده می‌شود.
سیروز: مصرف بیش از حد منظم الکل می‌تواند باعث ایجاد زخم در کبد و همچنین بیماری‌های دیگر شود. پس از آن احتمال دارد که رگ‌های خونی پاره شده و باعث افزایش خون در استفراغ شود. ضعف، غش و خونریزی مقعد نیز ممکن است همراه با هماتمزیس باشد.
زخم‌ها: این زخم‌ها ممکن است به دلیل محتوای اسیدی الکل ایجاد شده و منجر به تحریک معده و ایجاد زخم شوند. سایر نشانه‌های زخم معده شامل خونریزی شدید روده، مدفوع قرمز یا سیاه تیره، درد معده یا درد در قسمت پایین قفسه سینه می‌شود.
زخم‌های ناشی از خونریزی: زخم معده یک زخم باز در معده یا اثنی عشر است. اغلب به دلیل عفونت باکتریایی یا استفاده منظم از NSAID ها یا آسپرین ایجاد می‌شود.
التهاب حاد
اما به غیر از مصرف الکل، استفراغ خونی نشانه چیست؟ التهاب مری یا پوشش معده. این بیماری می‌تواند باعث خونریزی شریان‌های زیرین شود. مصرف زیاد الکل، آسپرین و NSAID ها و رفلاکس شدید اسید از علل شایع این عارضه هستند.
بزرگ و پاره شدن رگ‌های خونی
فشار خون پورتال، یکی از عوارض ابتلا به سیروز باعث افزایش فشار به وریدهای شکمی شما می‌شود. این عارضه منجر به بزرگ شدن وریدهای مری و معده شده و آنها را شکننده و پاره می‌کند. خونریزی ناشی از این واریس‌ها بسیار جدی است.
پانکراتیت مزمن
پانکراتیت طولانی مدت می‌تواند به رگ‌های خونی اطراف پانکراس آسیب برساند و منجر به پارگی و خونریزی شود. خون می‌تواند به دوازدهه شما برود.
آسیب تروماتیک
یک آسیب مستقیم و غیر مستقیم به معده یا مری ممکن است باعث خونریزی حاد در داخل معده شود. آسیب‌های داخلی نیز به ندرت در نتیجه اقدامات پزشکی رخ می‌دهد.
سندرم مالوری ویس
سندروم مالوری ویس باعث پاره شدن مری به دلیل استفراغ شدید می‌شود. معمولاً پس از مصرف بیش از حد الکل رخ می‌دهد.
تومورها
تومورهای خوش خیم و بدخیم باعث خونریزی می‌شوند. در صورتی که تومور موجب خونریزی شده باشد باید آزمایش سرطان معده، مری یا لوزالمعده بدهید.
آنژیودیسپلازی
اینها عروق خونی سطحی غیرطبیعی هستند که می‌توانند باعث خونریزی از معده و روده شما شوند. برای درمان استفراغ خونی به علت آنژیودیسپلازی حتما باید فورا به پزشک مراجعه کنید.
علت خون بالا آوردن و استفراغ خونی در کودکان
مجموعه‌ای از بیماری‌ها باعث جریان خون شدید در استفراغ نوزادان و کودکان خردسال می‌شود. این بیماری‌ها و اختلالات که مشخص می‌کنند استفراغ خونی نشانه چیست عبارتند از:
• ناهنجاری‌های مادرزادی
• اختلالات لخته شدن خون
• کمبود ویتامین K
• حساسیت به شیر
• بلعیدن اشیاء خارجی
چه بیماری‌هایی منجر به استفراغ خونی می‌شوند؟
در بخش قبل اشاره کردیم که استفراغ خونی نشانه چیست. اما برخی بیماری‌ها نیز باعث استفراغ خونی می‌شوند. بیماری‌های خاصی که می‌تواند منجر به استفراغ خونی شوند عبارتند از:
• گاستروانتریت
• بیماری رفلاکس معده (GERD)
• اختلالات عروق خونی در روده
• التهاب مری، روده یا پانکراس
• سرطان پانکراس
• برخی از بیماری‌های کبدی مانند نارسایی حاد کبد و سیروز
• ضایعه Dieulafoy، وضعیتی که در آن یک شریان از دیواره معده خارج می‌شود.
• پارگی مالوری-وایس، پارگی مری ناشی از افزایش فشار استفراغ یا سرفه
• فشار خون پورتال، بیماری که در آن فشار خون بالا در ورید پورتال رخ می‌دهد
• ناهنجاری در خون مانند تعداد کم پلاکت، هموفیلی، کم خونی یا لوسمی
• بیماری کبد چرب
• استفاده طولانی مدت از داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs)
• هموفیلی
• کم خونی
• سرطان مری
• سرطان معده
استفراغ خونی چگونه تشخیص داده می‌شود؟
پزشکان قبل از اقداماتی برای درمان استفراغ خونی احتمالاً سؤالات مختلفی در مورد علت استفراغ خونی یا خونریزی‌های اخیر می‌پرسند و از شما می‌پرسند که آیا علائم دیگری دارید یا خیر. علاوه بر این، پزشکان شما را معاینه خواهند کرد. هدف آنها این است که بفهمند آیا این خون واقعاً از قسمت روده فوقانی ناشی می‌شود یا خیر. گاهی اوقات تشخیص علت استفراغ خونی دشوار است و ممکن است از جایی در دهان یا بینی شما که به پشت گلو می‌رسد ناشی شود.
پزشک همچنین سعی خواهد کرد در مورد میزان خونی که از دست داده‌اید سوال کند. آنها می‌توانند مقدار خون از دست رفته را بر اساس آنچه به آنها می‌گویید و همچنین با بررسی نبض و فشار خون شما تشخیص دهند. اگر پزشک تشخیص دهد که خون از قسمت فوقانی روده ناشی می‌شود ، معمولاً آزمایشاتی برای شناسایی علت انجام می‌شود.
آزمایشات خون
برای پاسخ به این سوال که استفراغ خونی نشانه چیست آزمایش خون انجام می‌شود. علاوه بر این، آزمایش خون برای ارزیابی وضعیت عمومی شما صورت می‌گیرد. به عنوان مثال، میزان خونی که از دست داده‌اید و آیا برای مقابله با مقدار زیادی از دست دادن خون به مایع داخل وریدی یا تزریق خون نیاز دارید یا خیر. همچنین، آزمایش خون ممکن است به ارزیابی عملکرد کبد شما در صورت ابتلا به اسکارکبد (سیروز) یا کمک به تشخیص یا ارزیابی سایر علل استفراغ خونی کمک کند.
گاستروسکوپی
گاستروسکوپی (آندوسکوپی) یک معاینه داخلی است. این شامل بررسی داخل دستگاه گوارش با استفاده از یک لوله نازک و قابل انعطاف می‌شود که دارای نور و دوربین در یک انتهای آن است. تلسکوپ از روده (مری) به معده و دوازدهه فوقانی منتقل می‌شود. اغلب اوقات علت خونریزی با آندوسکوپی قابل تشخیص است.
اگر پزشک شما احتمال داد که خونریزی به دلیل بیماری دیگری مانند سرطان است آزمایش‌های تصویربرداری را برای بررسی داخل بدن شما تجویز می‌کند. این آزمایش‌ها ویژگی‌های غیر معمول در بدن شما را نشان می‌دهد، مانند پارگی اندام ها یا رشد غیر معمول و ممکن است شامل موارد زیر باشد:
• سی تی اسکن
• سونوگرافی
• اشعه ایکس
• اسکن‌های ام آر آی
• اسکن توموگرافی گسیل پوزیترون (PET))
پزشک شما نمونه‌برداری از بافت مشکوک را انجام می‌دهد و همچنین آزمایش‌های دیگری را بر اساس بیماری که احتمال دارد باعث استفراغ خون شما شود، انجام می‌دهد.
مشاوره با پزشک
نحوه درمان
در صورت استفراغ خونی باید بفهمید که استفراغ خونی نشانه چیست و به همین علت باید با آمبولانس تماس بگیرید یا مستقیماً به نزدیکترین بخش اورژانس بروید. در برخی موارد استفراغ خونی شدید و تهدید کننده زندگی است. بنابراین همیشه باید احتیاط کنید و به سرعت به دنبال درمان باشید.
پزشکان قبل از هر چیز به تشخیص علت استفراغ خونی می‌پردازند. سپس، نوع درمان را انتخاب می‌کنند. بسته به مقدار خون از دست رفته، ممکن است برای درمان استفراغ خونی به تزریق خون نیاز داشته باشید. خون از دست رفته شما با خون اهداکننده جایگزین می‌شود. همچنین ممکن است برای آبرسانی مجدد بدن به مایعات به IV نیاز داشته‌باشید.
بسته به علت استفراغ خونی، پزشک ممکن است داروهایی برای توقف استفراغ یا کاهش اسید معده تجویز کند. اگر زخم معده دارید، پزشک داروهایی را برای درمان آن تجویز می‌کند.
در موارد حاد خونریزی ناشی از دستگاه گوارش فوقانی، پزشک شما را به متخصص گوارش ارجاع می‌دهد. متخصص گوارش ممکن است آندوسکوپی فوقانی را برای تشخیص و درمان علت خونریزی انجام دهد. در موارد حاد مانند سوراخ شدن معده یا روده ممکن است جراحی انجام شود.
بعد از استفراغ خونی چه بخوریم؟
اکنون که می‌دانید استفراغ خونی نشانه چیست و چه کاری باید انجام دهید بد نیست بدانید در چنین مواقعی از چه مواد غذایی باید مصرف کنید. استفراغ خونی ممکن است باعث از دست دادن آهن شود. بنابراین خوردن غذاهایی که آهن زیادی دارند بسیار مهم است. این غذاها شامل گوشت قرمز، صدف، مرغ و تخم مرغ می‌شود. شما باید مواد غذایی مانند لوبیا، کشمش، نان سبوس دار، و سبزیجات سبز برگ را به رژیم غذایی خود اضافه کنید.
علاوه بر این، مصرف غذاهای سالم به بهبود سریع‌تر شما کمک می‌کند. غذاهای سالم عبارتند از میوه‌ها، سبزیجات، لبنیات کم چرب، گوشت بدون چربی، ماهی و حبوبات مانند عدس. غذاهای سالم می‌توانند به بهبودی و بهبود انرژی شما کمک کنند. علاوه بر این، بهتر است مایعات اضافی بنوشید. چون ممکن است برای جلوگیری از کم آبی ناشی از استفراغ نیاز به نوشیدن مایعات اضافی داشته باشید.
نتیجه‌گیری
در این مقاله به این سوال پاسخ دادیم که استفراغ خونی نشانه چیست؟ استفراغ خونی یک عارضه جدی محسوب می‌شود. در صورت مشاهده خون در استفراغ، همیشه باید به یک پزشک مراجعه بگیرید. همانطور که مشاهده کردید استفراغ خونی به دلایل مختلفی ممکن است رخ دهد. در صورت عدم درمان ممکن است وضعیت بدتر شده و حتی به مرگ شما منجر شود. بنابراین، اقدام به موقع برای تشخیص دقیق علت این عارضه و درمان به موقع آن ضروری است.
تعیین علت و شدت خونریزی بدون نظر پزشکی دشوار است. در صورت نیاز به دریافت مشاوره و راهنمایی در این زمینه می‌توانید با کلینیک آنلاین مدیست تماس بگیرید یا با مراجعه به این لینک به صورت چتی با همکاران و پزشکان این کلینیک ارتباط برقرار کنید. برای تشخیص علت و درمان استفراغ خونی می‌توانید با رزرو نوبت به صورت غیرحضوری اقدام کنید.
