آشنایی با علائم غلظت خون | درمان خانگی و نکات پیشگیری
- 22 آذر 1402
- صفر نظر
- خون و سرطان
غلظت خون و تعداد گلبول‌های قرمز خون شما ممکن است به دلایل زیادی بالا باشد. برخی از عوامل مانند کم آبی چندان جای نگرانی ندارد اما برخی علائم غلظت خون، از خطرات جدی برای بدن حکایت دارد. در نتیجه، تشخیص و درمان به موقع غلظت خون، از بروز عوارض خطرناک مربوط به این بیماری مانند لخته شدن خون، جلوگیری می‌کند. در صورتی که درباره این بیماری به مشاوره و راهنمایی نیاز دارید کافی است به این لینک مراجعه کرده و از طریق چت یا تماس تلفنی با همکاران ما ارتباط برقرار کنید. اگه به دنبال رزرو نوبت هستید، بدون نیاز به مراجعه حضوری، می‌توانید برای قرار ملاقات نوبت بگیرید. اما غلظت خون چیست؟ روش‌های درمان خانگی غلظت خون کدامند و برای غلظت خون چی بخوریم؟
غلظت خون چیست؟
به غلظت بالاتر از حد طبیعی گلبول‌های قرمز در خون، اریتروسیتوز یا غلظت خون گفته می‌شود. خون شما از قسمت‌های جامد مانند گلبول‌های قرمز، گلبول‌های سفید و پلاکت‌ها تشکیل شده است. علاوه بر این، یک بخش مایع به نام پلاسما دارد. اریتروسیتوز، داشتن تعداد زیادی گلبول قرمز خون (بخش جامد) در پلاسما (قسمت مایع) را توصیف می‌کند.
اگر در رابطه با این بیماری سوال دارید یا نگران هستید که به این بیماری مبتلا شده باشید می‌توانید به این لینک مراجعه کرده و بدون نیاز به مراجعه حضوری (با چت یا تلفن) مشاوره دریافت کنید. اگر می‌خواهید برای تشخیص و درمان غلظت خون، نوبت رزرو کنید، این کار از طریق سایت و بدون نیاز به مراجعه حضوری امکان‌پذیر است.
غلظت خون باعث می‌شود که سطوح بالایی از هماتوکریت و یا هموگلوبین داشته باشید. هماتوکریت، تعداد گلبول‌های قرمز خون بدن است. اما هموگلوبین، نوعی پروتئین ضروری است که در گلبول‌های قرمز خون وجود دارد. گلبول‌های قرمز مهم هستند؛ زیرا اکسیژن را در سراسر بدن توزیع می‌کنند. آنها بافت‌های بدن را با اکسیژن، تغذیه کرده و سالم نگه می‌دارند.
مشاوره با فوق تخصص خون
دریافت مشاوره‌ها
انواع غلظت خون
غلظت خون بر اساس ترکیب خونی که باعث غلظت بالای گلبول‌های قرمز می‌شود، طبقه‌بندی می‌شود. برای مثال، از علائم غلظت خون یا اریتروسیتوز مطلق این است که باعث غلظت بالای گلبول‌های قرمز خون می‌شود زیرا تعداد گلبول‌های قرمز خون شما بیشتر از حد طبیعی است.
اریتروسیتوز نسبی باعث غلظت بالای گلبول‌های قرمز خون می‌شود؛ زیرا شما پلاسمای کافی در مقایسه با تعداد گلبول‌های قرمز ندارید. عواملی مانند کم آبی بدن ممکن است منجر به عدم وجود مایع یا پلاسما کافی در خون شود. اریتروسیتوز مطلق، علل مختلفی نسبت به اریتروسیتوز نسبی دارد.
اریتروسیتوز اولیه
اریتروسیتوز اولیه ناشی از مشکلاتی در بافت اسفنجی داخل استخوان شما به نام مغز استخوان است. مغز استخوان اولین جایی در بدن شما است که گلبول‌های قرمز خون در آن ساخته می‌شوند.
در اریتروسیتوز اولیه، تولید گلبول‌های قرمز خون در مغز استخوان به دلیل نقص ژنتیکی در سلول‌ها که در نهایت به گلبول‌های قرمز بالغ تبدیل می‌شوند، افزایش می‌یابد. این سلول‌ها، سلول‌های بنیادی یا سلول‌های پیش‌ساز نامیده می‌شوند. نقص ژنتیکی، یک خطا در کد یک سلول است که به آن می‌گوید چگونه رفتار کند. نقص ژنتیکی باعث تکثیر خارج از کنترل سلول و ایجاد تعداد زیادی گلبول قرمز می‌شود.
دو نوع اریتروسیتوز اولیه عبارتند از:
• اریتروسیتوز اولیه اکتسابی: شایع‌ترین نوع غلظت خون، اریتروسیتوز اکتسابی پلی سیتمی ورا است. پلی سیتمی ورا گاهی با اریتروسیتوز (پلی سیتمی) اشتباه گرفته می‌شود، اما این دو یکسان نیستند. در واقع، پلی سیتمی ورا، یک نوع خاص از اریتروسیتوز است. این نوع بیماری، یکی از جدی‌ترین انواع غلظت خون یا اریتروسیتوز است.
• اریتروسیتوز اولیه ارثی: شما می‌توانید جهش‌های ژنی را از والدین خود به ارث ببرید که به دلیل آن، مغز استخوان شما تعداد زیادی گلبول قرمز تولید کند.
اریتروسیتوز ثانویه
اریتروسیتوز ثانویه ناشی از مشکلات خارج از مغز استخوان شما است و از علائم غلظت خون ناشی از این بیماری می‌توان به تولید بیش از حد هورمونی به نام اریتروپویتین (EPO) در بدن اشاره کرد. درست مانند همه هورمون‌ها، EPO یک پیام‌رسان شیمیایی است. EPO به مغز استخوان شما دستور می‌دهد گلبول‌های قرمز بیشتری بسازد. به عنوان مثال، بیماری که بدن شما را از اکسیژن محروم می‌کند، مانند بیماری ریوی، بدن شما را تحریک می‌کند تا EPO بیشتری تولید کند.
EPO به مغز استخوان شما می‌گوید گلبول‌های قرمز بیشتری تولید کند. گلبول‌های قرمز خون، به نوبه خود اکسیژن بیشتری را به بافت‌های بدن شما منتقل می‌کنند. در اریتروسیتوز ثانویه، تولید گلبول قرمز، بیش از حد است.
برخی از بیماری‌های ژنتیکی نیز باعث اریتروسیتوز ثانویه می‌شوند. برخلاف اریتروسیتوز اولیه، این بیماری‌ها شامل جهش‌های ژنتیکی در مغز استخوان شما نمی‌شوند.
علائم غلظت خون
علائم غلظت خون و شدت آنها به علت ایجاد اریتروسیتوز شما بستگی دارد. برخی از این علائم را با می‌توان با روش‌های درمان خانگی غلظت خون برطرف کرد. اما اریتروسیتوز ثانویه ممکن است باعث ظاهر شدن علائم زیر شوند:
• سردرد
• گیجی
• مشکل خواب
• احساس ضعف و خستگی
علل ایجاد اریتروسیتوز اولیه ممکن است باعث ایجاد علائم شدیدتری در بدن شما شوند. از دیگر علائم غلظت خون می‌توان به موارد اشاره کرد:
• فشار خون بالا
• عرق شبانه.
• کاهش وزن بی‌دلیل
• درد شدید، تورم و حساسیت در مفاصل شما (نقرس).
• مشکلات خونریزی، از جمله خونریزی مکرر بینی و کبودی آسان
• خارش پوست که ممکن است بعد از قرار گرفتن در معرض آب گرم بدتر شود.
• احساس سوزن سوزن شدن یا گز گز در بازوها، دست‌ها یا پاها
• سوزش و قرمزی به خصوص در صورت، دست‌ها یا پاها
برای پیشگیری از بروز علائم هر یک از ما، نه تنها باید درمان را دنبال کنیم بلکه باید بدانیم که برای غلظت خون چی بخوریم.
علت ابتلا به غلظت خون
اریتروسیتوز اولیه و ثانویه، به دلایل مختلفی ایجاد می‌شود. قبل از پرداختن به روش‌های درمان خانگی غلظت خون و بررسی این مسئله که برای غلظت خون چی بخوریم، ابتدا، علت غلظت خون را توضیح می‌دهیم. علل اصلی ابتلا به انواع غلظت خون عبارتند از:
علل ابتلا به اریتروسیتوز اولیه
اغلب اوقات، اریتروسیتوز اولیه، ناشی از یک جهش ژنتیکی است که بر مغز استخوان شما تأثیر می‌گذارد. علل ابتلا به اریتروسیتوز اولیه عبارتند از:
پلی سیتمی ورا و سایر نئوپلاسم‌های میلوپرولیفراتیو: نئوپلاسم‌های میلوپرولیفراتیو (اختلالات میلوپرولیفراتیو) بیماری‌هایی هستند که باعث می‌شوند تعداد زیادی سلول خونی از جمله گلبول‌های قرمز خون در مغز استخوان شما ساخته شوند. پلی سیتمی ورا را شایع‌ترین نوع اختلال میلوپرولیفراتیو در رابطه با بیماری اریتروسیتوز میدانند.
بیماری مربوط به جهش‌های ژنتیکی ارثی: برخی افراد با جهش‌های ژنتیکی به دنیا می‌آیند که باعث می‌شود مغز آنها، علائم غلظت خون را نشان دهد و گلبول‌های قرمز زیادی تولید کند.
مشاوره با پزشک
علل ابتلا به اریتروسیتوز ثانویه
اریتروسیتوز ثانویه معمولاً شامل سطوح بالایی از EPO است. علل ابتلا به ارستروسیتوز ثانویه را می‌توان در موارد زیر خلاصه کرد:
• بیماری که مانع از رسیدن اکسیژن به بافت‌های شما می‌شود: بیماری‌های ریوی، بیماری قلبی و آپنه خواب از این دست بیماری‌ها هستند. بیماری به نام هموگلوبینوپاتی نیز باعث اریتروسیتوز ثانویه می‌شود. این بیماری باعث ایجاد مشکلاتی در تولید هموگلوبین می‌شود.
• بیماری کلیوی و پیوند: تنگی شریان کلیوی و هیدرونفروز باعث ایجاد اریتروسیتوز می‌شود و پس از پیوند کلیه نیز رخ می‌دهد.
• تومورها: برخی از تومورها EPO اضافی ترشح می‌کنند. این نوع تومورها شامل تومورهای سرطانی مانند کارسینوم سلول کلیوی، همانژیوبلاستوم، کارسینوم سلول‌های کبدی و کارسینوم پاراتیروئید می‌شوند. تومورهای خوش‌خیم مانند فیبروم رحم، فئوکروموسیتوم و مننژیوم نیز ممکن است EPO اضافی ترشح کنند.
• مسمومیت با مونوکسید کربن و سیگار کشیدن: مسمومیت با مونوکسید کربن می‌تواند بافت‌های شما را از اکسیژن محروم کند. سیگار کشیدن باعث مسمومیت ناشی از مونوکسید کربن می‌شود. پیشنهاد می کنیم مقاله ترک سیگار را مطالعه کنید.
• داروها: استروئیدهای آنابولیک و سایر داروهای تقویت‌کننده عملکرد برای ورزش می‌توانند باعث اریتروسیتوز ثانویه شوند. مصرف تستوسترون نیز می‌تواند منجر به اریتروسیتوز شود.
خطرات غلظت خون
تشدید علائم غلظت خون، خطراتی چون لخته شدن خون را به دنبال دارد. علاوه بر این، غلظت خون بالا، خطراتی چون حمله قلبی و سکته را افزایش می‌دهد. لخته شدن خون، شما را در معرض خطرات و ابتلا به بیماری‌های زیر قرار می‌دهد:
آمبولی ریه: ایجاد انسداد در یک رگ خونی که خون را از قلب به ریه‌ها منتقل می‌کند.
ترومبوز ورید عمقی (DVT): انسدادی که در رگ‌های خونی پای شما ایجاد می‌شود قبل از اینکه خون به جای دیگری در بدن انتقال یابد
اگر شما یا فردی از نزدیکان شما، علائم DVT یا آمبولی ریه را نشان داد، فوراً به دنبال کمک پزشکی باشید. علائم آمبولی ریه عبارتند از:
• درد، تورم، قرمزی و حساسیت در یکی از پاهای شما
• درد شدید در ناحیه آسیب دیده
• گرم شدن پوست در ناحیه لخته
• تنگی نفس
• درد قفسه سینه یا بالای کمر
• سرفه همراه با خون
• احساس سبکی سر یا سرگیجه
• غش کردن
مشاوره با متخصص داخلی
دریافت مشاوره‌ها
غلظت خون عادی چند است؟
محدوده غلظت خون عادی در افراد رده‌های سنی مختلف متفاوت است. در بزرگسالان و کودکان، محدوده عادی غلظت خون به شرح زیر است:
بزرگسالان/سالمندان
• مرد: 4.7 تا 6.1
• زن: 4.2 تا 5.4
غلظت خون عادی کودکان
• نوزاد: 4.8-7.1
• 2 تا 6 هفته بعد از تولد: 4 تا 6
• 2 تا 6 ماه: 3.5 تا 5.5
• 6 تا 1 ساله: 3.5 تا 5.2
• 1 تا 6 ساله: 4 تا 5.
• 6. تا 18ساله: 4 تا 5.5
راه‌های پیشگیری
اگرچه برخی از دلایل این بیماری ارثی است، اما برای جلوگیری از بروز علائم غلظت خون اکتسابی، داشتن یک رژیم غذایی متعادل و سالم برای کنترل وزن، کلسترول و سطح فشار خون سالم مهم است. شاید این سوال در ذهن شما باشد که برای غلظت خون چی بخوریم؟ شما باید رژیم غذایی سالم حاوی وعده‌های غذایی سرشار از مواد مغذی و متعادل همراه با مقدار زیادی میوه و سبزیجات تازه، غلات کامل، پروتئین بدون چربی و لبنیات کم چرب را در سبد غذایی خود بگنجانید. علاوه بر این موارد، شما باید کارهای زیر را برای پیشگیری از بروز علائم غلظت خون انجام دهید:
• انجام تمرینات بدنی منظم
• محدود کردن یا ترک سیگار
• کنترل بیماری‌های دیگر مانند دیابت
توجه داشته باشید که خوردن غذاهای با سدیم بالا می‌تواند باعث شود بدن آب را به بافت‌های بدن منتقل کند، که برخی از علائم PV را بدتر کند. نوشیدن مایعات کافی به شما کمک می‌کند از کم آبی بدن جلوگیری کنید و جریان خون و گردش خون را حفظ می‌کند. پزشک یا یک متخصص تغذیه می‌تواند راهنمایی‌های فردی در مورد رژیم غذایی و مصرف آب را ارائه دهد.
راه‌های خانگی برای درمان غلظت خون
شما باید برای کاهش علائم غلظت خون، مواد مغذی خاصی استفاده کنید و در عین حال از برخی مواد غذایی که می‌تواند باعث مشکلاتی شود، اجتناب کنید. در کل، بسیاری افراد هنگام مراجعه از پزشک خود این سوال را می‌پرسند که برای غلظت خون چی بخوریم؟ برای درمان غلظت خون، علاوه بر رعایت نکاتی چون ترک سیگار و ورزش باید به نکات تغذیه‌ای زیر توجه کنید:
• آب: پلی سیتمی ورا باعث می‌شود گلبول‌های قرمز اضافی در رگ‌های خونی شما گردش داشته باشند. نوشیدن مقدار آب کافی در روز برای حل این مشکل ضروری است.
• دریافت کلسیم کافی در رژیم غذایی شما مهم است. این ماده معدنی به ساخت و حفظ استحکام استخوان کمک می‌کند.
• به طور کلی، توصیه می‌شود از غذاهایی که دارای اگزالات بالایی هستند (مانند لوبیا، انواع توت‌ها و سبزیجات برگ دار) که تشکیل‌دهنده سنگ کلیه هستند، اجتناب کنید.
• در صورت ابتلا به نقرس از غذاهایی که دارای پورین بالایی هستند (مانند گوشت قرمز، گوشت اندام، ماهی‌های آب سرد) پرهیز کنید؛ زیرا به افزایش سطح اسید اوریک که علت اصلی نقرس است، منجر می‌شوند.
• از مصرف بیش از حد غذاهای پرچرب خودداری کنید؛ زیرا خطر لخته شدن خون و التهاب را افزایش می‌دهند.
• خوردن غذای تازه و به حداقل رساندن مصرف غذاهای بسیار فرآوری شده و غذاهای حاوی مواد نگهدارنده که می‌تواند خطر التهاب و سرطان را افزایش دهد، مهم است.
• در حین بهبودی، از مصرف الکل، نوشیدنی‌های کافئین‌دار، غذاهای چرب، شکلات و غذاهای تند اجتناب کنید.
آزمایش غلظت خون و تست CBC
در حال حاضر می‌دانیم که برای غلظت خون چی بخوریم اما آزمایشات لازم برای تشخیص غلظت خون کدامند؟ پزشک ممکن است علائم غلظت خون را بررسی کرده و قبل از تجویز دارو و درمان غلظت خون از شما می‌خواهد چند آزمایش زیر را انجام دهید. آزمایش‌هایی که لازم است برای تشخیص غلظت خون، انجام می‌شود عبارتند از:
شمارش کامل خون (CBC): شمارش کامل خون تعداد گلبول‌های قرمز خون و سطح هموگلوبین و هماتوکریت شما را نشان می‌دهد. پزشک شما این اطلاعات را هنگام تشخیص بیماری در نظر می‌گیرد.
اسمیر خون محیطی (PBS): در طول آزمایش PBS، پزشک شما خون شما را در زیر میکروسکوپ را برای یافتن سلول‌های غیر طبیعی بررسی می‌کند. سلول‌هایی با شکل‌ها یا اندازه‌های غیر معمول ممکن است نشانه نئوپلاسم میلوپرولیفراتیو مانند پلی سیتمی ورا باشند.
آزمایش‌های عملکرد کلیه و کبد: این آزمایش‌ها علائمی از بیماری کلیوی یا توموری را نشان می‌دهند که باعث سطوح بالای EPO یا گلبول‌های قرمز خون می‌شود.
پالس اکسیمتری: پالس اکسی متری، میزان اکسیژن خون شما (سطح اکسیژن خون) را اندازه‌گیری می‌کند. این آزمایش شامل قرار دادن حسگری بر روی انگشت شما است که سطح اکسیژن شما را تشخیص می‌دهد. این آزمایش نشان می‌دهد که آیا اریتروسیتوز شما به دلیل بیماری مانند بیماری قلبی یا ریوی است یا خیر.
آزمایش اریتروپویتین (EPO): سطح EPO شما به پزشک کمک می‌کند تا تشخیص دهد که آیا شما به اریتروسیتوز اولیه یا ثانویه مبتلا هستید. سطح EPO در اریتروسیتوز اولیه، پایین و در نوع اریتروسیتوز ثانویه، بسیار بالا است.
تجزیه و تحلیل ادرار: در طول آزمایش ادرار، پزشک؛ یک نمونه ادرار را برای بررسی ناهنجاری‌ها تحلیل می‌کند. گلبول‌های قرمز موجود در ادرار شما ممکن است نشان دهند که بیماری کلیوی باعث اریتروسیتوز شده است.
پزشک ممکن است از شما بخواهد آزمایش‌های دیگری از جمله تصویربرداری و بیوپسی مغز استخوان را در صورت مشکوک بودن به بیماری خاصی مانند پلی سیتمی ورا انجام دهید.
در آخر
غلظت خون، بیماری جدی است که باید به موقع تشخیص داده شود. در صورتی که علائم غلظت خون را تجربه کردید، بهتر است به پزشک مراجعه کنید. علاوه بر این، شما باید برای پیشگیری از بروز این بیماری تغذیه خوبی داشته باشیم و در صورت ابتلا بدانیم که برای غلظت خون چی بخوریم. اگرچه درمان غلظت خون با روش‌های خانگی برای شما مفید است، اما بهتر است برای اطمینان به پزشک نیز مراجعه کرده و اقدامات درمانی دیگری هم انجام دهید.
در صورت نیاز به مشاوره می‌توانید با مراجعه با این لینک از کارشناسان کلینیک آنلاین مدیست به صورت تلفنی و از طریق چت بدون نیاز به حضور در کلینیک مشاوره بگیرید. اگر می‌خواهید نوبت رزرو کنید کافی است به سایت مراجعه کرده و نوبت خود را ثبت کنید.
منابع: clevelandclinic.org / healthline.com
